Przypuszczam, ze kazdy wlasciciel czterech kolek zdaje sobie sprawe z faktu, ze posiadany przez niego pojazd nie tylko ulatwia mu zycie, ale moze to zycie jemu i innym skrocic lub bardzo skomplikowac. Samochod to niestety urzadzenie bardzo niebezpieczne. Raz wprowadzone w ruch moze byc przyczyna wielu cierpien i strat materialnych. Niezaleznie od tego czy wlasciciel pojazdu jest odpowiedzialny za wypadek czy nie, udzial jego samochodu w tym nieprzyjemnym wydarzeniu oznaczac moze dla niego straty. Moralne, zdrowotne, a takze finansowe. Wypadku czesto nie da sie uniknac. Uniknac mozna jednak strat finansowych. Pod jednym wszakze warunkiem. Trzeba byc dobrze ubezpieczonym!
O auto insurance, czyli o ubezpieczeniu samochodu pisalem w Monitorze dwa lata temu. Twierdzilem wtedy, ze polonijny kierowca jest z reguly ubezpieczony zle. Do dzisiaj nie zmienilem zdania. Sadze nadal, ze zbyt wielu naszych Rodakow, mimo ze posiada ubezpieczenie samochodowe jest nieodpowiednio zabezpieczonych. Na podstawie wlasnego doswiadczenia w branzy ubezpieczeniowej twierdze, ze czesto nie zdaja sobie z tego faktu sprawy. Nie zawsze wiedza jak powinno wygladac odpowiednie dla nich ubezpieczenie oraz gdzie i jak je wykupic. Czesto tez maja swiadomosc bycia ubezpieczonym zle, ale ze wzgledu na zla sytuacje finansowa mysla, ze nie stac ich na lepsze ubezpieczenie. Nie wiedza o tym, ze moze istniec mozliwosc bycia lepiej zabezpieczonym bez potrzeby placenia wyzszych skladek.
Uwazam, ze informacje o auto insurance sa wazne dla kazdego uzytkownika szos i w zwiazku z powyzszym postanowilem w tym numerze pisma powrocic do tego tematu. Przedstawie podstawowe fakty dotyczace polisy ubezpieczeniowej, zakresu zabezpieczenia, ktory ona oferuje oraz procesu doboru odpowiednich limitow i opcji ubezpieczenia.
Prawo kazdego stanu okresla zasady ubezpieczania samochodow zarejestrowanych w danym stanie. W wielu stanach posiadanie ubezpieczenia jest obowiazkowe. Obowiazek ten odnosi sie do ubezpieczenia public liability, czyli od odpowiedzialnosci cywilnej. W wiekszosci stanow obowiazuje tzw. at fault system, czyli system winy za wypadek. W tych stanach ofiara wypadku ma prawo zadac rekompensaty finansowej za odniesione straty od osoby, ktora zostala uznana winna jego spowodowania. Wiele stanow wprowadzilo prawa oparte na zasadach no-fault. W tych stanach poszkodowany otrzymuje zwrot kosztow leczenia oraz utraty zarobkow ze swojej kompanii ubezpieczeniowej. Prawa te pozwalaja jednak osobom poszkodowanym pozywac do sadu osoby odpowiedzialne i zadac zadoscuczynienia za takie straty jak bol, cierpienie, smierc itp., jezeli straty przekraczaja okreslone przez prawo limity. Stany nie narzucaja obowiazku posiadania tzw. physical damage, czyli ubezpieczenia samochodu.
W stanie Illinois obowiazuje prawo winy, czyli system at fault. Posiadanie zabezpieczenia finansowego jest w tym stanie obowiazkowe. Kazdy wlasciciel samochodu musi miec co najmniej minimalne limity ubezpieczenia. Wielu kierowcow wykupuje wiec ubezpieczenie w podstawowej, wymaganej wersji, nie zastanawiajac sie nad tym, czy oprocz zaspokojenia wymagan prawa, zabezpieczaja nalezycie wlasny interes.
Nalezyte zabezpieczenie zapewnic moze tylko polisa odpowiednio dostosowana do indywidualnych potrzeb, oferujaca odpowiednia asekuracje i tylko z solidnej kompanii ubezpieczeniowej. Tak wiec w interesie kazdego kierowcy lezy nie tylko w ogole posiadanie ubezpieczenia, lecz takze odpowiedniego zasobu wiedzy o tego typu ubezpieczeniach po to, by moc wybrac odpowiednia polise.
Kazda polisa ubezpieczeniowa, jako kontrakt prawny pomiedzy kompania ubezpieczeniowa a jej klientem wyszczegolnia dokladnie kogo i co zabezpiecza. Ogolnie powiedziec mozna, ze ubezpiecza ona okreslony samochod oraz uprawnione osoby. Dziala takze na ograniczonym terenie - obejmuje swym zasiegiem straty powstale na terenie USA i Kanady. Oprocz jednego wyjatku nie pokrywa strat powstalych w Meksyku.
