03-12-2024
Przy okazji przypominania o heroicznych kartach polskiej historii dochodzi też do ponownego naświetlenia tych mniej chlubnych. Tak jest przy okazji filmu fabularnego pt. „Biała odwaga”, który na nowo ukazał wątek okupacyjnej historii Podhala, jakim była (powiedzmy to: nieliczna) kolaboracja górali z...
03-12-2024
„W mrocznych i zabawnych opowieściach Samanty Schweblin o ludziach, którzy spadli w przepaść lub zniknęli w dziurze prowadzącej do alternatywnej rzeczywistości, Argentynę odwiedzają bracia Grimm i Franz Kafka”. (J.M. Coetzee)
Szalone, niesamowite, nierealne, tajemnicze, dziwne, niepokojące, okropne,...
03-07-2024
Minęły dwa lata od wybuchu pełnoskalowej wojny ukraińsko-rosyjskiej. Trudno nie myśleć o tym, co dzieje się nad Dnieprem i Dońcem, trudno też nie zastanawiać się, co przyniesie Ukraińcom przyszłość. Historia magistra vitae est – historia jest nauczycielką życia i podsuwa nam scenariusze dalszego przebiegu...
03-05-2024
„W miłości i na wojnie wszystko powinno być jasne. Jasne jak dzień, jako że miłość i wojna rodzą się z ideałów, które i tak łatwo, tak strasznie łatwo poniżyć w imię zwycięstwa” (Opowieść, s. 355)
Ostatnie opowiadanie Conrada zatytułowane „Opowieść” powstało w 1916 roku i jest tekstem, który przyprawia o...
02-28-2024
„Przyglądnij się każdemu człowiekowi z osobna, zastanów się nad ludzkością; nie ma człowieka, którego życie nie miałoby na widoku jutra. Co w tym złego? – pytasz. Nieskończenie wiele. Ludzie bowiem nie żyją, lecz dopiero mają żyć. Wszystko odwlekają. Choćbyśmy się nawet wysilali, to i tak życie nas...
02-23-2024
„Przeżywanie niewysłowionego wydaje się kluczowym ludzkim doświadczeniem wpisanym w dramaturgię Fossego. To, co w życiu każdego z bohaterów ważne, trudne, dotkliwe, piękne, nie zostaje, bo nie może i nie powinno zostać, wypowiedziane” (o tekstach J. Fosse’go)
„[…] może być prawdziwe albo skłamane, każde...
02-13-2024
Tajemny towarzysz (2018), Tajemny wspólnik (1912?), albo Ukryty sojusznik (1924) - w oryginale: The Secret Sharer (1909)
„Tak na morzu, jak i na lądzie mój punkt widzenia jest angielski; ale z tego nie należy wyprowadzać, że stałem się Anglikiem. Tak nie jest. W moim razie homo duplex ma więcej niż jedno...
02-12-2024
Działania wojenne na froncie wojny ukraińsko-rosyjskiej ostatnio nieco zwolniły, ożywiła się jednak dyplomacja i dyskusja publiczna o ewentualnej perspektywie przegranej Kijowa. Są tacy, którzy wzywają do zaprzestania oporu i deklarują, że dzięki swojej „art of deal” zakończą wojnę „w dwadzieścia cztery godziny”....
02-07-2024
„Trudno o dobre buty dla nieboszczyka. Co innego buty do trumny, co innego buty do życia. Buty dla świeżo umarłego dobrze jak nowe. Albo noszone, a z wyglądu drogie. Najlepiej nowe i drogie. […] Z normalnego buta trumniak zrobisz. Odwrotnie nie da rady. Ubierz but do trumny, wyrwij się do życia, zelówka pójdzie po...
02-01-2024
W istocie, mamy w Septologii do czynienia z wieloma strumieniami obezwładniającymi nas różnymi perspektywami owych świadomości. Jon Fosse zbudował w swym tekście coś na kształt wielogłosowej jedni, co jest o tyle niezwykłe, że nie dosyć, iż mamy dwu bohaterów stanowiących jedno (ego i alter ego głównej...
