Ochotniczymi dostarczycielami czworonogow dla potrzeb wojny w Wietnamie byli hodowcy. Po wyslaniu psa do osrodka szkolenia, sledzili oni dokonania swego czworonoga przez okres calej wojny. Typowym przykladem moze tu byc Judy Dale, hodowczyni owczarkow niemieckich. Po wyslaniu swego najlepszego psa, TORRO, do wojska, Judy, przez caly okres wojny posylala wzruszajace listy odczytywane psu przez handlera.
Handlerzy dla psow wybierani byli sposrod osob bedacych co najmniej wlascicielami psow w okresie poprzedzajacym wojne. Mile widziane bylo doswiadczenie w zakresie szkolenia psow, znajomosc ich psychiki. Do zadan przewodnika nalezala calkowita opieka nad zwierzeciem. Musial on nosic w swym plecaku zapas zywnosci i wody dla swego czworonoga oraz byl odpowiedzialny za utrzymanie go w czystosci jak rowniez za sprzatanie po nim. Spedzanie calych dni i nocy z psem, ktore dla nas - wlascicieli psow w okresie pokoju jest czesto niewykonalne, przyczynialo sie do rozwijania glebokich wiezow miedzy handlerami oraz ich podopiecznymi.
Zdecydowanie najbardziej typowa funkcja spelniana przez czworonogi w okresie wojny w Wietnamie bylo ostrzeganie maszerujacego oddzialu o zastawionych pulapkach. Mogl to byc zaczajony oddzial Wietnamczykow, usilujacy znienacka ostrzelac nadchodzacych Amerykanow. Znacznie czesciej jednak byly to zasadzki w terenie. Liczna armia wietnamska, prymitywna w swej strukturze, byla bardzo slabo uzbrojona oraz wyekwipowana. Jednakze Wietnamczycy doskonale znali teren oraz posiadali wybitne umiejetnosci walki w dzungli czerpane z wielowiekowych doswiadczen. Byli rowniez ekspertami w budowie zasadzek, ktorych roznorodne formy zdumiewaly i zaskakiwaly Amerykanow. Mogl to byc gleboki dol pokryty kilkoma galeziami oraz cienka warstwa ziemi. Na spodzie takiej konstrukcji ustawiano ostro zaostrzone drewniane kije, ktore z latwoscia przebijaly cialo upadajacego zolnierza. Podcinanie lian w mostach zawieszonych nad rzekami lub przeleczami bylo niezwykle popularne. Czesto w powietrzu wisialy ogromne klody drewna lub kamienie, ktore ukryte wsrod bogactwa tropikalnych roslin byly zupelnie niedostrzegalne dla ludzkiego oka. Stopa pierwszego nadchodzacego piechura uruchamiala mechanizm i glaz lub kloda spadala z ogromna sila na oddzial. Byly takze pulapki dzialajace jak powiekszona kopia kuszy lub luku, takze wiele innych, ktorych nie sposob wyliczyc. Aby uzyskac pelny obraz czyhajacych niebezpieczenstw nalezy jeszcze dodac liczne miny ladowe. Handler i jego pies szli zawsze na czele i ich zadaniem bylo ostrzezenie oraz zatrzymanie maszerujacego oddzialu. Wykrycie zaczajonych Wietnamczykow bylo, przy sprzyjajacym wietrze, stosunkowo latwiejsze dla czworonoga, gdyz obecnosc ludzi powoduje wydzielanie sie zapachu. Znacznie trudniejsze bylo wykrycie pulapek. Wprawdzie kazde dotkniecie przedmiotu przez czlowieka powoduje pozostawienie na nim pewnej ilosci zapachu, lecz czesto pulapki budowane byly wiele dni lub nawet tygodni wczesniej, a wilgoc oraz czeste deszcze wymywaly skutecznie sladowe ilosci woni pozostawionej przez Wietnamczykow. Pomimo tego w wiekszosci sytuacji psy potrafily bezblednie wykryc obcy zapach i zatrzymac oddzial. Zdumiewajaca skutecznosc psow znana byla doskonale rowniez dowodztwu wietnamskiemu. Za dostarczenie ucha psa Amerykanow z wytatuowanym numerem lub naszywki z ramienia handlera czekaly znaczne nagrody. Niejednokrotnie Wietnamczycy organizowali "polowania" na hadlerow z psami.
Zadania spelniane przez przewodnikow i ich psy byly wiec bardzo ryzykowne: az w 99% przypadkow, kiedy nieprzyjacielowi udalo sie zaskoczyc oddzial Amerykanow, przewodnik z czworonogiem zostali ostrzelani pierwsi. Do tego nalezy dodac niebezpieczenstwa wynikajace z dzialan w warunkach tropikalnej dzungli. Twarde skorzane buty zolnierzy na ogol chronily ich przed ukaszeniami jadowitych wezy, podobnie ubrania zabezpieczaly od tropikalnych owadow. Psy narazone byly wiec na powyzsze niebezpieczenstwa w sposob szczegolny. Wysokie temperatury przy duzym wysilku fizycznym byly przyczyna zawalow serca, tak u ludzi jak i psow. Czworonogi byly podatne na udary sloneczne w stopniu nawet wyzszym niz zolnierze. Wreszcie nalezy wspomniec o chemikaliach w dzungli. Bron chemiczna byla stosowana przez obie strony konfliktu. W rezultacie, cena tego hazardu byla bardzo wysoka: w Wienamie poleglo 263 handlerow oraz ponad 500 psow.
Osobna funkcja, spelniana efektywnie przez czworonogi, bylo odnajdywanie ukrytych w dzungli linii telefonicznych wroga. Kable byly nastepnie przecinane i niszczone przez Amerykanow.
W pozniejszej fazie wojny, Wietnamczycy ponownie zaskoczyli Amerykanow. Nowa niespodzianka byly tunele. Budowa sieci podziemnych pomieszczen pochlonela zycie wielu ludzi, lecz byla jednym z czynnikow, ktore przewazyly szale wojny na rzecz Wietnamu. Ogromne podziemne komnaty dawaly miejsce ukrycia wielkim jednostkom wojskowym, szpitalom, a nawet fabrykom produkujacym bron. Wejscia do tuneli byly starannie zakomuflowane w dzungli. Ich znalezienie bylo niezwyle trudne dla ludzi, lecz znacznie latwiejsze dla psiego nosa. Pomoc psow przy odnajdywaniu tuneli byla po prostu bezcenna.
Chyba najbardziej niedoceniana strona w dzialalnosci psow w czasie wojny wietnamskiej sa ich dokonania na polu… rekreacji. Poza okresem wlasciwych dzialan lub cwiczen przewodnicy dysponowali duza iloscia wolnego czasu, ktory wykorzystywali na zabawe lub szkolenie swych podopiecznych w zakresie funkcji nie objetych treningiem wojskowym. Owczarki niemieckie oraz labradory uczyly sie wiec roznorodnych trikow, ktore potem prezentowane byly calym oddzialom wojskowym stanowiac forme rozrywki. Jeden z handlerow tanczyl ze swym psem do rytmow muzyki. Inni zachwycali obserwujace oddzialy popisami sprawnosci fizycznej swoich czworonogow, ktore skakaly przez wiele wymyslnych przeszkod ustawionych na polanie. Nie sposob wyrazic w liczbach rozmiarow pozytywnego wplywu wystepow psow na morale zolnierzy, lecz z pewnoscia byl on znaczny. Jest powszechnie wiadome, ze rozrywka jest doskonalym lekarstwem na stresy. Dotyczy to takze stresow w okresie wojny.
