Jestem wielkim milosnikiem wystaw psow, lecz rownoczesnie nawet najpiekniejszy pies jast dla mnie bez wartosci, jesli nie jest w stanie wykazac sie posluszenstwem, chocby na poziomie podstawowym. Zajmujac sie zawodowo szkoleniem psow zauwazylem, ze klasyczny trening posluszenstwa jest czesto dla nowych posiadaczy psow nieco zbyt trudny i przez to zniechecajacy. Szczegolnie zdobywanie tytulow posluszenstwa wydaje sie byc czyms ponad ich sily, zwlasza jesli podczas zawodow rywalizuja oni z osobami doswiadczonymi. Zauwazylem takze, ze wiekszosc wlascicieli psow (niestety) nie dba o poprawne wykonanie wszystkich komend przez ich psa, lecz zadowala sie posluszenstwem powierzchownym. Na przyklad: nie wymagja oni idealnego chodzenia przy nodze, lecz jesli ich ulubieniec idzie w poblizu nogi i nie ciagnie na smyczy, to im w zupelnosci wystarcza. Podobnie, jesli czworonog kladzie sie na komende "POLOZ SIE", lecz lezy pod katem 45 stopni, to wszystko jest w porzadku. Wiele osob jest zdania, ze "PIES NIE JEST ROBOTEM" w czym jest duzo prawdy. Wielu trenerow psow o tym zapomina oczekujac na przyklad aby pies chodzil przy nodze 24 godziny na dobe. Wreszcie faktem jest, ze formalny trening posluszenstwa, choc spelnia swoja funkcje, ma jednak charakter typowo szkolny i jest oderwany nieco od sytuacji z zycia codziennego. Aby wypelnic istniejaca luke i zarazem wyjsc naprzeciw potrzebie stworzenia egzaminow mniej formalnych American Kennel Club (Amerykanski Zwiazek Kynologiczny) opracowal program CANINE GOOD CITIZEN (w wolnym tlumaczeniu: porzadny obywatel - pies ). Tak sie sklada, ze osobiscie przeprowadzam egzaminy na tytul CGC z ramienia AKC i temat ten jest mi szczegolnie bliski. Coz to wiec takiego? Najogolniej jest to sprawdzian zachowania sie psa w warunkach imitujacych typowe sytuacje zycia codziennego. Egzamin jest dostepny dla wszystkich psow; zarowno rasowych jak i mieszancow. Caly egzamin sklada sie z 10-ciu punktow, przy czym pies musi zaliczyc 100%, czyli wszystkie 10. Przyjrzyjmy sie kolejno tym punktom:
1. Akceptacja nieznajomej osoby
(accepting a friendly stranger) - test demonstruje zdolnosc psa do przyjaznej akceptacji obcej osoby, ktora zbliza sie do wlasciciela. Osoba egzaminujaca podchodzi do wlasciciela psa, po czym nastepuje podanie dloni obydwu powyzszych osob, czyli sytuacja wzieta z zycia codziennego. Egzaminator nie zwraca uwagi na psa siedzacego u boku wlasciciela. Poniewaz zadaniem tego cwiczenia jest tylko pokazanie przyjacielskiego nastawienia psa do ludzi, wobec tego psu wolno wesolo machac ogonem, polizac dlon egzaminatora, a nawet powstac z pozycji siedzacej kolo lewej nogi wlasciciela. Nie jest natomiast dozwolone skakanie na nowo przybylego oraz ciagnienie smyczy. Naturalnie agresja ze strony psa, chocby w postaci cichego warczenia automatycznie przekresla szanse na zdanie egzaminu.
2. Akceptacja dotyku nieznajomego
(sitting politely for petting) - ponownie zadaniem testu jest udowodnienie przyjacielskiego nastawienia psa do nieznajomego. Tym razem jednak egzaminator podchodzi do psa, dotyka go i glaszcze. Psu nie wolno okazywac strachu ani niesmialosci w trakcie glaskania go przez osobe egzaminujaca. Pozostale szczegoly jak w punkcie pierwszym.
3. Akceptacja strzyzenia i egzaminu
(appearance and grooming) - test powinien pokazac gotowosc psa do strzyzenia oraz egzaminu weterynaryjnego dokonywanego przez obca osobe. Egzaminator czesze lub szczotkuje psa, a nastepnie dokonuje przegladu uszu oraz poduszek jego przednich lap. Pies powinien zgodzic sie bez oporu na powyzsze czynnosci.
4. Spacer z psem
(out for a walk) - osoba prowadzaca psa powinna udowodnic mozliwosc kontroli nad psem. Nie wymaga sie idealnego chodzenia przy nodze jak podczas sprawdzianow posluszenstwa i pies moze byc prowadzony po dowolnej stronie osoby prowadzacej. Dopuszcza sie nieznaczne chodzenie psa z przodu lub z tylu prowadzacego, lecz nie moze miec miejsca ciagnienie smyczy. Sprawdzian musi rowniez zawierac zwrot w lewo, w prawo oraz obrot o 180 stopni wykonane w czasie marszu z psem. Osoba prowadzaca psa musi rowniez dwukrotnie przystanac, raz na poczatku oraz raz na koncu cwiczenia. Test chodzenia przeprowadza sie z uzyciem smyczy.
