Komputer PC kojarzy sie kazdemu z bardzo zaawansowana i niedostepna technologia. Jednakze technologia ta sprowadza sie do elementarnych ukladow, niewidocznych golym okiem (uklady scalone, bramki logiczne, procesory). Architektura komputerow PC zostala tak opracowana, ze pozwala na swobodne modelowanie tymi zaawansowanymi podzespolami bez potrzeby wglebiania sie w mechanizmy ich funkcjonowania. Jakkolwiek samodzielne zlozenie komputera wydaje sie zadaniem bardzo skomplikowanym, to postaram sie Panstwu pokazac, ze jest obecnie prostsze niz zaprogramowanie nowego modelu magnetowidu.
Wspolczesny typowy komputer sklada sie z 10 podzespolow, ktore wzajemnie do siebie pasuja zwykle tylko w jednym polozeniu. Wiec zlozenie ich w jedna calosc (zbudowanie komputera) jest stosunkowo latwe. Ponizej krok po kroku postaramy sie wspolnie zbudowac pierwszy komputer.
Wybor komponentow
Jest to chyba najtrudniejsza czynnosc. Musimy zdecydowac jaki chcemy miec komputer i ile za niego zaplacic. Przy wyborze (konfiguracji) komponentow warto jest odwiedzic kilka sklepow specjalistycznych (lub ich stron internetowych) i skorzystac z bezplatnych wycen, ktore zwykle sa przez nie oferowane. Pozwoli nam to uniknac zakupu komponentow, ktore nie beda ze soba pracowaly poprawnie. Przykladowo: nie mozemy zainstalowac procesorow AMD na plycie wyposazonej w uklady Intel 440BX. Miejsce zakupu komponentow zalezy oczywiscie od cen i mozliwosci zwrotu, jak i kosztow wysylki. Bardzo czesto firmy wysylkowe sprzedaja komponenty po wlasnych kosztach, natomiast narzucaja bardzo wysokie stawki za wysylke i ubezpieczenie. Przed sfinalizowaniem takich zakupow nalezy upewnic sie co do calosciowego kosztu i terminu dostawy (i oczywiscie warunkow zwrotu lub ewentualnej naprawy). Nie polecam kupowania wysylkowego monitorow ze wzgledu na wysokie koszty wysylki w wypadku zwrotu (naprawy), ktora zwykle pokrywa kupujacy. Bardzo czesto monitory ulegaja uszkodzeniu w transporcie i zwykle my musimy zaplacic za ich powrotna droge. Istotne jest takze czy dana firma udzieli nam wsparcia technicznego jezeli natrafimy na klopoty. Bardzo wiele firm oferuje uslugi zlozenia z naszych komponentow dowolnego komputera; w tych sytuacjach ceny za taka usluge wahaja sie od $70 do $150. Jest to zawsze ciekawa opcja w sytuacji gdy cos nie bedzie pracowalo poprawnie. Pamietajmy tez o nabyciu LEGALNEJ wersji systemu operacyjnego, aby samemu nie przysporzyc sobie w przyszlosci klopotow. Przed instalacja kazdego z komponentow pamietajmy tez przed wzieciem go w rece o dotknieciu obudowy (lub innego metalu) w celu rozladowania ladunkow statycznych na naszych dloniach. Nalezy tez dokladnie zapoznac sie z instrukcja dolaczona do plyty glownej. No, to do dziela.
Zaczynamy od obudowy. Przy wyborze obudowy, poza jej estetycznym wygladem, powinnismy kierowac sie jej funkcjonalnoscia, czyli solidna konstrukcja, latwoscia dostepu do poszczegolnych podzespolow, a przede wszystkim dobrym rozwiazaniem chlodzenia. Temperatura jest najwiekszym wrogiem procesora, wiec celowe jest umieszczenie co najmniej dwoch wiatrakow, ktore zapewnia poprawny obieg powietrza wewnatrz obudowy. Wszystkie podzespoly, ktore widzimy na zewnatrz sa zwykle w kolorze szarym, tak wiec kolor obudowy tez powinnismy dobrac zblizony. Jezeli ktos chcialby na przyklad czarna obudowe, musi pamietac o tym, iz wszystkie urzadzenia ( CD ROM, floppy, klawiatura, mysz…) tez musi nabyc w kolorze czarnym, a to czesto wiaze sie z wiekszym kosztem i bardzo ogranicza nam mozliwosci wyboru. Dominujacym standardem obudow na rynku jest ATX. Obudowa przychodzi zawsze z wbudowanym zasilaczem, zwykle o mocy 230-250W. Wraz z nia otrzymamy tez caly zestaw potrzebnych srubek i wspornikow do zamontowania wszystkich podzespolow w jej wnetrzu.
Pierwsza czynnoscia jest osadzenie plyty glownej w obudowie. Patrzac z gory na plyte glowna zobaczymy szereg otworow przygotowanych pod srubki i plastikowe wsporniki. Przykladamy plyte do miejsca w obudowie, gdzie ma byc wkrecona i oceniamy gdzie nalezy zalozyc plastkowy wspornik, a gdzie wkrecic metalowy trzpien na ktorym pozniej oprzemy plyte glowna. Zwykle plyty mocujemy na trzech trzpieniach i dwoch plastikowych wspornikach. Nastepnie delikatnie wsuwamy plyte tak aby plastikowe wsporniki zahaczyly sie o wyciecia i jednoczesnie widzimy nagwintowane otwory w metalowych trzpieniach. Nastepnie wkrecamy srubki w nagwintowane trzpienie (nie zapomnijmy o zalozeniu na srubki plastikowych podkladek) i plyta glowna jest juz osadzona. Nastepna czynnosc to umieszczenie pamieci RAM. Zwykle na plycie mamy trzy gniazda pamieci (patrz rys. 1.). Nie ma znaczenia, w ktore gniazdo wlozymy modul pamieci. Nie ma tez fizycznej mozliwosci aby osadzic pamiec blednie, gdyz naciecia na gniezdzie jak i na module nie pozwola na pomylke. Pamiec wciskamy pionowo w zlacze, az do zatrzasniecia plastikowych zatrzaskow na obu jej koncach.
