Nowe oblicze urzędu podatkowego

Polityka podatkowa Stanów Zjednoczonych była w ostatnich kilku latach wyjątkowo korzystna dla podatników. Wprowadzenie wielu ulg podatkowych umoż­liwiło dużej części społeczeństwa obniżenie swoich zobowiązań podatkowych wobec państwa. Prezydenci Bill Clinton i George W. Bush oraz współpracujący z nimi członkowie Kongresu prześcigali się w propo­no­waniu coraz to nowszych ulg podatkowych. Administracja Clintona preferowała tak zwane "targe­ted tax cuts", czyli ulgi mające na celu pomoc podatnikom reprezentującym wybrane grupy społeczne, natomiast administracja Busha popiera ogólne obniżki podatkowe dotyczące wszystkich grup społecznych, od najbogatszych do najuboższych.

W tym samym czasie stopniowo zmalała ilość rozliczeń podatkowych weryfikowanych przez IRS (tak zwanych "audits"). Zostało to częściowo spowodowane krytyką tego urzędu w prasie oraz w niektórych kręgach politycznych. Był to także okres, w którym redukcja wydatków w budżecie państwa stanowiła jeden z najważniejszych priorytetów w Kongresie. Tak więc budżet IRS został zredukowany, łącznie z liczbą inspektorów (IRS auditors) weryfikujących rozliczenia podatkowe. Według danych rządowych, w latach od 1996 do 2002 liczba audytorów IRS została zredukowana o około 30%. W wyniku tej nieprzyjaznej urzędowi podatkowemu atmosfery, główny nacisk w pracy IRS kładziono na istotne usprawnienie obsługi klienta.

Dla przypomnienia, wśród wprowadzonych zmian podatkowych znalazły się następujące nowe lub zwiększone ulgi: kredyty lub odpisy podatkowe dla osób uczęszczających na studia (education credits/deductions), korzystne plany dla osób oszczędzających pieniądze na koszty studiów (education IRA, Section 529 Plans), odpisy dla osób spłacających pożyczki studenckie (student loan interest deduction), kredyty dla rodzin z dziećmi (child tax credit), odpisy dla osób oszczędzających pieniądze na wydatki medyczne (me­dical savings accounts), odpisy lub kredyty dla osób wpłacających fundusze na plany emerytalne (retirement accounts contribution deduction/credit), odpisy dla samozatrudnionych osób wykupujących plany na ubezpieczenie zdrowotne (self-employed health insurance deduction), korzystne opodatkowanie zysków ze sprzedaży inwestycji (capital gains), korzystne opodat­kowanie dywidend (zysków) wypłacanych dla właścicieli udziałów w korporacjach, zniesienie opodatkowania zysku ze sprzedaży rezydencji podatnika (jeżeli są spełnione pewne warunki), zwiększenie jednorazowego odpisu (zamiast amortyzacji na kilka lat) dla biznesów inwestujących w sprzęt, zwiększenie standardowych odpisów (standard deduction) dla małżeństw oraz obniżenie stopnia opodatkowania progów podatkowych.

Częściowym bodźcem do wprowadzenia korzystnych zmian w przepisach podatkowych była dobrze rozwijająca się koniunktura gospodarcza. Ostatnia dekada ubiegłego wieku była okresem niezwykłego rozwoju gospodarczego, w wyniku którego politykom udało się nawet zbalansować budżet państwowy, po raz pierwszy od kilkudziesięciu lat. Przewidywano nawet miliardowe nadwyżki budżetowe. Ulubionym zajęciem wielu polityków stała się kwestia co zrobić z tą przyszłą nadwyżką, czyli w jaki sposób ją wydać. Niektórzy proponowali przeznaczenie nadwyżek na zmniejszenie długu narodowego, inni na inwestycję w infrastrukturę kraju, a jeszcze inni proponowali oddanie tych pieniędzy dla podatników w formie gigantycznych obniżek podatkowych.

