Jesli lubisz podrozowac, lecz nie przepadasz za samodzielnym organizowaniem, rozwiazywaniem rozlicznych problemow z turystyka zwiazanych - package tour jest dla Ciebie. Package tour jest to po prostu wycieczka zorganizowana przez agencje podrozy. Wnosisz tylko oplate i agencja podrozy, zwana tour operator, zalatwia za Ciebie wszystko: bilet lotniczy, zakwaterowanie, wyzywienie, przejazdy, zwiedzanie, wstep na imprezy itp. Ty masz tylko wypoczywac, chlonac wrazenia, cieszyc sie zyciem... Taka jest teoria, od ktorej - jak wiadomo - praktyka czasem sie rozni i o tym takze bedzie mowa w tym artykule.
Skala oferowanych dzis package tours jest bardzo szeroka: od wyjazdu do Waszyngtonu, poprzez banalne wczasy na Hawajach, az do karnawalu w Rio de Janeiro i wyprawy rowerem przez Azje.
Kazdy znajdzie cos ciekawego i finansowo osiagalnego dla siebie. Gdzie szukac? Ogloszenia znajdziesz w turystycznych dodatkach do gazet, w agencjach podrozy otrzymasz broszury i bedziesz mogl przejrzec informator Official Tour Directory.
Nie licz na duzy discount kupujac package tour. W najlepszym wypadku moze on wyniesc 5%, gdy zwrocisz sie do agencji udzielajacej rabatu. Jesli masz czas na poszukiwania i troche szczescia, mozesz czasem odkryc mala agencje, ktora np. specjalizuje sie w organizowaniu wycieczek do atrakcyjnego miejsca, organizuje nietypowe, specjalistyczne wyprawy lub oferuje ciekawe zakwaterowanie, gdzie nie przyjmuje sie duzych grup. Niedrogie wycieczki o podstawowym zakresie uslug oferuja:
- Cosmos, 5301 S Federal Circle, Littleton, CO 80123, tel. 800/221-0090;
- Trafalgar Tours, Inc.,11 E. 26th St., Suite 1300, New York, NY 10010, tel. 800/854-0103, 212/689-8977.
Korzystnym rozwiazaniem jest czesto tzw. basic package, czyli zorganizowana wycieczka do ktoregos ze znanych osrodkow wczasowych, jak Floryda, Hawaje, Karaiby, Meksyk Wycieczki takie, organizowane dawniej tylko przez tour operator, dzis sa oferowane rowniez przez linie lotnicze, sieci hotelowe itp. Ich organizatorzy moga nabywac hurtowo bilety lotnicze, autobusowe, miejsca w hotelach, co odbija sie korzystnie w oferowanej Ci oplacie. Inna forma package tour sa tzw.
Escorted tours,
czyli wycieczki z przewodnikiem. Po przybyciu do celu podrozy, zwiedzanie odbywa sie przewazne autobusem, pod kierunkiem miejscowego przewodnika lub stalego pilota, ktory od poczatku kieruje wycieczka. Wszystko jest zalatwione i zorganizowane, wlacznie z tym, co i kiedy masz robic, jesc, ogladac. Ma to swe wady i zalety.
Zalety
Ograniczasz do minimum starania, wysilki i stresy zwiazane z turystyka. Czasem takze mniej placisz, zwlaszcza za hotele. W towarzystwie podrozuje sie weselej, mozesz zawrzec nowe znajomosci. Niekiedy mozesz uczestniczyc w imprezach, zwiedzic miejsca dostepne tylko dla grup z przewodnikiem. Jesli trafisz na dobrych organizatorow wycieczki, jej harmonogram, hotele itp. beda sprawdzone i starannie dobrane.
Wady
Powodzenie (dla Ciebie) wycieczki w bardzo duzym stopniu zalezy od kwalifikacji przewodnika i osobowosci uczestnikow. Na te czynniki nie masz wplywu. Tempo wyprawy dyktowane jest czesto przez najwolniejszego w grupie. Mimo ze bardzo szybko mozesz miec ochote wrocic do domu, nie robisz tego, bo zaplacone z gory...