Nastepna czynnosc to osadzenie procesora. Generalnie mamy trzy typy zlacz. Pierwsze Socket 370 stosowane jest w procesorach Intel Celleron i nowszych modelach Pentium III. Starsze modele Pentium III osadzane sa w zlaczu Slot 1. AMD Athlon osadzamy w Slot A. Nie trzeba chyba nikomu tlumaczyc, ze wybor rodzaju procesora jest scisle zwiazany z typem plyty glownej. Czyli nie mozemy procesora AMD Athlon osadzic na plycie wyposazonej w Slot 1. Jednakze bardzo czesto stosowane sa adaptery pozwalajace osadzic procesory Celleron i Pentium III w zlaczu Socket 1 (rysunek 2) (jest to bardzo czesto stosowana praktyka). Wracajac do instalacji procesora: po pierwsze musimy osadzic na nim radiator wraz wiatrakiem, a dopiero nastepnie wkladamy go w odpowiednie gniazdo. Socket 370 jest podstawka, w ktorej otwory na nozki procesora ulozone sa w kwadrat z obcietym jednym bokiem. Ten obciety bok nie pozwala na bledne osadzenie procesora w podstawce. Aby osadzic procesor w gniezdzie, odchylamy pionowo dzwignie umieszczona z boku podstawki i delikatnie osadzamy procesor, po czym przesuwamy dzwignie ponownie do polozenia poziomego. Jezeli uzywamy adaptera, procesor wraz z adapterem wciskamy pionowo w Slot 1 umieszczony na plycie glownej i podlaczamy zasilanie wiatraka na procesorze do gniazda na plycie. Czynnosc nastepna to podlaczenie wszystkich kabli do plyty glownej. Wraz z plyta otrzymujemy instrukcje, w ktorej narysowane jest umieszczenie wszystkich podlaczen diod i klawisza "Power" i "Reset". Zgodnie z diagramem wkladamy kolejne wtyczki na odpowiednie "nozki" na plycie. Koniecznie musimy poprawnie wlozyc wtyczke od klawisza "Power", poniewaz plyty ATX uruchamia zasilanie dopiero po otrzymaniu impulsu wlasnie z tego przycisku. Nastepnie kabel zasilania plyty wkladamy w odpowiednie gniazdo na plycie, wyciecia po raz kolejny uniemozliwiaja bledna instalacje.
Nastepna czynnoscia jest wkrecenie i podlaczenie napedow stacji dyskietek, CDROM, twardego dysku. Przed wkreceniem CD-ROM lub napedu DVD musimy upewnic sie, ze zworka jest ustawiona w pozycji "Slave", a w wypadku twardego dysku w pozycji "Master". Zwykle dla obydwu tych urzadzen jest to ustawienie fabryczne. Po wkreceniu w obudowe wyzej wymienionych napedow, podlaczamy do nich zasilanie (znowu naciecia nie pozwalaja na pomylke) i szare tasmy. W wypadku tasm pamietajmy o regule, ze czerwona nitka na tasmie zawsze jest zwrocona w strone zasilania i oznacza ona "Pin 1". Tasme (wielozylowy szary kabel) laczymy z napedem stacji dyskietek i na plycie glownej wkladamy w gniazdo oznaczone zwykle jako FDC (Floppy Drive Controller). Naciecia i wymiar fizyczny po raz kolejny uniemozliwiaja bledna instalacje. Nastepnie druga tasma (szersza) laczymy kolejno twardy dysk i naped CD-ROM (lub DVD) i wpinamy na plyte glowna w zlacze o nazwie IDE 0 lub HD Primary. Jezeli nie mamy wyciecia na wtyczce, pamietajmy o zasadzie, ze czerwona nitka oznacza "Pin 1". Nastepnie w odpowiednie zlacza wkladamy i przykrecamy karte wideo, karte muzyczna i fax modem. Karte muzyczna ze zlacza " CD IN" laczymy cienkim przewodem z napedem CD-Rom lub DVD. Kabel ten pozwala na odtwarzanie plyt CD w komputerze. To wlasciwie wszystko. Nastepne czynnosci to podlaczenie monitora, klawiatury, myszki i glosnikow do odpowiednich zlacz i komputer jest gotowy do instalacji systemu. Nowa generacja plyt glownych automatycznie rozpoznaje rodzaj procesora i detektuje wielkosci dyskow twardych, tak wiec nie ma potrzeby fizycznego przelaczania jakichkolwiek zworek. O tym jak zainstalowac Windows 98 pisalem w poprzednim numerze.
Mam nadzieje, ze powyzszy tekst zacheci Panstwa do skonfigurowania samodzielnie komputera, oznacza to oczywiscie troche pracy, niemniej satysfakcja z udanego przedsiewziecia jest olbrzymia. Pamietajmy, ze wszystkie komputery PC sa skladane, nie istnieje zaden producent, ktory produkuje wszystkie komponenty. Poza tym po samodzielnym zlozeniu komputera jestesmy w stanie sami go rozbudowac lub wymienic dowolna czesc.