W opinii niektórych obserwatorów głównym motorem napędowym gospodarki w tym "złotym okresie" był znaczny wzrost wartości inwestycji w spółkach na giełdach (stock market). Tak więc nie zdziwiło wielu z nich to, że po tym jak wiosną roku 2000 nastąpiło załamanie notowań na giełdach, gospodarka kraju wkrótce znalazła się w stanie recesji. Recesja przyniosła ze sobą zmniejszone wpływy do kasy państwowej, a przegłosowane w latach 2001/2002 dodatkowe redukcje podatków sytuacji nie polepszyły.

Dodatkowymi czynnikami mającymi wpływ na negatywny rozwój sytuacji finansowej państwa były oczywiście konsekwencje ataków terrorystycznych z dnia 11. września 2001, które spowodowały wzrost wydatków na walkę z terroryzmem oraz koszty akcji zbrojnej w Iraku.

W okresie niespełna trzech lat sytuacja budżetowa kraju zmieniła się z rekordowych nadwyżek do rekordowych deficytów. Władze kraju zauważyły, że urząd podatkowy po latach narzuconej mu pasywności może być jednym z narzędzi do walki z dziurą budżetową.

Tak więc urząd IRS został poddany prawie kompletnej reorganizacji. Oficjalnie celem reorganizacji jest usprawnienie pracy urzędu, czyli poprawienie poziomu obsługi podatnika oraz zwiększenie efektywności w zakresie egzekwowania przepisów podatkowych (czytaj "audits").

W ostatnich latach pojawiały się co jakiś czas wzmianki w prasie na temat oczekiwanego zwiększenia aktywności IRS na polu weryfikacji rozliczeń podatkowych. Podczas pracy nad reorganizacją IRS zapadły pewne decyzje, na podstawie których ma być lansowana nowa polityka weryfikacji rozliczeń podatkowych. Administracja prezydenta Busha poparła wysiłki w tym kierunku poprzez zaproponowanie dodatkowych $100 millionów w celu wzmocnienia systemu kontroli podatników.

Prawdziwym olejem dolanym do ognia był sondaż przeprowadzony 12. lipca 2003 wśród statystycznie wybranej grupy podatników przez niezależną agencję RoperASW. Według wyników sondażu 12% respondentów odpowiedziało, że nie ma nic przeciwko oszukiwaniu "troszkę tu, troszkę tam" na rozliczeniu podat­kowym. Jest to wzrost o 50% w porównaniu z sondażem przeprowadzonym w roku 1999. Grupa respondentów, która odpowiedziała, że należy oszukiwać "maksymalnie ile się da" wzrosła z 3% do 5%. Natomiast procent podatników, którzy wypowiedzieli się, że jest obowiązkiem obywatelskim płacenie sprawiedliwej (prawidłowej) kwoty podatków zmalał z 81% do 68%. W reakcji na sondaż, szef IRS Mark Everson stwierdził w wywiadzie dla agencji Associated Press, że "tak dalej być nie może".

Rezultaty tego sondażu sugerują, że jeżeli 17% res­pondentów bez przymusu sygnalizowało chęć oszukiwania na swoich rozliczeniach podatkowych, to praw­dziwy odsetek na pewno jest większy, co daje dużo do myślenia dla osób planujących strategię egzekwowania przepisów podatkowych w tym kraju.

Po wielu miesiącach planowania oraz głębokiej analizy stanu dokładności rozliczeń amerykańskich podatników, IRS zidentyfikował nowe priorytety oraz pewne grupy podatników, które należy poddać wzmocnionej kontroli w przyszłości:

Zagraniczne karty kredytowe

Urząd IRS odkrył, że w Stanach Zjednoczonych funkcjonują osoby posiadające nielegalne karty kredytowe wydane przez banki działające w krajach, które mają liberalne prawa podatkowe. Zalicza się do nich, między innymi, wiele krajów z wysp karaibskich. IRS zidentyfikował liczbę od jednego do dwóch milionów obywateli amerykańskich, którzy posiadają takie karty kredytowe oraz powiązane z nimi konta bankowe. Wielu z nich jest podejrzanych o unikanie płacenia podatków od funduszy umieszczonych na kontach w tych bankach. Według danych IRS, tylko niespełna 200,000 obywateli Stanów Zjednoczonych zgłaszało posiadanie kont bankowych za granicą.