Jesli nie lubisz prowadzenia za raczke, masz przykre doswiadczenia z poprzednich wycieczek z przewodnikiem, mozesz skorzystac z jeszcze innej formy package tour: po dotarciu na miejsce przeznaczenia podrozujesz dalej na wlasna reke, korzystajac z menu mozliwosci oferowanego przez agenta podrozy. Agent moze nawet dostosowac oferte do Twoich wymagan, ale jest to najdrozsza forma turystyki.
Drobny druk
Wertujac kolorowe broszury z propozycjami package tour, czesto pomijamy tekst pisany drobnym drukiem. Jest to powazy blad, gdyz wlasnie tam kryja sie najistotniejsze informacje, ktore nalezy poznac przed podjeciem decyzji. Nie zalujmy czasu i wysilku na odczytanie tekstu wydrukowanego drobna czcionka. Moze nam sie to sowicie oplacic. Niestety, niektorzy organizatorzy wycieczek nie sa stuprocentowo uczciwi i wlasnie oni licza na to, te nie zapuscisz sie w dzungle drobnego druku.
Fragmenty reklamowych broszur i ogloszen pisane drobnym drukiem, zawieraja oficjalne nazwy organizatorow, numery poszczegolnych wycieczek, warunki udzialu w nich, ewentualnej rezygnacji, znizki dla dzieci itp. Poza tym, drobny druk wydaje sie glownie sluzyc asekuracji agentow podrozy, na wypadek zaistnienia roznych problemow. Co uczciwsi, informuja swych potencjalnych klientow o mozliwych problemach. Sam fakt, ze ta czesc broszury pisana jest takim maczkiem, ze prawie nieczytelna, moze wskazywac na stosunek agenta do klientow. Na oo trzeba zwracac uwage, czytajac informacje drobnym drukiem?
Ceny
Czesto znajdziemy w broszurze zastrzezenie, ze podane ceny moga byc zmienione. Jest to zrozumiale - broszury ukazuja sie na dlugo przed datami reklamowanych wycieczek. Jednak przed wniesieniem oplaty klient powinien byc poinformowany przez agencje o aktualnych cenach i warunkach.
Czasem broszura zawiera gwarancje ceny. Niekiedy jednak drobny druk informuje, ze organizatorzy moga podwyzszyc cene lub zmienic skladniki package tour juz po wniesieniu przez klienta depozytu (a czasem nawet pelnej oplaty), przy czym wyklucza sie zwrot pieniedzy z powodu tych zmian. Unikaj takich ofert.
Gdy package tour obejmuje bilet lotniczy, broszury przewaznie nie podaja jego ceny, niekiedy obiecuja, ze cena biletu sie nie zmieni, czasem zas podaja najnizsza cene biletu (przewaznie w klasie Coach/Economy excursion lub przeznaczona tylko dla uczestnikow package tour) obowiazujaca w czasie druku broszury z zastrzezeniem, ze moze ona ulec zmianie, gdy linie lotnicze podwyzsza ceny.
Amerykanskie przepisy chroniace konsumentow sa konkretniejsze w stosunku do lotow czarterowych (i turystyki z wykorzystaniem takich lotow) niz do lotow regularnych. Na przyklad w przypadku lotu czarterowego, klient ma prawo zadac zwrotu pelnej oplaty, gdy przed odlotem tour operator wprowadzi istotne zmiany w warunkach wycieczki, jak np. wzrost ceny o 10% lub wiecej, zmiana daty odlotu lub powrotu. Wiele powaznych zmian, np. wzrost ceny o mniej niz 10%, zmiana czasu odlotu czy trasy, by zabrac dodatkowych pasazerow, nie kwalifikuje sie do kategorii zmian istotnych i tym samym nie nalezy Ci sie automatycznie zwrot oplaty.
