„Zło jest dlatego banalne, że można go nie dostrzegać, można o nim nie myśleć, można je mnożyć w nieskończoność, koncentrując uwagę na czymś innym.” (H. Arendt) „Wyznaję” Jaume Cabré wprawia nas w popłoch poznawczy, bo w istocie cała historia unikalnych skrzypiec jest tylko pretekstem do uwikłanych w...

Jak co roku 1 września przypominamy sobie o tym, co wydarzyło się w 1939 roku – wybuchu II wojny światowej, lecących z nieba bombach, niepewności i chaosie. Niemiecki atak na Polskę na pewno był początkiem złożonych procesów i tragedii. Ale był też końcem czegoś, co trwało przez ponad dwadzieścia...

Z wiekiem nabywamy podobno doświadczenia i wiedzy, w związku z czym jesteśmy coraz mądrzejsi. Tyle teoria. W praktyce różnie bywa. Dochodzę na przykład do wniosku, że z każdym zakupionym gadżetem moja wiedza na temat obsługi tych urządzeń jest coraz uboższa. Taki telefon na przykład. Jako przeciętny...

„Pytania o genezę zła i jego przyczyny stają się szczególnie doniosłe w tych systemach filozoficznych, które zakładają, że rzeczywistość pochodzi z jakiejś doskonałej zasady (np. Jedno-Dobro w systemie neoplatońskim) lub jest stworzona przez dobrego Boga. Uznanie istnienia zła, przy jednoczesnym założeniu, że...

“Dziwne, te pożary co roku. U nas też gorąco, ale jakoś pożarów nie ma”. No właśnie… skąd się to bierze? Nie te pożary, ale ta niewiara? Skąd? Jak to się zaczęło, od czego? Od lądowania na Księżycu? Czy może już od Roswell? Albo od wmawiania nam, że ONI są naszą przewodnią siłą? Od kiedy przestaliśmy...

W dniu 23 sierpnia Indie osiągnęły spektakularny sukces w swojej kosmicznej misji Chandrayaan-3, dokonując miękkiego lądowania na powierzchni Księżyca. Tym samym stają się czwartym państwem w historii, które osiągnęło ten wyczyn, dołączając do grona Rosji, Stanów Zjednoczonych i...

Pierwszy dzień nauki za nami. Chyba dla większości szkół, bo dokładnego grafiku każdej z nich nie znam. Odbierając syna po zajęciach w ten dzień zamyśliłem się przez chwilę. Pojawiły się własne wspomnienia z lat szczenięcych. Bardziej i mniej radosne. Potem kilka zasłyszanych opowieści. Następnie parę...

Minęła kolejna rocznica zwycięstwa Wojska Polskiego nad bolszewikami pod Warszawą w 1920 roku. Wbrew popularnej narracji, nie był to żaden „cud nad Wisłą”, a sukces wypracowany przez setki tysięcy żołnierzy i cywilów, kierowanych przez mężów stanu. Dla młodego państwa był to prawdopodobnie najważniejszy...

Przeważnie latem celebrujemy kolejną rocznicę przybycia tu, osiedlenia się w USA. Jedni od razu wiedzieli, że zostaną, inni podejmowali decyzję po wybuchu stanu wojennego, albo też ulegali bliskim, którzy nalegali na pozostanie… Jak by nie było - dziesięciolecia już za nami, za “wielka emigracja” czasów...

Powieść Jaume’a Cabré odnajdujemy w przenikaniu. Sceny, postaci i wątki nakładając się na siebie, tworzą opowieść, nieomalże filmową, w swej specyfice obrazowania. Tak zwane chwyty interpunkcyjne, czy raczej techniki łączenia poszczególnych scen w filmie ewoluowały z biegiem rozwoju sztuki ruchomych obrazów i...

Znowu zobaczyłem to zdanie w reklamie zawieszonej nad autostradą: Czas to pieniądz – głosiły wielkie litery. A pod nimi reszta hasła jakiegoś banku nakłaniającego do inwestycji terminowych. Ale nie chodziło o reklamę, tylko o to zdanie. Czas to pieniądz. Fakt, czas jest rodzajem waluty,...

Trudno mi powiedzieć, czy to jest coś nowego, czy zawsze tak było. Jednak nie przypominam sobie, by w polskich mediach kiedyś pojawiały się takie na przykład tytuły: “Andrzej Wajda ma nowy nagrobek”. Obecnie coraz częściej czytam wiadomości wprost z cmentarza, w których czytelnicy informowani są o najnowszych...

Wszystko dzieje się w okolicach roku 1958 w Barcelonie. Znamy nawet dokładną datę pewnej sytuacji powieściowej, a jest to 21 dzień marca tegoż roku (s. 181). Ale czy naprawdę w tym czasie i czy rzeczywiście w Barcelonie? To jest pytanie, które otwiera nas na wyjątkowość prozy Jaume Cabré, w której...

Jak co roku, przy okazji 1 sierpnia, przez sferę publiczną przetacza się fala wypowiedzi na temat powstania warszawskiego. Obok faktów, historii poszczególnych ludzi, należytego szacunku i zasłużonej pamięci nie brak jednak różnych generalnych interpretacji. A wśród nich wielu frazesów, które więcej mówią...

Kiedyś było zupełnie inaczej: taka na przykład szkoła zatrudniała nauczycieli, biuro, woźnych, kucharki, stróża, nawet majstra od napraw zamków i zatkanych zlewów. Wszyscy byli pracownikami tej samej firmy, w tym przykładzie - szkoły. Ale gdy przyszła “nowoczesność”, to się namnożyło firm zewnętrznych....

Intrygujący wiersz Zbigniewa Herberta wprawia nas w swoiste, angelologiczne zakłopotanie. Główny bohater tego tekstu wykracza bowiem poza normy i tradycyjne ustalenia, jednym słowem wyrzuca nas poza myślenie naznaczone schematem i stereotypem – czyli gdzie? W świat otwarty na nowe znaczenia i nowe...

„Analizowanie właściwości szpary przywodzi na myśl pewne cechy istnienia związane z tym, że jest nam ono bezpośrednio dane, a jednak ukryte przed wglądem. Ukrycie wydaje się cechą nieznośnie mocno przyklejoną do istnienia i szpara uzmysławia nam  tę jego własność. Jakbyśmy byli nie całkiem zdolni, by dojrzeć...

Podobno pytano kiedyś burmistrza Chicago, dlaczego w jego administracji zatrudnionych jest tak niewielu Polaków. Miał odpowiedzieć, to był R.Daley, że miasto nie ma kasy na opłacenie agentów, którzy musieliby podążyć za każdym donosem napływającym wraz z zatrudnieniem Polaka. Czyli - władzę miasta uważały,...

Mija 80. rocznica największego natężenia mordów ludności polskiej na Wołyniu przez ukraińskich nacjonalistów. Dziś trudno mówić o tych wydarzeniach, gdy walcząca z Rosją Ukraina jest faktycznym sojusznikiem Polski. Ofiary zasługują jednak na pamięć i prawdę, choć jednocześnie przeszłość nie musi kłaść się...

Nie lubię kupować ubranek dla dzieci. Chyba że w specjalistycznych sklepach, w realu bądź w Internecie. Fakt, tam jest drożej, ale moje upodobanie nie wynika za snobizmu, tylko…jakby z jego odwrotności. Bardzo źle znoszę widok sukieneczek, maleńkich bluzek, kurtek, śpioszków nawet ozdobionych obrazkami...