Absolutnym minimum, z ktorym musimy koniecznie sie zapoznac jest tzw. Declaration Page. Jest to najwazniejsza strona w polisie. Jest jakby jej podsumowaniem. Znajdziemy na niej takie informacje, jak nazwa kompanii ubezpieczajacej nasze auto, numer polisy, termin jej waznosci, maksymalne limity odszkodowania, dane dotyczace samochodu, t.j. marka, model, numer silnika oraz dane personalne ubezpieczonych osob. Te strone musimy dokladnie sprawdzic i w razie stwierdzenia bledow lub niezgodnosci poinformowac o tym agenta, ktory zazada od kompanii korekty. Strona ta zawiera tez wazne informacje dotyczace formy zabezpieczenia. Z niej dowiemy sie, czy nasz samochod posiada Full Coverage, czyli jak to sie potocznie mowi ubezpieczenie dwustronne, czy tylko Liability, czyli ubezpieczenie od opowiedzialnosci cywilnej. Na Declaration Page znajdziemy tez informacje o limitach tzw. Bodiliy Injury Liability, Property Damage Liability, Medical Pay, Uninsured Motorist/Underinsured Motorist Liability oraz o wysokosci deductible, czyli udzialu wlasnego gdy posiada sie physical damage (Comprehensive i Collision Coverage). Jesli wykupilismy ubezpieczenie jednostronne, w rubrykach Collision i Comprehensive przeczytamy No Coverage, co oznacza, ze polisa nie przewiduje tego rodzaju asekuracji. Bardzo wazne jest, by rozumiec znaczenie powyzszych terminow, gdyz za kazdym z nich kryje sie konkretne zabezpieczenie nas samych i naszego majatku.
Bodily Injury Liability (BI) - chroni przed odpowiedzialnoscia za obrazenia cielesne. Gwarantuje pokrycie kosztow obrony prawnej oraz pokrycie kosztow leczenia, jak rowniez wyplate odszkodowania osobom, ktore odniosly obrazenia cielesne w wypadku, za ktorego spowodowanie wine ponosi wlasciciel ubezpieczonego pojazdu. Minimalny limit wysokosci ubezpieczenia na ten rodzaj odpowiedzalnosci okreslaja prawa stanowe.W Illinois wynosi on 20 tysiecy dolarow na 1 osobe i 40 tysiecy lacznie na wszystkie osoby poszkodowane w wypadku. Informacja o tych limitach zapisana jest na Declaration Page polisy w formie 20/40. Mozliwe jest wykupienie wyzszych limitow, t.j. 25/50, 50/100, 100/300, 250/500. Oczywiscie, wyzsze zabiezpieczenie podnosi nieco cene ubezpieczenia, ale warto rozwazyc taka mozliwosc wiedzac, ze odszkodowania przyznawane przez sad ofiarom wypadkow samochodowych nieraz wielokrotnie przekraczaja $20,000. Jesli sad przyzna osobie, ktora z naszej winy odniosla obrazenia n.p. $50,000 odszkodowania, a my mielismy tylko minimalny limit, tzn. $20,000 dla osoby, co oznacza, ze ubezpieczalnia tylko tyle jest zobowiazana wyplacic w naszym imieniu, to wowczas my odpowiadamy osobiscie za wyplacenie pozostalych $30,000 roznicy.
Uninsured Motorist Liability - placi odszkodowanie w przypadku, gdy ubezpieczony lub pasazerowie jego samochodu odniesli obrazenia cielesne w wypadku spowodowanym przez samochod, ktory nie byl w czasie wypadku ubezpieczony. Ubezpieczony lub czlonek jego najblizszej rodziny moze otrzymac odszkodowanie takze wtedy, gdy zostal potracony przez taki samochod jako pieszy.
Underinsured Motorist Liability - placi wtedy, gdy ubezpieczony odniosl obrazenia w wypadku spowodowanym przez ubezpieczony samochod, ktorego polisa gwarantuje limity ubezpieczenia nizsze niz przyznane odszkodowanie.
Limit odzkodowania Uninsured/Underinsured nie moze byc wyzszy niz limit Bodily Injury. Warto wiec posiadac wysokie limity BI nie tylko po to aby dobrze nas zabezpieczaly przed roszczeniami, lecz takze aby miec moznosc wykupienia rownie wysokich limitow gwarantujacych nam wysokie odszkodowanie, nawet jesli winny wypadku nie jest ubezpieczony.
Property Damage - to znow opcja, ktora, tak jak Bodily Injury zabezpiecza nas od odpowiedzialnosci cywilnej w razie uszkodzenia cudzej wlasnosci na skutek spowodowanego przez nas wypadku. Wyplaca ona za nas odszkodowanie, gdy zniszczymy czyjs majatek trwaly. Moze to byc samochod lub samochody uszkodzone w trakcie wypadku, lecz rowniez na przyklad plot, witryna sklepu, itp. Stan Illinois wymaga przynajmniej $15,000 odszkodowania, mozna jednak i powinno sie wykupic wyzsze limity, np. $25,000, $50,000 czy nawet $100,000, jako ze w wypadku spowodowanym przez ubezpieczona osobe latwo moze zostac zniszczony samochod drozszy niz $15,000, a wowczas ubezpieczony bedzie sam musial wyrownac poszkodowanemu te roznice.
