Utrzymanie trzezwosci jest zadaniem równie trudnym, a moze nawet trudniejszym niz okresowe niepicie. Tak samo jak choroba alkoholowa ma ono swoje specyficzne etapy i stanowi dlugotrwaly proces, podobnie jak powracanie do zdrowia i trwanie w trzezwosci. Warto by ten fakt calkowicie zrozumiec i trwale zaakceptowac. Utrzymanie trzezwosci to nie jeden, najczesciej wymuszony z zewnatrz krótki etap, tylko trwajacy wiele lat powolny proces, w którym ulegaja zmianie bodaj wszystkie elementy zycia osoby uzaleznionej. Zdrowienie trwa lata. Jezeli kontakt z alkoholem trwal 10-20 lat i wtedy przed laty zatrzymany zostal proces dojrzewania, to nie jest mozliwe, aby teraz szybko nadrobic ten stracony czas i dojrzec w pare tygodni czy miesiecy. Kazda osoba uzalezniona, która swiadomie podejmuje decyzje o trwalej trzezwosci w swoim zyciu, musi przyjac do wiadomosci fakt, ze przez wiele nastepnych lat, a moze nawet do konca zycie bedzie musiala przedsiebrac powazne kroki zaradcze, aby nigdy juz nie wrócic do picia. Zanim przejde dalej, chcialabym poruszyc jeszcze bardzo istotna kwestie, a mianowicie rozróznienie pomiedzy abstynencja a trzezwoscia. Mówi sie, ze z abstynencja mamy do czynienia wtedy, kiedy osoba uzalezniona podejmuje decyzje o niepiciu i próbuje w tej decyzji wytrwac, nie podejmujac jednoczesnie wysilku zmiany samego siebie. Najczesciej towarzysza jej srodki wspomagajace w postaci tabletek nasennych lub innych srodków uspokajajacych. Pomimo faktu powstrzymywania sie od alkoholu, ten etap zdrowienia okreslamy jako "suchy" alkoholizm, poniewaz powrót do nalogu moze byc tylko kwestia czasu. Suchy alkoholik powróci do nalogu, poniewaz abstynencja jest pelna napiecia, cierpienia, podatna na rózne zagrozenia, nawet niewielkie (kolega nalegajacy na wspólne wyjscie do baru, czy problemy w pracy lub w rodzinie) i konczaca sie najczesciej nawrotem picia. Zupelnie inny stan okresla sie mianem trzezwosci. Stan taki osiaga sie po dlugotrwalej pracy nad zmiana samego siebie, bo tylko taka zmiana moze dac nadzieje (nie gwarancje) na utrzymanie trzezwosci. Oczywiscie, wyzej wymieniona zmiana nie moze zostac dokonana bez pomocy z zewnatrz. Wiele osób zostaje zlapanych w pulapke samodzielnego podjecia wyzwania zdrowienia.Rozumuja: "jesli sam doprowadzilem sie do takiego stanu, to tez sam z niego wyjde". Glebokie zmiany, które musza zajsc w samym uzaleznionym, aby trwale przestac pic, nie sa mozliwe metodami "chalupniczymi". Nawet jesli sprawdzaja sie przez pewien czas, to okupione sa bólem, który niczemu nie sluzy, poniewaz po pewnym czasie niewygód i cierpienia uzalezniony wraca do punktu wyjscia. Nie ma watpliwosci, ze aby byc trwale trzezwym, trzeba ustawicznej, nigdy niekonczacej sie pracy nad zmianami samego siebie.
