Po skonczonym sezonie podatkowym zapewne niemala czesc podatnikow zastanawia sie jakie ma szanse byc wybranym do sprawdzenia przez urzad podatkowy ( IRS). Nie jest to tajemnica i sam IRS publikuje dane jaki procent rozliczen jest wybierany do sprawdzenia.
Wydane ostatnio dane przynosza zaskakujace rezultaty. O ile jeszcze kilka lat temu ogolne prawdopodobienstwo sprawdzenia indywidualnego rozliczenia wynosilo okolo 1.6%, to w fiskalnym roku 1999 spadlo ono do ponizej 1% do 0.90% (dane Syracuse University). W innych slowach mamy szanse mniej jak 1 do 100, ze dostaniemy zawiadomienie z urzedu podatkowego o koniecznosci stawienia sie do sprawdzenia. Szanse te maleja, gdy uswiadomimy sobie, ze zaprezentowana powyzej statystyka urzedu podatkowego obejmuje weryfikacje prowadzone droga pocztowa, a stosowane czesto wobec niesko zarabiajacych osob wykazujacych kredyty dla dzieci. Jesli odejmiemy sprawdzenia droga pocztowa to prawdopodobienstwo prawdziwego sprawdzenia (zwiazanego ze stawieniem sie przed urzednikiem IRS) wynosi 1 do 212, lub 0.47%. Jezeli mamy tylko formularz W-2 z pracy, zadnych innych dochodow, to prawdopodobienstwo sprawdzenia jest znikome. Dla rozliczen biznesowych (rozliczenie na Schedule C) prawdopodobienstwo sprawdzenia wynosi okolo 2.5%. Korporacje maja ogolne szanse sprawdzenia 1.51%. Korporacje z majatkiem powyzej $250 milionow maja szanse sprawdzenia 35%. Dla porownania w roku 1992 55% (czyli wiecej jak polowa) korporacji o majatku wlasnym powyzej $250 milionow bylo sprawdzanych przez IRS. Tak wysoki procent sprawdzen zwiazany jest z faktem, ze IRS uzyskuje bardzo dobre wyniki (tzn. dodatkowe podatki i kary) przy sprawdzaniu tego typu biznesow. Najbardziej sprawdzanymi rozliczeniami sa darowizny wartosci powyzej 1 miliona, z ktorych okolo 75 jest wybieranych do sprawdzenia.
Ogolny spadek sprawdzen podatkowych zwiazany jest z malejaca liczba urzednikow zatrudnionych w IRS. W 1999 roku w IRS bylo ich zatrudnionych o 31% mniej urzednikow niz w 1988ym roku.
Geografia sprawdzen pokazuje, ze mieszkancy Kaliforni maja najwieksze szanse sprawdzenia, a najmniejsze mieszkancy Ohio.
Przecietny dodatkowy podatek dla sprawdzen indywidualnych wynosil $6,264. Jest to suma znikoma przy przecietnym dodatkowym podatku dla rozliczen darowizn o wartosci powyzej $1 miliona wynoszacym $167,000. Dla wyjasnienia, suma ta oznacza, ze po sprawdzeniu IRS zada dodatkowych $167,000 podatku. Przecietnie 80% sprawdzen darowizn tego typu konczy sie dodatkowym domiarem.
Wlasne dane IRS sugeruja, ze unikanie placenia podatkow od darowizn i spadkow ma wyrazna tendencje wzrostowa. Podatki te kreuja ogromny przemysl tzw. rzeczoznawcow od wycen, prawnikow i ksiegowych ktorych jedynym celem jest unikniecie lub zmniejszenie podatku. Niedawno opublikowane przez IRS dane na temat sprawdzen rozliczen darowizn powyzej $1 miliona stwierdzaja, ze 80% sprawdzonych rozliczen zaniza wartosc darowizny o przecietnie $303,000, na ktora to sume wypada $167,000 dodatkowego podatku. Celowe zanizanie wartosci darowizn jest rowniez rozpowszechnione wsrod tych cwierci miliona Amerykanow, ktorzy robia mniejsze darowizny. Wsrod 650 tych rozliczen, ktore byly sprawdzone, przecietny dodatkowy podatek zadany przez IRS wyniosl $97,000. IRS nie wycenil calego kosztu dla wuja Sama bedacego skutkiem nagminnego zanizania darowizn.