Podatnicy o wysokich dochodach

Experci z IRS doszli do wniosku, że należy zwiększyć ilość weryfikacji rozliczeń osób, których zarobki są w czołówce krajowej. Do tej grupy będą należeć nawet te osoby, których zarobki tylko minimalnie przekraczają kwotę $100 tysięcy. Powodem tej strategii jest to, że osoby w tej grupie mają bardziej skomplikowane roz­liczenia, w wyniku czego jest większa szansa na ukrycie lub zaniżenie pewnych elementów dochodu lub zawy­żenie pewnych wydatków. Identifikacja i weryfikacja (audits) rozliczeń z tej grupy społecznej wymaga stworzenia i użycia bardziej skomplikowanych narzędzi analitycznych niż te, które są używane do sprawdzania większości innych rozliczeń.

Rozliczenia zgłaszające

dochody na formularzach K-1

Formularze K-1 są wystawiane dla udziałowców w korporacjach S, spółkach typu partnership oraz limited liability companies (LLC"s), które się rozliczają dla celów podatkowych jako korporacje S lub partnership. Urząd IRS nigdy nie miał dobrego systemu do weryfikacji czy udziałowcy w tych firmach wykazują kwoty zarobione i wykazane pod ich nazwiskiem i numerem na formularzu K-1 przez firmę. Począwszy od roku 2003 IRS podejmuje próby weryfikacji pewnej części tych rozliczeń w celu ustalenia czy udziałowcy zgłaszają kwoty wystawione dla nich na formularzach K-1.

Już od wielu lat było sprawą wiadomą dla wielu osób poinformowanych w temacie sposobu działania agencji IRS, że nie ma ona skutecznego sposobu na weryfikowanie kwot zgłaszanych na formularzach K-1, w przeciwieństwie do tego jak to jest robione z innymi dokumentami finansowymi, takimi jak formularze W-2, 1099 (różne wersje), 1098 (mortgage interest), czy zgłaszający transakcje gotówkowe powyżej $10,000 formularz CTR (currency transaction report). Niektórzy podatnicy wiedząc o tym nadużywali tę lukę w systemie i zgłaszali na swoich rozliczeniach kwoty, które im były wygodne lub "rezygnowali" ze zgłaszania tych do­cho­dów wiedząc, że decyzja ta nie ponosi za sobą praktycznie żadnych konsekwencji.

Podatnicy z wysokimi dochodami

unikający rozliczeń podatkowych

IRS planuje intensywnie wyszukiwać, na kilka sposobów, osoby o wysokich zarobkach, które od jakiegoś czasu się nie rozliczają. W grę wchodzą tutaj potencjalnie większe kwoty nie uiszczonych podatków, co może w niektórych przypadkach pociągnąć za sobą konsekwencje kryminalne. Plan działania IRS zakłada zatrudnienie dodatkowych agentów, których zadaniem będzie prowadzenie dochodzeń w sprawach kryminalnych.

Przypomnieć należy, że najsławniejszy gangster chicagowski, Al Capone trafił do więzienia tylko za popełnienie przestępstw podatkowych, dzięki akcji agentów IRS, a nie za wiele innych przestępstw kryminalnych, o które był podejrzany.

Nie zgłoszony dochód

Eksperci IRS doszli do wniosku, że nie zgłaszany dochód jest największym elementem przekroczeń podatkowych. W celu odkrycia możliwie największej grupy podatników, którzy nie zgłaszają części swojego dochodu (przychodu) opracowano nową tajną formulę, nazwaną UI DIF (Unreported Income Discriminant Index Formula), której celem będzie wytypowanie rozliczeń z największym prawdopodobieństwem ukrytego dochodu. Zadaniem formuły będzie obliczenie prawdopodobieństwa ukrytego dochodu (przychodu) w danym rozliczeniu. Ta nowa tajna formuła jest wyspecjalizowaną wersją obecnej tajnej formuły IRS, nazwaną DIF, która jest od lat używana do wstępnej selekcji rozliczeń wybieranych do weryfikacji. Jest to nowa inicjatywa IRS, tak więc informacje na jej temat są jeszcze skape. Począwszy od jesieni 2003 każde rozliczenie podatkowe będzie miało obliczony czynnik (prawdopodobieństwo błędnych informacji) według formuł DIF oraz UI DIF.

