W okresie ostatnich 20 lat wiele zmienilo sie w pojmowaniu zadan stomatologii. Dawniej zwracano przede wszystkim uwage na funkcjonalnosc zakladanych uzupelnien dentystycznych, a mniej na ich wyglad estetyczny. Obecnie nastapil ogromny zwrot w kierunku estetyki. Coraz wiecej pacjentow chce miec nie tylko odtworzone cale luki zebowe, gdyz to zapewnia prawidlowa funkcje aparatu zucia, ale chce miec je odtworzone estetycznie i mozliwie bez metalu. Datuje sie obecnie ogromny rozwoj kosmetologii dentystycznej, ktorej zadaniem jest stwarzanie malych dziel sztuki w ustach pacjenta. Kosmetologia to sztuka. To nie tylko wspolczesna wiedza dentystyczna, coraz doskonalsze materialy, ale i zdolnosci lekarza. Niestety wymaga ona dluzszych wizyt u dentysty, nowoczesnych drogich materialow, a przez to jest dziedzina droga.
Przed jakimkolwiek zabiegiem kosmetycznym na zebach wskazane jest ich wybielanie. Od okolo 10 lat wybielanie zywych zebow jest przeprowadzane przez wiekszosc amerykanskich dentystow. Dawniej wybielanie bylo dostepne tylko dla ludzi bogatych i slawnych. Obecnie kazdy moze uzyskac poprawe usmiechu poprzez wybielanie w domu lub w gabinecie dentystycznym. Pacjenci sa bardzo zadowoleni z rezultatow i popyt na ten zabieg stale wzrasta. Zabieg ten jest zatwierdzony do powszechnego stosowania przez najwazniejsza organizacje dentystyczna w Stanach Zjednoczonych. Preparaty wybielajace sa badane przez te organizacje i posiadaja specjalna nalepke ADA, ktora swiadczy o ich bezpieczenstwie, wysokiej jakosci i skutecznosci. Efekt wybielania moze byc trwaly w niektorych przypadkach lub utrzymuje sie przez minimum jeden rok do 3 lat. U osob palacych, pijacych duze ilosci kawy czy herbaty zabieg wybielania nalezy czasami powtorzyc, ale tylko tak zwana technika dotykowa. Zaklada sie wowczas lyzki tylko na pare godzin przez jeden dzien.
Do wybielania zebow stosuje sie wode utleniona polaczona z roznymi substancjami lub nadtlenkiem mocznika, ktory w swoim skladzie zawiera rowniez 35% wody utlenionej. Oba te srodki sa zatwierdzone do ogolnego stosowania jako srodki antyseptyczne. Ich wlasciwosci wybielajace sa badane od bardzo wielu lat. Badana jest rowniez toksycznosc w stosunku do tkanek zywych. Stwierdzono, ze srodki te dla bezpieczenstwa pacjentow powinny byc stosowane pod kontrola dentysty, gdyz nieprawidlowe ich stosowanie moze spowodowac utrate szkliwa zebow, irytacje tkanek miekkich jamy ustnej oraz inne powazne nastepstwa. Nie stwierdzono objawow ubocznych ze strony zoladka, watroby, nerek przy prawidlowym dozowaniu tych srodkow. Nalezy jednak zawsze pamietac, ze sa to srodki uwalniajace czysty tlen, ktory jest chemicznie bardzo aktywny i musi on byc pod kontrola w czasie jego uwalniania. Nie uzywajcie wiec Panstwo wybielaczy o nieznanym pochodzeniu i bez kontroli.
Przebarwienia zebow mozemy podzielic na przebarwienia zewnetrzne i wewnetrzne. Przyczyna przebarwien zewnetrznych sa rozne skladniki jedzenia: kawa, herbata, nikotyna. Zwiazki te wbudowuja sie bardziej w zewnetrzne warstwy szkliwa i sa latwiej usuwalne. Przebarwienia wewnetrzne sa trudniejsze do usuniecia/wybielania. Moga byc spowodowane przedawkowaniem zwiazkow fluoru (fluoroza), uzywaniem tetracykliny w wieku dzieciecym, chorobami ogolnoustrojowymi (zoltaczka hemiolityczna), urazami. Przebarwienia tego typu dotycza glebokich warstw zebiny i dlatego wybielanie trwa dluzej, a czasami jest nie bardzo skuteczne. O sposobie leczenia roznych rodzajow przebarwien decyduje lekarz. Ma on do dyspozycji leczenie przebarwien w gabinecie lub kontrolowanie wybielania przeprowadzanego przez pacjenta w domu lub kombinacje tych dwoch metod. Metoda kombinacyjna jest najbardziej skuteczna w ciezkich przypadkach glebokich przebarwien.
