Pudding śliwkowy, zwany też bożonarodzeniowym, jest tradycyjnym zwieńczeniem wigilijnej kolacji lub świątecznego obiadu. Ten gęsty, wypełniony owocami wiktoriański deser pozostaje do dziś stałym elementem brytyjskich obchodów Bożego Narodzenia, ale i w Stanach Zjednoczonych stał się popularny od czasów brytyjskiej kolonizacji, a sposób przyrządzania i podawania tego deseru przechodzi z pokolenia na pokolenie.
Świąteczny pudding ma swoje korzenie w średniowiecznej Anglii, kiedy tłuszcz, przyprawy i owoce (najlepsze w owych czasach konserwanty) mieszano z siekanym mięsem, zbożami i warzywami, napełniano mieszanką żołądki i jelita zwierząt, godzinami gotowano w wodzie i przechowywano przez czas dłuższy, aniżeli surowe czy tylko upieczone mięso. Wtedy, tak jak i teraz, „śliwka” w puddingu odnosi się do każdego suszonego owocu – najczęściej rodzynek i porzeczek.
Pod koniec XVI wieku wybór suszonych owoców w Anglii był większy i pikantna mikstura, ciężka od mięsa i korzennych warzyw, przybrała zupełnie inną postać i smak. Stała się deserem słodkim, uwolnionym od zwierzęcych produktów (chociaż łój wołowy i barani zawsze był kluczowym składnikiem), wieńczącym wykwintne posiłki.
W roku 1647 Oliver Cromwell zakazał spożywania puddingu, śpiewania kolęd i wystawiania szopek. Uznał to za pogaństwo i rzymskokatolickie bałwochwalstwo. Pięćdziesiąt lat później Jerzy I został nazwany „królem puddingu”, kiedy to poprosił o podanie puddingu śliwkowego na jego pierwszym bożonarodzeniowym przyjęciu.
Podobnie jak w przypadku wielu angielskich tradycji bożonarodzeniowych, standardowa forma świątecznego puddingu utrwaliła się w epoce wiktoriańskiej. Pisał o nim Karol Dickens w „Opowieści wigilijnej”. Wzmianka o tymże jest w kolędzie „We wish you a Merry Christmas”.
Wśród ubogich w Anglii powstawały specjalne kluby, które pomagały gospodyniom domowym przez cały rok odkładać grosze na zakup świątecznych składników. Mieszano puddingi całymi rodzinami, gotowano i odstawiano, by dojrzewały do Bożego Narodzenia.
W ciągu ostatniego stulecia świąteczny pudding nieco się „odchudził” i uprościł, zgodnie z nowoczesnymi gustami. Zwierzęce żołądki zastąpiono foremkami, a kucharze amerykańscy stworzyli odmianę świątecznego puddingu, którą jest ciasto owocowe (fruitcake), obowiązkowe w czasie Świąt i chyba bardziej popularne. Dla mnie te desery nie są takie same i preferuję mniej słodki, nasączony rumem pudding, który chętnie podpalam przed podaniem na stół. Gorąca słodycz z masłem rumowym lub lodami – tego życzę wszystkim. WESOŁYCH ṠWIĄT!
XIX-wieczny pudding prababci Fischer (zmodyfikowany przez Lindę Stradley)
Składniki:
Pudding:
- 1/2 szklanki/cup cukru
- 1/2 szklanki/cup masła w temperaturze pokojowej
- 1/2 szklanki/cup mleka (1/4 szklanki soku owocowego plus 1/4 szklanki brandy)
- 2 jajka, wymieszać
- 1/3 szklanki/cup melasy
- 1/8 łyżeczki soli
- 1/2 łyżeczki sody oczyszczonej
- 1 1/2 łyżki proszku do pieczenia
- 1 3/4 szklanki/cups plus 1 łyżka mąki
- 3/4 szklanki/cup rodzynek, posiekać
- 1/2 szklanki/cup daktyli, posiekać
- 1/4 szklanki/cup orzechów, posiekać
- 1 1/2 łyżki kandyzowanej skórki pomarańczowej
- 3/4 szklanki/cup posiekanych jabłek świeżych
- 1 łyżeczka cynamonu w proszku
- 1/8 łyżeczki goździków w proszku
- 1/8 łyżeczki gałki muszkatołowej w proszku
- 1/2 szklanki/cup gorącej wody
Sos z gałką muszkatołową
- 2/3 szklanki/cup brązowego cukru
- 1 1/2 łyżki mąki kukurydzianej
- 1/8 łyżeczki soli
- 1 szklanka/cup gorącej wody
- 1 łyżka masła
- 1/2 łyżeczki gałki muszkatołowej w proszku
- Wymieszać wszystkie składniki i gotować przez 3 minuty, do całkowitego połączenia.
Masło rumowe
- 250 gram niesolonego masła
- 200 gram ciemnego brązowego cukru
- 10 łyżek ciemnego rumu
- duża szczypta świeżo tartej gałki muszkatołowej
- Włożyć masło do podgrzanej miski i ubijać drewnianą łyżką lub mikserem.
- Wsypać cukier, dolać rum i wszystko razem wymieszać.
- Zetrzeć gałkę muszkatołową i wymieszać ponownie.
Przygotowanie puddingu:
- Natłuścić masłem formę na pudding (blaszka na babkę, miska żaroodporna, forma puddingowa).
- W dużej misce wymieszać cukier, masło, mleko (sok i brandy), jajka, melasę, sól, sodę oczyszczoną, proszek do pieczenia i mąkę; dodać rodzynki, daktyle, orzechy, kandyzowaną skórkę, jabłka, cynamon, goździki i gałkę muszkatołową.
- Napełnić ciastem przygotowaną formę do połowy, przykryć pokrywką lub podwójną warstwą folii aluminiowej. W dużym garnku lub brytfannie umieścić foremkę na podstawkach lub stojaku i nalać wrzątku do 2/3 wysokości formy; szybko zagotować. Zmniejszyć ogień niemal do minimum, przykryć garnek lub brytfankę i gotować delikatnie 4 do 4 1/2 godziny (w razie potrzeby dodawać więcej wrzącej wody) lub do czystego patyczka/widelca.
- Wyjąć formę z kąpieli wodnej i odstawić do całkowitego wystygnięcia. Zimny pudding zawinąć w folię i przechowywać w lodówce w zamkniętej plastikowej torbie przez około 3 tygodnie. Mrożenie - do trzech miesięcy.
- Podczas „dojrzewania” puddingu można go co jakiś czas odwijać, nakłuwać szpikulcem lub grubszą igłą i dodawać więcej koniaku lub innego alkoholu (nie powinien w nim jednak pływać!)
Podawanie:
- Przed podaniem pudding włożyć z powrotem do foremki i podgrzewać przez 1 do 2 godzin w gorącej kąpieli wodnej.
- Jeśli był przygotowany w szklanej misce, można do podgrzać w mikrofali.
- Po wyjęciu z formy, przed pokrojeniem, polać lekko brandy lub spirytusem, podpalić niosąc na stół. Serwować na gorąco z sosem z gałką muszkatołową, masłem rumowym lub lodami waniliowymi.
Anna Czerwińska
wielbicielka muzyki klasycznej i dobrej literatury, amatorka gór i namiotu, podglądania życia od kuchni i innych obserwacji wszelkich na własny użytek.
Autorka blogów: o kuchni Stanów Zjednoczonych i… truflach czekoladowych www.amerykanskiekulinaria.com; www.domowetrufle.com
kontakt: Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.