Wydatki personalne

Urząd podatkowy zdaje sobie sprawę, że część podatników próbuje odpisywać na rozliczeniach podatkowych wydatki osobiste, które nie kwalifikują się na odpis. Do takich wydatków należą:

Samochód - zawyżone odpisy kosztów eksploa­tacji samochodów w sytuacjach, kiedy używane są one tylko częściowo w celach biznesowych.

Rezydencja - odpis części kosztów utrzymania rezydencji podatnika w sytuacji, gdy nie odpowiada to rzeczywistości.

Podróże, posiłki, rozrywka - zawyżone odpisy na podróże, posiłki oraz rozrywkę, przy założeniu że każdy z tych wydatków był poniesiony w towarzystwie klienta, potencjalnego klienta, lub innej osoby z otoczenia biznesowego.

Meble domowe, sprzęt stereofoniczny, zabawki - uwzględnienie wydatków domowych, dla których nie ma podstaw do odpisu.

Przed umieszczeniem powyższych osobistych wydatków na rozliczeniu zastanówmy się czy są one warte ryzyka, jakie się z nimi wiąże. Często odpisy tego rodzaju nie zaoszczędzają podatnikom znacznej kwoty, a z drugiej strony stawiają ich przed zwiększonym prawdopodobieństwen konfliktu z urzędem podatkowym.

Właściciele korporacji S

W roku 2002 pracownicy IRS przeprowadzili analizę pewnej grupy rozliczeń korporacji S, w wyniku której doszli do wniosku, że zbyt wielu właścicieli tych biznesów oraz ich krewni, unika (lub zaniża) wypłacenia wynagrodzenia w formie pensji (zgłaszanej na formularzu W-2). W zamian firmy wypłacają tym osobom wynagrodzenie w formie zysku firmy czyli tak zwanych "dywidend". Powodem dokonywania wypłat w taki właśnie sposób jest fakt, że wypłacanie wynagrodzenia, które jest zgłaszane na formularzu W-2 ponosi ze sobą dodatkowe koszty związane z podatkami emerytalnymi (Social Security i Medicare). Obecnie IRS przygotowuje się do ofensywy na tym froncie i od niedawna ukazują się sygnały, że urząd podatkowy planuje temu zapobiec.

Narodowy Program Badań

(National Research Program)

Począwszy od jesieni 2003 IRS rozpoczyna weryfikację około 50,000 rozliczeń wybranych spośród 132 milionów wysłanych w 2003. Rozliczenia te wybrane są na podstawie analizy statystycznej aby umożliwić dla IRS zebranie więcej informacji na temat potencjalnych problemów występujących na rozliczeniach, na które inspektorzy powinni zwrócić szczególną uwagę podczas przyszłych weryfikacji rozliczeń. Powinno to umożliwić inspektorom przeprowadzenie bardziej sprawnych i owocnych weryfikacji w przyszłości.

Współpraca federalno stanowa

Urząd IRS podjął inicjatywę w celu zacieśnienia współpracy w egzekwowaniu przepisów podatkowych pomiędzy agencjami fede­ralnymi (IRS) oraz stanowymi. Zaprojektowano jednolitą platformę, która będzie uży­wana w specjalnych projektach podatkowych. Użycie jednolitej platformy umożliwi szybką adaptację i wdra­żanie udanych i efektywnych inicjatyw połączo­nych agencji federalnych oraz stanowych.

Poza wymienionymi powyżej kategoriami podatników, IRS planuje kontynuować weryfikację rozliczeń tradycyjnie pozostających pod baczną kontrolą urzędu podatkowego.

