Czy zastanawiales sie kiedykolwiek, Drogi Czytelniku, ile jest warte Twoje mienie osobiste? Mam na mysli to wszystko, co znajduje sie w Twoim mieszkaniu, czyli meble, odziez, sprzet elektroniczny i fotograficzny, bizuterie, dzieciece zabawki, ksiazki, itp. Przypuszczam, ze tak jak wielu innych i Ty rowniez mozesz miec trudnosci z odpowiedzia na to pytanie. Wartosc jest oczywiscie pojeciem wzglednym i uzalezniona jest od wielu czynnikow. Aby sprowadzic nasze rozwazania do poziomu wartosci realnych trzeba odpowiedziec sobie na jedno pytanie. Gdyby wczoraj Twoje mienie uleglo calkowitemu zniszczeniu, ile musialbys wydac pieniedzy aby wszystko co posiadales kupic od nowa? Czy byloby Cie na taki wydatek stac?
Mimo, ze nie dopuszczasz do siebie mysli o utracie majatku, to jednak pozary, kradzieze, huragany czy zalania niestety sie zdarzaja. Ryzyko wystapienia strat jest wiec realne. Abys kiedys nie musial ich sam pokrywac, Twoje mienie powinno byc ubezpieczone. Jezeli jestes wlascicielem domu to ubezpieczenie domu typu homeowners, ktore jak przypuszczam wykupiles, pokrywa rowniez Twoje mienie osobiste. Jezeli nie jestes wlascicielem, a tylko wynajmujesz mieszkanie lub posiadasz tzw. condominium to za straty spowodowane przez ogien, wode, czlowieka lub inne czynniki musialbys zaplacic sam. Mimo ze budynek, w ktorym wynajmujesz lub posiadasz mieszkanie jest ubezpieczony, to ani ubezpieczenie wlasciciela domu, ani tzw. Master Policy ubezpieczajaca kompleks condominium nie ubezpiecza majatku mieszkancow. Nie wiedziales tego? Wielu az do momentu wystapienia strat tez tego nie wiedzialo.
Mienie osobiste mozna i warto ubezpieczac. Wlasciciele kondominiow moga to czynic wykupujac polise typu condominium owners policy, oznaczona symbolem HO-6, a wynajmujacy mieszkania lub domy polise typu renters, czyli HO-4. Obie polisy sa do siebie bardzo podobne. Pokrywaja zniszczenia spowodowane przez tzw. named perils, czyli wyszczegolnione w polisie przyczyny strat. Sa to: kradziez, wandalizm, ogien, dym, sila wiatru, zwarcie elektryczne, uderzenie pioruna, spadajace przedmioty, zalanie z instalacji wodno-kanalizacyjnej oraz wybuch systemu ogrzewczo - chlodzacego. Ubezpieczenie pokrywa straty zaistniale nie tylko w ubezpieczonym mieszkaniu, lecz takze w ograniczonym stopniu poza nim. Kradziez mienia podczas wycieczki do Polski jak rowniez z zaparkowanego samochodu sa wiec takze pokryte. Za zniszczenia spowodowane przez nieliczne, wykluczone i wyszczegolnione w polisie czynniki (np. trzesienie ziemi, powodz czy wybuch jadrowy) polisa nie placi. Przed stratami spowodowanymi przez trzesienie ziemi lub powodz mozna sie zabezpieczyc dodajac do polisy tzw. endorsement.
Mienie osobiste, czyli personal property moze byc pokryte przez polise na bazie actual cash value, czyli wartosci faktycznej utraconych rzeczy albo replacement cost, czyli wartosci nowych, rownorzednych przedmiotow. W interesie ubezpieczonego jest, aby wiedziec w jaki sposob jego polisa placi za zaistniale straty, gdyz inaczej moze go spotkac przykra niespodzianka. Gdyby dla przykladu z jego mieszkania skradziono 4 letni telewizor, moze sie okazac, ze kwota wyplacona przez kompanie ubezpieczoniowa nie wystarczylaby na kupno nowego odbiornika. Jezeli okradziony posiadal polise placaca za straty na bazie actual cash value, otrzyma tylko kwote reprezentujaca faktyczna, zdeprecjonowana wartosc utraconego odbiornika. Jezeli co roku telewizor tracil na wartosci np. 15%, to dzis jego wartosc wynosi tylko 40% ceny nowego, ktory kosztuje obecnie powiedzmy $1,000. Kompania wyplaci wiec tylko 40% z $1,000, czyli $400. Roznice ubezpieczony bedzie musial pokryc z wlasnej kieszeni. Gdyby okradziony posiadal polise placaca na bazie replacement cost, to otrzymalby pelne $1,000, czyli sume wystarczajaca na zastapienie utraconego sprzetu nowym, takiej samej klasy. Wykupujac polise nalezy wiec zadac aby pokrywala starty na bazie replacement cost, a nie na bazie actual cash value.
Niezaleznie od tego, czy polisa placi na bazie actual cash value, czy tez replacement cost ubezpieczony sam pokrywa czesc strat, do wysokosci tzw. deductible, czyli udzialu wlasnego. Wysokosc deductible ustala sie w czasie wykupywania polisy. Do wyboru sa $100, $250, $500, $1,000 lub nawet wiecej. Im wyzszy udzial wlasny, tym nizsza cena polisy.
Aby uniknac potencjalnych problemow z wycena strat, nalezy posiadac inwentaryzacje mienia poparta rachunkami i zdjeciami. Dla bezpieczenstwa nalezy przechowywac je poza ubezpieczonym mieszkaniem, w skrytce bankowej lub u przyjaciol.
