Wybielanie zebow jest juz nieodlacznym etapem leczenia kosmetycznego zebow. Wybielanie jest jednym z najbardziej ekscytujacych momentow. Pacjenci lepiej sie czuja z bielszymi zebami, czesciej sie usmiechaja, sa zadowoleni ze swego wygladu i nastepstwem tego jest lepsze spojrzenie na swiat. Ludzie z bielszymi zebami sa postrzegani jako zdrowi i bardziej atrakcyjni. W przypadku tetracyklinowego przebarwienia zebow rezultaty sa tak dobre, ze eliminuja koniecznosc ciecia zdrowych zebow i przykrywania zebow koronami lub laminatami.
Ostatnie badania wskazuja, ze ponad 90% dentystow amerykanskich oferuje wybielanie do domu jako tansze i skuteczne. Po raz pierwszy zostalo ono zastosowane w 1989 roku. Od tego czasu udowodniono, ze metoda ta jest bezpieczna, prosta i bardzo efektywna. Dentysta daje pacjentowi do domu specjalne lyzki do wybielania, gesty zel lub paste wybielajaca zawierajace 10% nadtlenek mocznika (3% woda utleniona), i instrukcje stosowania. Umawia tez pacjenta na wizyty kontrolne. Lyzki moga byc noszone w ciagu dnia lub w nocy w zaleznosci od preferencji pacjenta. W ciagu dnia wiekszy przeplyw sliny powoduje szybsze wyplukiwanie zelu z lyzki, ale mozna wowczas zastosowac zel o wiekszym stezeniu przez krotszy okres czasu. Wybielanie ta metoda jest skuteczne w 95% przypadkow. Przy tetracyklinowym przebarwieniu zebow skutecznosc wynosi 90%. W 63% przypadkow efekt wybielania utrzymywal sie przez 3 lata, w 35% -przez 7 lat bez dodatkowego wybielania w miedzyczasie. Po przeprowadzonym wybielaniu 95% pacjentow bylo zadowolonych z osiagnietych rezultatow.
Efekty uboczne
Okolo 66% pacjentow skarzy sie na nadwrazliwosc zebow oraz (wyjatkowo rzadko) podraznienie dziasel. Nadwrazliwosc zebow wystepuje u osob z duza naturalna (wrodzona) wrazliwoscia zebow. Czesciej u kobiet i u osob przed 40 rokiem zycia. Sa to dolegliwosci o niewielkim nasileniu, przejsciowe. Mozna wyroznic nadwrazliwosc na bodzce zimne i cieple. Objawy te znikaja po paru dniach od zakonczenia leczenia i moga byc zmniejszone poprzez skrocenie czasu kontaktu zelu wybielajacego z zebami i uzycie preparatu o mniejszym stezeniu. W przypadku nadwrazliwosci dentysta moze wypisac odpowiednie zwiazki fluoru lub zwiazki azotanu potasu do uzywania w domu. Zwiazki wybielajace w postaci zelu, ktore w swoim skladzie zawieraja okolo 20% wody daja mniej objawow ubocznych niz zwiazki nieuwodnione.
Srodki do wybielania domowego
Od 1994 roku ADA (American Dental Association) - najwazniejsza organizacja stomatologiczna w Stanach Zjednoczonych zatwierdzila do domowego uzytku 5 preparatow wybielajacych. Aby otrzymac nalepke tej organizacji preparaty sa poddawane dlugim i zmudnym badaniom. Musza one byc uzywane pod kontrola lekarza. Wszystkie one zawieraja najnizsze - 3.5% stezenie wody utlenionej (w formie 10% nadtlenku mocznika). Nadal trwaja badania nad srodkami zawierajacymi 16 i 22% nadtlenku mocznika.
Wybielanie pojedynczego zeba
Wybielanie pojedynczego zeba moze byc przeprowadzone roznymi metodami; w gabinecie (z uzyciem 30% lub 35% wody utlenionej lub preparatow pochodnych o duzym stezeniu); lub w domu z uzyciem lyzek. Uzycie wysokiego stezenia wody utlenionej moze spowodowac resorbcje korzenia, dlatego wygodna i bardziej bezpieczna metoda jest wybielanie zeba za pomoca lyzek wybielajacych z uzyciem 10% zelu. Proces trwa dluzej, ale rezultaty sa zadawalajace. Mozna rowniez polaczyc te dwie metody. Po zastosowaniu silnego srodka w gabinecie, sporzadzane sa lyzki do uzytku domowego w celu utrzymania rezultatu wybielenia. Jest to tansza metoda, ktora warto czasami wyprobowac przed ewentualnym przykryciem zeba korona, lub pokryciem laminatem (veneers).