Linie lotnicze
Gdy package tour jest organizowana przez linie lotnicze, zapewniaja one przewaznie przelot swymi samolotami. Inni organizatorzy moga podac w broszurze kilka linii lotniczych, z ktorych kazda moze byc wykorzystana w danej wycieczce lub jedna linie, z zastrzezeniem mozliwosci zmiany.
W kazdym razie, jesli nie gwarantuje Ci sie okreslonego przewoznika powietrznego, mozesz sie znalezc w zatloczonej klasie Economy z poziomem uslug ponizej sredniej.
Rezygnacja i zmiana warunkow
Broszura powinna szczegolowo informowac o zasadach rezygnacji z wycieczki lub zmiany niektorych jej warunkow. Na ogol, jesli zrezygnujesz na dlugo przed terminem package tour, mozesz liczyc na zwrot pelnej oplaty minus okreslona suma. Jesli rezygnacja nastepuje po dacie tzw. cutoff (ustalanej roznie, od 15 do 60 dni przed wyjazdem), stosowane sa rosnace kary lub, w wielu przypadkach, odzyskanie oplaty za wycieczke jest niemozliwe.
Wiele agencji pozwala Ci zmienic date odjazdu (gdy jest to mozliwe) za dodatkowa oplata od $20 do $100 za zmiane. Niekiedy mozliwosci rezygnacji moga byc powaznie ograniczone, jesli chodzi o wycieczki na sezonowe imprezy w popularnych osrodkach turystycznych (np. Karnawal w Rio lub Boze Narodzenie na Hawajach).
Dokumenty
Niekiedy organizator wycieczki informuje, na ile dni przed odjazdem wysle Ci bilety lub vouchery. Moze byc przewidziana dodatkowa oplata za przesylke, jesli dokonasz rezerwacji w ostatnim miesiacu przed terminem wycieczki. Czasem broszura moze Cie informowac o koniecznych dokumentach (paszport, wizy, swiadectwa lekarskie itp.) i zarazem obciazac Cie odpowiedzialnoscia za ich zdobycie.
Trasa
Drobny druk nie zawiera na ogol dodatkowych ustalen co do trasy wycieczki, lecz czasem mozna tu znalezc informacje, ze organizator zastrzega sobie prawo do wprowadzenia drobnych zmian w harmonogramie zwiedzania, kolejnosci odwiedzanych miast, atrakcji turystycznych.
Zakwaterowanie
Organizatorzy na ogol zastrzegaja sobie prawo do alternatywnego zakwaterowania w hotelu rownorzednym lub porownywalnym do wymienionego w broszurze. Moze byc podana podstawa takiego porownania, a jesli jej nie ma, czesto korzysta sie z tzw. Official Hotel Guide, okreslajacego klasy i kategorie hoteli. Niekiedy broszura obiecuje nie tylko podobny poziom hotelu, lecz takze polozenie (blisko centrum miasta lub atrakcji turystycznych), co stanowi przyklad dobrej ochrony interesow turysty.
A gdy mowa o ochronie Twych interesow, zwroc uwage, czy broszura cos obiecuje (a jesli tak, to co) odnosnie polozenia i standardu pokoju hotelowego. Gdy nie obiecuje nic, latwo moze sie zdarzyc, ze wyladujesz w najgorszym pokoju, gdzie tylko liczba lozek spelni Twoje oczekiwania.
Wyzywienie
Sprawami zoladka zajmuje sie przewaznie tez drobny druk w broszurze. Gdy obiecuje Ci continental breakfast, dostaniesz na sniadanie chleb i kawe lub herbate, wystawione do samoobslugi. Jesli broszura nie gwarantuje Ci sniadania i kolacji z menu, moze sie skonczyc na posilkach typu: "naloz sobie troche". tylko niektorzy organizatorzy wycieczek oferuja napoje alkoholowe przy specjalnych okazjach.
No smoking
Gdy drobny druk nie podaje zakazu palenia, moze sie okazac, ze w autobusie bedzie sekcja dla palaczy. Upewnij sie z gory, jesli nie znosisz dymu z papierosow.