5. Spacer poprzez tlum osob
(walking through a crowd) - zdajacy egzamin wykonuja powyzsze cwiczenie ponownie. Tym razem odbywa sie to w bezposredniej obecnosci wielu innych osob. W praktyce w czasie przeprowadzania egzaminu nie sposob zebrac "tlumu" ludzi, dlatego zawsze uzywam pozostale osoby z psami do utworzenia "sztucznego tlumu". Zdajacy pies ma prawo przelotnie powachac mijane osoby, nie wolno mu jednak przystawac lub w jakikolwiek inny sposob utrudniac spacer osobie go prowadzacej. Psu nie wolno takze okazywac oznak strachu, wstydu lub unikania mijanych osob. Agresja powoduje automatyczna dyskwalifikacje psa.
6. Siadanie, kladzenie, zostawanie na komende
(sit and down on command/staying in place) - cwiczenie majace najwiecej wspolnego z typowym sprawdzianem posluszenstwa, choc o bardzo lagodnym wymiarze. Pies kolejno wykonuje komendy "SIAD" oraz "LEZEC", po czym na komende "ZOSTAN", pozostaje w jednej z powyzszych pozycji, podczas gdy osoba prowadzaca oddala sie na 20 stop (ok. 7 metrow) od psa, a nastepnie powraca. Wybor pozycji, w ktorej zostaje pies nalezy do wlasciciela psa. Podobanie jak pozostale cwiczenia, punkt 6-ty wykonywany jest przy uzyciu smyczy, choc tym razem uzywa sie smyczy 20-stopowej.
7. Przychodzenie na komende
(coming when called) - ponownie typowe elementy posluszenstwa ogolnego. Na komende "PRZYJDZ" osoby prowadzacej, pies powinien niezwlocznie przybiec oraz usiasc z glowa skierowana w strone prowadzacego. Cwiczenie wydatnie ulatwia bardzo krotki dystans dzielacy psa od wlasciciela. Zdajacy pies przywolany jest z odleglosci zaledwie 10 stop (nieco ponad 3 metry).
8. Stosunek do innych psow
(reaction to another dog) - dwie osoby prowadzace podchodza do siebie z psami u bokow. Prowadza one konwersacje, podaja sobie dlonie. W tym czasie psy nie powinny okazywac w stosunku do siebie niczego ponad przelotne zainteresowanie. Przejaw agresji dyskwalifikuje psa. Sytuacja wzieta z zycia codziennego: jakze czesto spotykamy inne psy w czasie spacerow z naszym wlasnym, od ktorego zachowania zalezy wowczas przebieg calego spaceru.
9. Reakcja na halas
(reaction to distractions) - cwiczenie ma na celu sprawdzenie reagowania psa w obliczu nieprzewidzianych dzwiekow. Prowadzacy egzamin celowo upuszcza przedmioty w poblizu psa siedzacego u boku swego wlasciciela. Odglos upadajacego przedmiotu moze spowodowac krotkotrwaly strach u psa, ktory moze nawet w rezultacie cofnac sie na chwile dwa kroki do tylu, lecz po chwili powinien wrocic do normalnego stanu i nie wolno mu okazywac oznak paniki. Przez caly czas trwania cwiczenia osoba prowadzaca musi posiadac pelna kontrole nad psem. Jeszcze raz sytuacja realna: ile razy moze sie zdarzyc, ze ktos niespodziewanie upusci parasolke kolo naszego psa lub w przejezdzajacym w poblizu samochodzie peknie nagle tlumik lub opona. W tych obydwu sytuacjach chcielibysmy zachowac kontrole nad psem.
10. Rozlaka z wlascicielem
(supervised separation) - celem przeprowadzania tego cwiczenia jest sprawdzenie zachowania sie psa pozostawionego tylko z osoba prowadzaca egzamin. Wlasciciel psa pozostawia swego czworonoga pod opieka egzaminatora, odchodzac na czas 3 minut calkowicie z pola widzenia psa. W tym czasie pozostawiony pies powinien nie sprawiac zadnych klopotow, choc moze on przejawiac nieznaczne oznaki zaniepokojenia. Niedopuszczalna jest jednak proba gonienia wlasciciela lub ciagnienie na smyczy. Przypomina to sytuacje pozostawienia psa u weterynarza lub w zakladzie strzyzenia, czyli w okolicznosciach, ktore czesto moga zaistniec.
Egzamin CANINE GOOD CITIZEN jest wiec proba wykreowania 10-ciu typowych sytuacji z naszego zycia codziennego celem sprawdzenia jak zachowa sie podczas nich pies. W sensie poziomu posluszenstwa ogolnego psa, stopien trudnosci egzaminu CGC jest niewielki, totez zdecydowana wiekszosc psow zdaje go za pierwszym razem. Psy po zdaniu egzaminu otrzymuja dyplom od American Kennel Club oraz moga uzywac tytulu CGC pisanego za imieniem psa, podobnie jak tytuly w zakresie posluszenstwa. CGC sam w sobie nie jest jednak tytulem posluszenstwa lecz stwierdzeniem, ze legitymujacy sie nim pies potrafi znalezc sie wlasciwie w wielu roznych sytuacjach na miare potrzeb dzisiejszych czasow. CGC jest rowniez doskonala zacheta i nagroda dla niedoswiadczonych lub nowych wlascicieli psow, ktorzy rozpoczynaja wlasnie edukacje swego czworonoga w zakresie posluszenstwa.
Dlaczego wiec nie nasladowac?