Wplyw wybielania na strukture zeba
Badania nie stwierdzaja zmian chemicznych w budowie tkanek zeba. Nastepuje jednak obnizenie wapnia i fosforu w szkliwie i w zebinie. Ostatnie badania z 1996 roku stwierdzaja, ze utrata jonu wapnia ze szkliwa jest rownowazna utracie tego jonu jaka nastepuje rutynowo po wypiciu napojow gazowanych na bazie coli. Badania w mikroskopie skaningowym ujawnily niewielkie zmiany w budowie szkliwa. Glowne zmiany dotyczyly wzrostu porowatosci. Twardosc szkliwa jest rowniez nie zmieniona, ale jedno z badan naukowych nad 10% zelem (o niskim ph) ujawnilo obnizenie twardosci szkliwa do glebokosci 25um. Stosowanie zwiazkow fluoru miedzy wybielaniem powoduje szybsza remineralizacje szkliwa (wbudowanie jonow w odwapniona powierzchnie szkliwa.) Z uwagi na zmiane w zewnetrznej warstwie szkliwa bardzo wazne jest odlozenie wypelniania ubytkow kompozytami az do okolo 2 tygodni po zakonczonym wybieleniu. Oslabione moze byc wiazanie miedzy szkliwem a materialem.
Wplyw wybielania na strukture wypelnien
Badania nie stwierdzily mozliwosci wybielenia wypelnien przez wode utleniona. Poczatkowa faza wybielenia wypelnienia dziala na zasadzie usuniecia osadu barwnikow odlozonych na jego powierzchni. Stwierdzono jedynie, ze moze nastapic lekkie sporowacenie w wypelnieniach wykrywalne jedynie w mikroskopie elektronowym bez jakiegokolwiek znaczenia klinicznego. Niektore materialy wypelniajace byly bardziej podatne na dzialanie wybielania. Stwierdzono, ze utlenianie amalgamatu (czarne wypelnienia) powoduje uwalnianie rteci. Dlatego tez w przypadku wiekszej ilosci wypelnien srebrnych nalezy do wybielania podchodzic ostroznie. Wybielanie nie ma zadnego wplywu na porcelanowe korony lub porcelanowe wypelnienia.
Wlasciwosci wody utlenionej
Badania nadal trwaja nad wlasciwosciami rakotworczymi wody utlenionej zawartej w srodkach wybielajacych. Z wielu przeprowadzonych badan wynika, ze uzywanie 3.5% wody nie ma zadnego rakotworczego dzialania na blone sluzowa policzkow lub sluzowke przewodu pokarmowego. Nie stwierdzono rowniez ujemnego wplywu na material genetyczny. Woda utleniona jest naturalnym produktem powstajacym w organizmie. Wystepuje w ludzkiej surowicy jak rowniez w oddechu. Gdy jest ona prawidlowo stosowana do wybielania jej kontakt ze sluzowkami jest ograniczony do minimum
Jakkolwiek badania udawadniaja, ze wybielanie w domu jest metoda bezpieczna istnieje potencjalne niebezpieczenstwo ich naduzycia, gdy sa stosowane nieprawidlowo lub preparaty sa niezbadane. Proces wybielania w domu musi byc zawsze kontrolowany przez dentyste aby uniknac nieodwracalnych nastepstw zlego uzycia. Wazne sa bowiem rowniez inne skladniki danego zelu, ktore maja wplyw na sposob uwalniania wody utlenionej.
Niestety koszty procesu wybielania zebow nie sa zwracane przez ubezpieczenia dentystyczne. Cena wybielania za pomoca lyzek waha sie od $250 do $500. Wybielanie w gabinecie jest drozsze z uwagi na pracochlonnosc. Artykul ten jest uzupelnieniem artykulu z poprzedniego roku.