Wybielanie w gabinecie wykonuje sie je uzywajac najczesciej 35% wody utlenionej, ktora ulega rozkladowi pod wplywem roznych katalizatorow (swiatlo i cieplo). Ostatnio wprowadzone wybielanie z udzialem lasera jest ciagle badane, chociaz nie stwierdzono jeszcze, aby laser byl bardziej skuteczny podczas wybielania. Zasada jego dzialania jest taka sama jak tradycyjnej metody wybielania z uzyciem ciepla. Energia dostarczana do wody utlenionej powoduje gwaltowne uwolnienie duzej ilosci atomow tlenu, ktory rozbija wiazania powodujace przebarwienia zebow na prostsze, mniej barwiace zwiazki. W gabinecie zabieg ma przebieg nastepujacy: po dokladnym zbadaniu i przeswietleniu zebow podlegajacych wybielaniu zakladana jest na nie specjalna guma izolacyjna w celu odseparowania zebow od tkanek miekkich. Na zeby podlegajace wybielaniu nakladana jest pasta lub plyn wybielajacy. Proces wybielania jednego zeba trwa okolo 20-30 minut. Powtarza sie go co trzy tygodnie przez okolo 3 wizyty. Zeby nie sa znieczulane dla bezpieczenstwa, gdyz musi byc sprawdzony poziom dyskomfortu (bolu) odczuwanego przez pacjenta, unika sie wowczas nieodwracalnego uszkodzenia miazgi zebow. Po wizycie pacjent moze odczuwac bol o roznym nasileniu przez pare dni. Stosowane sa wowczas dostepne srodki przeciwbolowe. Wybielanie w gabinecie jest czesto laczone z wybielaniem domowym zwlaszcza w skomplikowanych przebarwieniach.
Wybielanie domowe jest to najbardziej popularna metoda wybielania z obecnie stosowanych. Jest ona prosta i niedroga w porownaniu z innymi metodami, tlen jest uwalniany wolniej i bardziej bezpiecznie, pacjent moze ja sam kontrolowac pod nadzorem dentysty. Wiekszosc dentystow zaleca uzywanie 10%-owych preparatow (ktore sa najlepiej zbadane), ale sa rowniez dostepne nawet 16%-owe srodki. Srodki te sa stosowane w postaci zeli lub past nakladanych na indywidualnie przygotowanych lyzkach. Zaklada sie je na noc do spania lub tylko na pare godzin dziennie. Efektywnosc wybielania domowego jest bardzo duza. Wybielanie trwa zazwyczaj od 2 tygodni do paru miesiecy w przypadkach szczegolnie opornych. Lyzki dostosowywane indywidualnie sa najbardziej bezpieczne, kontrolowana jest ilosc materialu wybielajacego, jego lokalizacja (dziasla nie powinny byc przykryte lyzkami z uwagi na dzialanie drazniace). Nadwrazliwosc zebow wystepuje w zaleznosci od czestosci ich stosowania jak rowniez od tego czy zeby byly juz wrazliwe przed zabiegiem. W razie duzych dolegliwosci zaleca sie dluzsze przerwy w stosowaniu preparatow.
Zarowno zebina jak i szkliwo zmieniaja swoj kolor pod wplywem wybielania. Wydluzony czas wybielania stosuje sie w przypadkach nikotynowego przebarwienia (3 miesiace). Tetracyklinowo przebarwione zeby wymagaja wybielania nawet do 6 miesiecy i czasem nawet po tak dlugim okresie stosowania efekt moze byc nie zadowalajacy. Zaleca sie wowczas inne metody odtworzenia prawidlowego koloru zebow. Wybielanie preparatem zawierajacym mocznik moze przyniesc jeszcze inne korzysci. Moze spowodowac zahamowanie prochnicy i tworzenie plytki nazebnej, przeciwdziala zapaleniu dzasel. Czasami powoduje wybielanie starych wypelnien kompozytowych. Stwierdzono jednak, ze powinno byc stosowane szczegolnie ostroznie u pacjentow z duza iloscia wypelnien amalgamatowych (srebrne plomby). Gdy zachodzi koniecznosc zalozenia nowych wypelnien kompozytowych nalezy odczekac przynajmiej pare tygodni, gdyz sily wiazania do zeba sa oslabione.
Nieco innym tematem jest wybielanie pojedynczego zeba przebarwionego po leczeniu kanalowym. Dentysta moze wowczas uzyc 35%-owa wode utleniona zalozona do srodka zeba. Jest to jednak zwiazek tak silny, ze moze spowodowac resorpcje i utrate zeba. Nawet wowczas wybielanie domowe nadtlenkiem mocznika moze przyniesc dobre rezultaty.
Staralam sie Panstwu przedstawic jakie macie dostepne srodki i metody aby rozjasnic swoj usmiech. Oczywiscie mozna wyjsc i z tego zalozenia, ze nie jest to takie niezbedne, ale warto o tym wiedziec. Wchodzimy w 21 wiek mieszkajac w Ameryce, gdzie ludzie lacza piekny usmiech ze zdrowiem mlodoscia i sukcesem.