Polisa pokrywa mienie i czyny tylko osob ubezpieczonych. Kazda polisa dokladnie okresla kogo zabezpiecza. Generalnie ubezpieczonym jest osoba, na ktorej nazwisko polisa jest wystawiona oraz czlonkowie jej najblizszej rodziny, czyli malzonkowie i dzieci do lat 26. Mienie dzieci, ktore studiuja i mieszkaja w akademiku jest w ograniczonym stopniu pokryte przez polise rodzicow. Jezeli studenci wynajmuja mieszkanie powinni posiadac wlasna polise. Mienie osob, ktore mieszkaja pod tym samym adresem, ale nie sa kwalifikowane jako osoby ubezpieczone, nie jest zabezpieczone, chociaz istnieja od tej reguly wyjatki. Polisa nie pokrywa obrazen cielesnych odniesionych przez wlasciciela polisy i jego najblizsza rodzine.
Polisy HO-4 i HO-6 chronia nie tylko mienie osobiste, ale takze zabezpieczaja przed roszczeniami osob obcych, ktore z winy ubezpieczonego odniosly obrazenia cielesne lub utracily mienie. Polisa pokrywa koszt leczenia obrazen, wyplaca odszkodowania finansowe oraz placi za zniszczone mienie. Gdy osoba poszkodowana dochodzi swoich racji na drodze sadowej, ubezpieczenie pokrywa rowniez koszt obrony prawnej. Znaczenie zabezpieczenia na wypadek odpowiedzialnosci cywilnej mozna przedstawic na ponizszym przykladzie: pies ubezpieczonego pogryzl instalatora telewizji kablowej. Koszt leczenia oraz zasadzone odszkodowanie wyniosly $75,000. W zwiazku z tym, ze wlasciciel psa posiadal ubezpieczenie, polisa zaplacila cala kwote. Gdyby nie byl ubezpieczony, za zaistniale obrazenia oraz za koszta adwokackie odpowiadalby sam.
Polisa ustala maksymalna wysokosc odszkodowan, jakie kompania wyplaci zarowno w przypadku strat materialnych, jak i w razie odpowiedzialnosci cywilnej wlasciciela polisy. Limity wyszczegolnione sa na glownej stronie polisy, tzw. declaration page. Wykupujac ubezpiezpieczenie nalezy zadbac, aby limity byly odpowiednio wysokie. Dla niektorych klas przedmiotow takich jak bizuteria, futra, bron i sprzet komputerowy polisa ustala osobne maksymalne limity odszkodowan, (np. $1,000 na bizuterie lub $5,000 na komputery). Reszta mienia jest pokryta do wysokosci ogolnego limitu. Jezeli polisa oferuje zbyt niskie kwoty, nalezy prosic o ich zwiekszenie. Jezeli wykupi sie polise z nieodpowiednimi limitami, odszkodowanie moze byc niewystarczajace. Mienie powinno byc ubezpieczone do wysokosci calkowitej wartosci dobytku. W przypadku medical zalecalbym $5,000, a w przypadku liability $300,000 lub $500,000 zabezpieczenia. Dla chcacych posiadac jeszcze wyzsze limity liability proponuje wykupienie dodatkowej polisy typu umbrella.
Polisa jest kontraktem prawnym pomiedzy ubezpieczonym, a kompania asekuracyjna. Zawarte sa tam wszystkie dane o tym za co i w jakim stopniu kompania jest obowiazana placic, a za co nie (na przyklad nie pokrywa, z drobnymi wyjatkami, mienia lub dzialalnosci biznesowej), a takze, jakie sa obowiazki ubezpieczonego w czasie trwania polisy lub po zaistnialej stracie. Warunki ubezpieczenia trzeba poznac zanim podpisze sie aplikacje. Podejmujac decyzje nalezy pamietac o tym, ze wazne sa nie tylko gwarancje zawarte w polisie, ale takze reputacja i sila finansowa kompanii, ktora te gwarancje oferuje. Polisy roznia sie i to bardzo. Warto porownac oferty z roznych kompanii i po zapoznaniu sie z nimi wybrac te najlepsza.
Dobra polisa nie musi kosztowac duzo. Cena jest uzalezniona od wielu czynnikow. Zalezy od miejsca zamieszkania, stanu i wieku budynku, limitow zabezpieczenia, znizek oferowanych przez kompanie oraz od warunkow kontraktu. Przykladowo: polisa zabezpieczajaca mienie o wartosci np. 40,000 na bazie replacement cost i o limitach medical $5,000 i $300,000 liability z dobrej kompanii powinna w Chicago lub okolicach kosztowac w granicach od $100 do $200 na rok. Cena na przedmiesciach jest oczywiscie nizsza niz w Chicago. W innych okolicach kraju ceny sa zblizone, chociaz istnieja rejony, gdzie w wyniku zwiekszonego zagrozenia na przyklad huraganami ceny sa o wiele wyzsze, a mozliwosc wykupienia ubezpieczenia ograniczona.
Jak widac, nie trzeba duzo placic aby byc dobrze zabezpieczonym. Kazdy, kto dba o swoj interes i ma chociaz troche wyobrazni powinien takie ubezpieczenie posiadac. Wszystkich, ktorzy takiego ubezpieczenia jeszcze nie maja zachecam wiec do jego wykupienia, a tych, ktorzy to juz zrobili do przeanalizowania i, byc moze, uaktualnienia posiadanej polisy.