Medical Payment (MedPay) - bez wzgledu na to, kto jest winien, oplaca rachunki za powypadkowa pomoc medyczna udzielona kierowcy ubezpieczonego samochodu oraz jego pasazerom. Oplaca takze koszty pogrzebu. Moze rowniez wyplacac dochod, gdy ubezpieczony w wyniku wypadku jest niezdolny do pracy przez dluzszy czas. MedPay placi takze wtedy, gdy ubezpieczony lub czlonek jego najblizszej rodziny odniosl obrazenia prowadzac inny samochod, a nawet, gdy jako pieszy zostal potracony przez samochod. Minimalny limit wynosi $500. I w tym przypadku mozna wykupic wiecej - n.p. $1,000, $2,000, $5,000, $10,000, czy 25,000, itp. Rachunki medyczne sa oplacone po przedstawieniu ich kompanii, bez koniecznosci procesowania sie z nia.
Collision Coverage -placi, gdy samochod osoby ubezpieczonej zostanie uszkodzony lub zniszczony w wyniku kolizji z innym samochodem, przedmiotem lub zywa istota, niezaleznie od tego, kto jest winien spowodowania wypadku. Czesc strat musi pokryc sam ubezpieczony, placac tzw. deductible, czyli wklad wlasny - sume do wysokosci ktorej sam pokryje rachunek. Po przekroczeniu tej sumy kompania ubezpieczeniowa pokrywa reszte strat. Do wyboru sa kwoty deductible takie, jaki $100, $250, $500, $1,000, $2,500. Im wyzsze deductible, czyli wlasny wklad wlasciciela polisy, tym nizsza skladka ubezpieczenia. Gdy samochod osoby ubezpieczonej odniosl szkody w wyniku zderzenia z innym samochodem, ktorego kierowca byl winny kolizji, jego ubezpieczenie powinno pokryc straty i m.in. zwrocic poszkodowanemu pieniadze zaplacone jako deductible.
Other Than Collision Coverage (dawniej Comprehensive) - zabezpiecza pokrycie strat wyniklych ze zniszczenia samochodu z przyczyn innych niz kolizja. Moga one byc spowodowane przez czlowieka, zwierze lub zdarzenia losowe, n.p. pozar, powodz, grad, wandalizm czy kradziez. Takze i w tym przypadku poszkodowany musi zaplacic deductible. Wykupienie obu opcji, comprehensive i collision czesto jest wymagane przez instytycje udzielajace pozyczki na samochod.
Straty typu collision lub other than collision odnoszace sie do physical damage, czyli zniszczenia samochodu pokrywane sa generalnie przez polise na bazie actual cash value. Oznacza to, ze kompania ubezpieczeniowa wycenia strate wedlug wartosci rynkowej samochodu w chwili wystapienia strat. Jezeli samochod jest powaznie zniszczony i przeznaczony do kasacji, kompania moze nie zgodzic sie na jego naprawe, gdy jej koszt jest wyzszy niz wartosc aktualna pojazdu. Istnieja polisy, ktore za dodatkowa oplata gwarantuja pokrycie calkowitego zniszczenia samochodu na bazie replacement cost, czyli wyplaca kwote potrzebna na kupienie nowego pojazdu tej samej klasy.
Rental reimbursement - opcja ta oplaca koszt wypozyczenia samochodu, gdy ubezpieczony pojazd zostanie uszkodzony lub skradziony. Dzienny limit nie jest z reguly wyzszy niz $15 lub $20. Polisa ustala maksymalny limit przeznaczony na ten cel np: $450 czy $600.
Towing and Labor - opcja ta pokrywa koszt odholowania unieruchomiego samochodu oraz koszt pracy mechanika na miejscu postoju samochodu, przed jego zabraniem. Nie placi za naprawe w zakladzie mechanicznym. Limit nie jest wysoki np. $50 lub $75.
Uninsured Motorist Property Damage (UMPD ) - opcja, ktora wyplaca odszkodowanie za zniszczony samochod, jesli ulegl on uszkodzeniu nie z winy ubezpieczonego, a sprawca wypadku nie ma swojego ubezpieczenia, wiec jego kompania nie moze zaplacic poszkodowanemu. Opcja ta dziala tylko wowczas, gdy winny zniszczenia jest znany z imienia i nazwiska (czyli nie ma zastosowania w przypadku tzw. hit-and-run acccidents). Warto ja wykupic wowczas, gdy wartosc ubezpieczanego samochodu jest na tyle niska, ze nie oplaca sie wykupywac ubezpieczenia dwustronnego, ale jednak zniszczenie go byloby dla wlasciciela odczuwalna strata, a przy tym gdy sam ubezpieczony jezdzi bezpiecznie i moze sie spodziewac, ze jesli samochod zostanie uszkodzony, to raczej z cudzej winy. Opcja ta jest niedroga, a bardzo przydatna.
Zdaje sobie sprawe z faktu, ze analiza polisy ubezpieczenia samochodu nie jest najciekawszym zajeciem. Dla wlasnego dobra warto sie jednak z nia zapoznac. Zycze milej lektury.