Osoby pracujące na własny rachunek

Do tej kategorii należą osoby prowadzące działalność biznesową na własną rękę w najbardziej prostej formie biznesu, czyli tak zwani "samozatrudnieni" lub osoby pracujące jako podwykonawcy ("independent contractors" lub "subcontractors") dla większych firm. Większość z tych osób rozlicza swoje dochody i rozchody z pracy na formularzu podatkowym zwanym "Schedule C" - Profit or Loss from Business". Dane statystyczne wykazują, że IRS ma tendencję do weryfikacji tego rodzaju rozliczeń częściej niż rozliczeń biznesowych innego typu (korporacje, korporacje S, partnerships). Dane statystyczne także wykazują, że biznesy rozliczane na formularzu Schedule C mają większe tendencje do "niedokładnego" rozliczania swoich dochodów i rozchodów. Tak więc jest to grupa, będąca niewątpliwie pod obstrzałem urzędu IRS.

Dla wyżej wymienionej grupy podatników najprostszym posunięciem w celu zmniejszenia prawdopodobieństwa weryfikacji ze strony IRS jest zarejestrowanie swojego biznesu jako korporacji. Jest to posunięcie całkowicie legalne i wiąże się z innymi korzyściami prawnymi oraz podatkowymi.

Najbardziej popularnym typem korporacji wśród małych biznesów jest tak zwana korporacja S. Dane statystyczne opublikowane przez IRS wskazują, że korporacje S są sprawdzane stosunkowo rzadko.

Osoby i biznesy obracające gotówką

Urząd IRS zawsze zwracał specjalną uwagę na biznesy oraz osoby pracujące w biznesach, w których znaczna część transakcji dokonuje się przy pomocy gotówki. W tych przypadkach istnieją duże możliwości niewykazywania poważnej sumy przychodów, a także spore prawdopodobieństwo, że będzie to wykryte, przynajmniej częściowo, podczas weryfikacji rozliczenia podatnika. Z doświadczenia IRS wynika, że im więcej wynagrodzenia podatnik otrzymuje w formie gotówki, tym większa jest możliwość wykrycia nieścisłości na jego rozliczeniu.

Wśród biznesów i grup podatników zidentyfikowanych przez IRS jako grupy otrzymujące dużą część dochodu w formie gotówki są, między innymi, następujące: artyści, adwokaci, bary i restauracje, zak­łady fryzjerskie, pralnie, farmy, lekarze, dentyści, kierowcy limuzyn i taksówek. IRS regularnie przeszkala część swoich pracowników w sprawdzaniu podatników z poszczególnych typów biznesów w celu umożliwienia im zapoznania się ze specyfiką operacji danej branży. W ten sposób szansa na uzyskanie pomyślnego wyniku podczas weryfikacji rozliczenia podatnika jest zwiększona.

Zasadniczym błędem popełnianym przez podatników zarabiających oraz operujących gotówką jest wykazywanie zaniżonych dochodów do tego stopnia, że są one niższe od podstawowych kosztów utrzymania rodziny. W wypadku weryfikacji swoich rozliczeń przez IRS nie są oni często w stanie wytłumaczyć różnicy pomiędzy podanymi zarobkami a rzeczywistymi kosztami utrzymania.

Jeszcze trudniejszym problemem jest sytuacja, w której podatnik zdeponował większą kwotę na swoje konta bankowe od kwoty podanej do rozliczenia. W tym przypadku zadaniem podatnika jest udowodnienie, że nadwyżka wynikła z innych wytłumaczalnych powodów.

Uwzględnienie powyższych informacji przy przygotowywaniu własnego rozliczenia może zapobiec wielu bardzo poważnym problemom ze strony urzędu podatkowego.

Piotr Aleszczyk, CPA, MST - Absolwent University of Illinois at Chicago (Bachelor of Science in Accounting) oraz DePaul University (Master of Science in Taxation). Jako jeden z niespełna 10% kandydatów w USA zdobył, po końcowym trzydniowym egzaminie, tytuł CPA (Certified Public Accountant) w pierwszym podejściu. Od Pażdziernika 1993 jest właścicielem firmy PJA Associates. Poprzednio pracował w prestiżowej, międzynarodowej firmie biegłych księgowych - Grant Thornton oraz w kompanii Occidental Petroleum Corporation.