01-31-2024
Popularne twierdzenie głosi, że mało co świadczy tak źle o demokracji i parlamentaryzmie jak to, że Hitler zdobył władzę w Niemczech w wyniku wolnych wyborów. Jest w tym trochę prawdy, problem polegał jednak na czymś innym – i to akurat nie demokracja była temu winna.
Przez cały czas istnienia...
01-24-2024
„Człowiek może nie wiedzieć czym Bóg jest, o ile wie, czym On nie jest” (Mistrz Eckhart)
Ten nakreślony przez Mistrza Eckharta, horyzont sposobu myślenia i podejmowania metod dotarcia do boskiej tajemnicy, jest istotnym elementem tekstu Jona Fossego. Zbieżności są oczywiste, szczególnie jeśli przyjrzymy...
01-16-2024
Kolejna wojna? Znów na Bliskim Wschodzie? Tak można by pomyśleć na wieść o niedawnych atakach rakietowych sił zachodnich na obiekty Hutich w Jemenie. Po pierwsze, nie jest to wbrew opinii telewizyjnej „nowa” wojna, po drugie zaś – sytuacja nie zapowiada wcale, by miała przerodzić się w nowy Irak czy Afganistan....
01-16-2024
„ […] to niewidzialne w widzialnym sprawia że to, co widzialne istnieje, ale ze wszystkiego, co istnieje, tylko w człowieku niewidzialne w widzialnym jest blisko spokrewnione z niewidzialnym we wszystkim innym" (Drugie imię)
Jest ponoć raczej coś niż nic. Ale jeśli rzeczywiście jest raczej coś niż nic, to...
01-11-2024
Tytuł zapożyczony ze świetnego artykułu Moniki Ochędowskiej idealnie wpisuje się w interpretacyjne gry z tekstem Jona Fossego. Pozwala nam dostrzec to, co pozornie oczywiste, w innym świetle i to nie tylko dlatego, że światło stanowi istotne wyzwanie w malarskich pracach głównego bohatera powieści, jakkolwiek też,...
01-03-2024
Jest w historii kilka postaci, które zdominowały swoją epokę, stworzyły ogromne państwo i legendę potężnego władcy. Na myśl przychodzą choćby Aleksander Macedoński, Juliusz Cezar, Karol Wielki, Karol V czy Ludwik XIV (niektórzy wymieniliby też pewnie Hitlera). No i oczywiście pewien niewysoki Korsykańczyk,...
12-26-2023
„.... bo chyba jest w tym jakiś sens, tak, Pan Bóg musi mieć w tym swój cel, myślą, bo On pisze prosto po krzywych liniach, myślą, a przynajmniej myślą, że dobry Bo gdzieś jest, a linie wykrzywia diabeł” (J. Fosse, Drugie imię)
Dziwnymi ścieżkami przechadzają się różne zapożyczenia, nieoczekiwane...
12-19-2023
Młode państwo musi budować fundamenty swojego istnienia niemal od zera. W takiej sytuacji była Polska po odzyskaniu niepodległości jesienią 1918 roku. Po wojnie z nieprzyjaciółmi o granice i suwerenny byt należało stoczyć jeszcze jedną bitwę: o uzdrowienie ekonomii. Sukces odniósł w niej Władysław Grabski...
12-19-2023
„Nie ma na świecie ładniejszej czerwieni od czerwieni krwi, nawet jeśli po utlenieniu zmienia kolor na brunatny. Czerwień jest głęboka i okrutna właśnie dlatego, że staje się mroczna”.
Przypomnijmy licealne frustracje w niewielkim fragmencie, który poprowadzi nas ku...
12-12-2023
„To ważne, żeby czasem się zatrzymać. Zrobić sobie przerwę w tej długiej podróży, jaką jest życie. Znalazłaś przystań i po prostu na chwilę zarzuciłaś kotwicę. Kiedy już odpoczniesz, wystarczy wypłynąć w dalszy rejs”. (Moje miejsce…)
Takich złotych myśli w tekście Satoshi Yagisawy jest sporo i nie byłoby w...