Są proste, popularne i niezastąpione. Słodkie i słone. Z owocami, mięsem, owocami morza bądz warzywami. Zamknięte lub otwarte. Rustykalne, okrągłe, podłużne. Małe i duże… Codzienne i świąteczne…
Sztandarowe amerykańskie Apple pie i Pumpkin pie są rozpoznawalne na całym świecie i utożsamiane z Ameryką Północną.
Dzisiejsze ciasta są dosyć nowym dodatkiem do historii, choć paje – zwane niegdyś “pudełkami” lub “trumnami” – znane były w starożytnym Egipcie. Ciasta o swobodnej formie (galettes) napełniano miodem i pieczono bezpośrednio nad ogniem. Piekarze faraonów dołączyli do słodkiego płynu orzechy i owoce. Rysunki, będące świadectwem tamtych czasów można znaleźć wyryte na ścianach grobowca Ramzesa II, znajdującego się w Dolinie Królów/ Egipt.
Tradycję galettes kontynuowali Grecy. Historycy uważają, że to Grecy zapoczątkowali ciasto na paje. W tamtym czasie przygotowywano je z mąki i wody, owijano nim mięsa do pieczenia lub gotowania, by zachować soczystość pieczeni.
Rzymianie, próbując tego przysmaku, zabrali do domu przepisy na jego przygotowanie (nagroda za zwycięstwo nad Grekami). Bogaci i wykształceni Rzymianie używali różnych rodzajów mięsa w każdym daniu całego posiłku, nawet w deserze. Według zapisów historycznych ostrygi, małże, minogi i inne mięsa i ryby były stałym dodatkiem do rzymskich słodkich puddingów.
Wczesne ciasta były głównie ciastami mięsnymi. Pierwszy przepis opublikowany przez Rzymian dotyczył wypieku z serem kozim i miodem w cieście żytnim, przy czym często wyjadano tylko zawartość pieczonej skorupki, która w zasadzie służyła jako naczynie do pieczenia i było jej więcej, aniżeli samego nadzienia.
Przysmaki z ciasta powoli rozprzestrzeniały się po całej Europie, przy czym każdy kraj dostosowywał przepisy do swoich zwyczajów i smaków.
Ciasta owocowe lub tarty prawdopodobnie po raz pierwszy zrobiono w XVI wieku. Tradycja angielska przypisuje zrobienie pierwszej tarty wiśniowej królowej Elżbiecie I.
Pajowy wypiek przybył do Ameryki wraz z pierwszymi angielskimi osadnikami. Podobnie jak w czasach rzymskich, wczesne amerykańskie ciasta często nie były spożywane w całości. Projektowano je tak, by grube “skorupki” z ciasta utrzymały nadzienie w czasie pieczenia. Dopiero podczas amerykańskiej rewolucji zaczęto używać terminu crust i to był początek zamkniętej pai z zawartością wielosmakową.
Kruche ciasto z nadzieniem na przestrzeni lat ewoluowało, stając się tym, czym jest dzisiaj, „najbardziej tradycyjnym amerykańskim deserem”. Ciasto stało się tak ważną częścią amerykańskiej kultury na przestrzeni lat, że obecnie powszechnie używamy określenia "as American as apple pie".
Apple Pie / Blueberry Pie
- Składniki
Ciasto:
3 szklanki mąki pszennej
0,5 szklanki cukru pudru
szczypta soli
170 g zimnego masła, pokrojonego w kostkę (pokroić wcześniej i ponownie mocno schłodzić w lodówce)
50 g zimnego smalcu, pokrojonego w kostkę (pokroić wcześniej i ponownie mocno schłodzić w lodówce)
0,5 szklanki bardzo zimnej wody (można wrzucić do niej kostki lodu)
Nadzienie:
- 8 dużych jabłek
sok z jednej cytryny
0,5 łyżeczki mielonego imbiru
0,5 łyżeczki mielonego kardamonu
1 łyżeczka cynamonu
ziarenka z połowy laski wanilii/1 łyżeczka ekstraktu
2 łyżki miodu
2 łyżki skrobi kukurydzianej lub ziemniaczanej
Dodatkowo:
- 1 żółtko roztrzepane z 1 łyżką mleka do posmarowania wierzchu ciasta
brązowy cukier do posypania wierzchu ciasta
WYKONANIE
Nadzienie:
- Przygotować tuż przed końcem chłodzenia ciasta.
Jabłka umyć, obrać, wyciąć gniazda nasienne i pokroić na cienkie plasterki. Natychmiast połączyć z sokiem z cytryny (nie ściemnieją), wanilią i miodem. W drugiej misce połączyć mąkę i przyprawy. Wsypać do jabłek. Dokładnie wymieszać.
Ciasto:
- Mąkę przesiać do miski. Dodać sól, cukier, bardzo zimne masło i smalec. Szybko rozetrzeć składniki między palcami tak, aby powstały drobne grudki. Dodać zimną wodę i szybko zagnieść ciasto tak, aby tworzyło jedną całość. Nie wyrabiać dłużej, nie jest to potrzebne. Ciasto podzielić na dwie części, owinąć folią spożywczą i włożyć do lodówki na co najmniej godzinę.
- Po tym czasie wyjąć połowę ciasta na oprószoną mąką stolnicę i rozwałkować na cienki, okrągły placek o średnicy 30-35 cm.
- Rozwałkowane ciasto zawinąć na wałek i przenieść do wysmarowanej grubo masłem formy na „pie”. Wyłożyć ciastem dno i boki formy. Odciąć wystające poza formę ciasto. Ciasto ponakłuwać widelcem, wyłożyć na nie jabłka i wstawić do lodówki.
- Z drugiej części rozwałkowanego ciasta stworzyć pokrywę paja, paski na kratkę lub… spód do jagodowego paja (jagody przygotować jak jabłka, ale bez kardamonu. Polecam jednak przykrywanie paja pokrywą z ciasta, kratką lub kruszonką).
- Wierzch ciasta posmarować roztrzepanym jajkiem, wstawić do nagrzanego do 375°F/200°C piekarnika, piec 10 minut, obniżyć temperaturę do 350°F/175°C i piec jeszcze przez 50 minut. Jeżeli w trakcie pieczenia ciasto zacznie się mocno rumienić, przykryć je folią aluminiową i piec dalej.
Podawać na ciepło lub na zimno, z dodatkiem bitej śmietany, lodami waniliowymi i kieliszkiem chłodnego wina musującego!
O innych, mniej słodkich pajach za tydzień!
Anna Czerwińska
wielbicielka muzyki klasycznej i dobrej literatury, amatorka gór i namiotu, podglądania życia od kuchni i innych obserwacji wszelkich na własny użytek.
www.pakamerapolonia.com kontakt: amerykanskie.kulinaria@gmail.com