Co oplata obejmuje, a czego nie
dowiemy sie z wiekszosci broszur. Czasem oplata za package tour objete sa sprawy nie zawsze oczywiste, jak np. napiwki dla tragarzy czy sluzby hotelowej. Ogolnie jednak: im wiecej oplata obejmuje, tym lepiej. Na ogol nie sa nia objete takie sprawy, jak: dodatkowy bagaz, korzystanie z telefonu czy pralni.
Niekiedy organizator zobowiazuje sie w broszurze do zwrotu pieniedzy za uslugi obiecane, lecz nie swiadczone. Czasem zastrzega on sobie prawo dokonania drobnych zmian bez zwrotu pieniedzy, przy czym to on decyduje, jakie zmiany sa drobne.
Ochrona turysty
Istnieje kilka turystycznych organizacji branzowych, oferujacych ochrone interesow konsumentow. U.S. Tour Operators Associaton (USTOA), do ktorej nalezy kilka wielkich organizatorow wycieczek, wymaga od swych czlonkow posiadania zabezpieczenia w wysokosci miliona dolarow. Czasem okazuje sie to niewystarczajace dla zaspokojenia wszystkich zadan rekompensaty.
National Tour Association (NTA) posiada fundusz ochrony konsumentow na wypadek bankructwa swego czlonka - agenta podrozy.
American Society of Travel Agents (ASTA) oferuje kilka form ochrony konsumentow oraz program ubezpieczen, jaki moga nabyc agencje podrozy dla zabezpieczenia swych klientow przed jakimkolwiek niedotrzymaniem zobowiazan ze strony dostawcow uslug turystycznych.
Wiekszosc organizatorow wycieczek zaleca (i sprzedaje) tzw. trip-interruption insurance. Jesli dojdziesz do wniosku, ze potrzebujesz takiego dodatkowego ubezpieczenia, kup je raczej w niezaleznej agencji ubezpieczeniowej, gdyz agent turystyczny moze policzyc Ci dodatkowa oplate.
Problemy i skargi
Niekiedy broszura podaje termin, w jakim mozna zglaszac skargi i zadac zwrotu pieniedzy, a takze metody rozwiazywania konfliktow. Nie zawsze jest to wiazace, lecz czesto spelnia zadanie zastraszenia klientow.
W kazdym razie, gdy napotkasz na problemy w czasie wycieczki, staraj sie je rozwiazac jak najszybciej. Zwroc sie ze skarga do przewodnika lub innego przedstawiciela organizatorow wycieczki towarzyszacego grupie, a gdy go nie ma - do biura organizatorow lub swej agencji podrozy, po powrocie.
Zachowaj spokoj, badz rzeczowy, dokladnie przedstaw problem i rozwiazanie, jakiego oczekujesz. Gdy rozwiazanie okaze sie niemozliwe w czasie wycieczki, czesto najlepiej sie z niej wycofac. Moze to byc kosztowne, lecz zaoszczedzisz sobie dalszych stresow, a takze mozesz zwiekszyc swe szanse na zwrot oplaty lub tzw. chargeback (kredyt od wydawcy Twej karty kredytowej odnosnie spornej oplaty).
Pomyslne zalatwienie skargi moze wymagac od Ciebie wielu staran i sporo cierpliwosci. W ostatecznosci mozesz zwrocic sie do USTOA lub NTA, gdy skarga dotyczy tour operators lub do ASTA, gdy skarzysz sie na agencje podrozy.
Oto adresy:
United States Tour Operators Association
211 E 51 Street, Suite 12B New York NY10022
tel. 212/ 750-7371.
National Tour Association
546 E Main Street
Lexington, KY 40508
tel. 800/682-8886, 606/226-4678.
American Society of Travel Agents
1101 King Street
Alexandria, VA 22314
tel. 703/739-2782.
Artykul przedrukowano za zgoda Polskiego Poradnika "Sukces" - 225 Park Line; Douglaston, NY 11363,
tel. (718) 224 - 3492