By do nich doprowadzic, zwazywszy na wieloczynnikowa koncepcje przyczyn powstania uzaleznienia, niezbedny jest wielodyscyplinarny zespól specjalistów. Obok lekarza, psychologa, doradcy rodzinnego, powinien znalezc sie specjalista od terapii uzaleznien. Programy zdrowienia planowane sa na okres wielu miesiecy, a kontakt z grupami wsparcia (takimi jak Anonimowi Alkoholicy) nawet na wiele lat. Sa miejsca, gdzie leczenie odbywa sie bardzo intensywnie w warunkach stacjonarnych, inne miejsca oferuja kilka godzin tygodniowo, oczywiscie, im bardziej intensywnie uczestniczymy w programach zdrowienia, tym szybsze sa efekty. Warto zorientowac sie czy programy, w których mamy zamiar uczestniczyc, traktuja alkoholizm jako chorobe, poniewaz wszystkie inne podejscia nie sa oparte na nowoczesnym, naukowym podejsciu do alkoholizmu. Bardzo przydatny i rozpowszechniony w leczeniu uzaleznien stal sie amerykanski "Model Minnesota".
Oto jego podstawowe zalozenia:
- ‑Traktowanie alkoholizmu jako choroby, która jest przez osobe uzalezniona nie zawiniona, postepujaca, przewlekla i prowadzaca do smierci (jesli nie jest leczona).
- ‑Traktowanie alkoholizmu jako choroby tzw. pierwotna, która nie jest przejawem innych zaburzen, po których rozwiazaniu przestanie ona istniec.
- ‑Przyjecie,ze na powstanie choroby zlozylo sie wiele czynników (polietiologia).
- ‑Objawem choroby jest zaprzeczenie i racjonalizacja - zaliczane do mechanizmów obronnych, które dotycza nie tylko samego uzaleznionego, ale calej rodziny.
- ‑Celem dlugofalowym jest dozywotnia trzezwosc i calkowite powstrzymanie sie od uzywania wszelkich substancji psychoaktywnych (alkohol, inne narkotyki, czyli srodki zmieniajace swiadomosc).
- ‑W leczeniu powinien uczestniczyc wielodyscyplinarny zespól terapeutów ze szczególnym uwzglednieniem trzezwych alkoholików jako wspomagajacych terapeutów.
- ‑Wykorzystanie filozofii Anonimowych Alkoholików oraz Programu Dwunastu Kroków.
- ‑Przekonanie, ze wstepna motywacja nie jest decydujaca o przebiegu i wynikach leczenia. Motywacje uzyskuje sie wraz z postepami w leczeniu.
- ‑Podejmowanie dzialan, aby umozliwic pacjentowi zrozumienie istoty choroby i identyfikacje z jej objawami.
- ‑Czynienie starania, aby doprowadzic do zrozumienia przez alkoholika koniecznosci dokonania zmian w zyciu i pojawienia sie potrzeby wprowadzenia tych zmian.
- ‑Wlaczenie do leczenia calej najblizszej rodziny alkoholika.
Przy zalozeniu, ze uzaleznienie od alkoholu jest choroba, która mozna zaleczyc (nie wyleczyc), proponowana kuracja nie moze zakonczyc sie calkowitym wyleczeniem i z tego powodu powinna byc traktowana raczej jako pomoc w radzeniu sobie z choroba, poniewaz na dalszym etapie jest to bardziej opieka niz leczenie.
Warto tez wiedziec, ze zostaly opracowane równiez programy pomocy osobom, które wprawdzie pija juz nadmiernie, jednak nie wykazuja objawów uzaleznienia. Osobom takim proponuje sie m. in. nauke odmawiania alkoholu, samokontroli poziomu spozywanego alkoholu, nowych nawyków zwiazanych z trybem zycia, spedzaniem wolnego czasu oraz podejmuje sie próby wypracowania nowej, bardziej satysfakcjonujacej postawy zyciowej. Nastepnym razem - wiecej na temat zagrozen w utrzymaniu trzezwosci.
Autorka artykulu, Grazyna Sobiczewska,
Jest terapeuta rodzinnym i malzenskim.
Family Consueling & Rehabilitation Center
5820 W. Irving Park Road, Chicago, IL
Tel. 800-352-0005 (bezplatny), 777 685 8482
www.helpfamily.com