Natomiast jest oczywiste, ze znacznie wiekszy odsetek Amerykanow, ktorzy sa winni podatek od darowizny stara sie nielegalnie zmniejszyc swoja powinnosc podatkowa w porownaniu do Amerykanow, ktorzy placa tylko podatek od dochodow. Co wiecej, sumy podatku do zaplacenia sa znacznie wieksze przy rozliczeniach od darowizn. Podatki od darowizn i spadkow, dochodzace do 55% budza ogromna niechec wsrod zasobniejszych Amerykanow. Chociaz wydawaloby sie, ze sa to jedne z najsprawiedliwszych podatkow, albowiem powstrzymuja koncentracje majatku z pokolenia na pokolenie i wyrownuja w jakims stopniu szanse zyciowe dla tych urodzonych w mniej zasobnych rodzinach. Kongres w zeszlym roku przeglosowal zniesienie obu tych podatkow. Pezydent Clinton zawetowal jednak ta ustawe i w rezultacie obowiazuje ona nadal do dzisiaj. Przeciwnicy podatku od spadkow i darowizn jakoby zapominaja, ze wedlug Deklaracji Niepodleglosci kazdy obywatel tego kraju jest stworzony rownym i chcieliby by najmajetniejsi obywatele otrzymywali spadki i darowizny zupelnie bez zadnych obciazen podatkowych. Nalezy przypomniec, ze w tym roku suma zwolniona od podatku od spadkow i darowizn wynosi $675,000 i ma sie zwiekszyc do $1 miliona w roku 2006. Jest wiec to suma raczej duza i znakomita wiekszosc obywateli amerykanskich nigdy nie zetknie sie z tymi podatkami w swoim zyciu. Zwolennicy utrzymania obu tych podatkow wskazuja, ze klasa srednia, ktora utrzymuje ten kraj jest najbardziej obciazona podatkami grupa ludzi w USA. Zniesienie podatku od spadkow i darowizn stworzyloby klase ludzi, ktorzy dostaja ogromne sumy bez zadnego wysilku i bez zadnego obciazenia podatkowego tylko dlatego np. ze urodzili sie we wlasciwej rodzinie. O wiele bardziej produktywne byloby obnizenie podatku dochodowego i jednoczesne utrzymanie podatku od spadkow i darowizn.
Wracajac do publikacji IRS na temat sprawdzania podatku od darowizn mozna przypuszczac, ze podobne liczby dotyczace zanizania wartosci majatku otrzymanoby przy sprawdzaniu rozliczen spadkowych. IRS ma tylko 78 prawnikow do sprawdzania rozliczen od darowizn i kazdy z nich jest odpowiedzialny za sprawdzenie 3,300 takich rozliczen kazdego roku.
Oba typy rozliczen, spadkowe i darowizny wymagaja wycen przez rzeczoznawcow. Gdy ma sie duzy podatek do zaplacenia powstaje naturalna tendencja do szukania eksperta, ktory wyceni najnizej majatek. Szybko rosnacy przemysl unikania podatkow od darowizn i spadkow obiecuje ogromne oszczednosci poprzez np. wlozenie domow w tzw. " trust" lub zakladanie kont w tzw. rajach podatkowych. Wedlug komisarza IRS Rosottiego takie schematy sa nielegalne jezeli nie maja innego celu jak unikanie podatkow, lub jezeli nie deklaruje sie dochodow ze zrodel zagranicznych.
Szczegolny problem jaki ma IRS jest z wycena majatku. Wedlug Shannona Pratta, szeroko uznawanego wydawcy czasopisma dla prawnikow spadkowych, przy wycenie biznesu i nieruchomosci zadna liczba nie jest prawidlowa. Jest tylko zakres wartosci w zaleznosci od tego jak sie interpretuje wplywy gotowki w okresie czasowym, konkurencje i porownywalne sprzedaze nieruchomosci. Renomowane firmy rzeczoznawcow z reguly dochodza do miarodajnych wartosci majatkowych, ale istnieja rowniez firmy, ktore z reguly dochodza do zanizonych wycen. Problemem jest duza konkurencja wsrod firm wyceniajacych, wiele firm probuje kupic biznes od kogos innego i naturalna koleja rzeczy jest czesta niska wycena biznesu. Nalezy pamietac, ze przy tego typu podatkach mamy do czynienia z ludzmi bardzo majetnymi, niezwykle dynamicznymi i agresywnymi, ktorzy czesto daja do zrozumienia rzeczoznawcom, ze oczekuja niskiej wyceny.
Wracajac do ogolnego tematu tego artykulu, wplywy podatkowe budzetu amerykanskiego wyraznie wzrosly w ostatnich latach doprowadzajac po raz pierwszy od kilku dziesiecioleci do nadwyzki budzetowej. Znaczna czesc tych wplywow pochodzi od podatkow odprowadzanych przed wyplaceniem pensji lub innego dochodu z pracy. Nadwyzka budzetowa sprawia, ze wielu kongresmenow nie jest zainteresowanych bardziej agresywna postawa IRS wobec podatnikow.
