Starsi rodzice czesto dopisuja do swego konta nazwisko dziecka, by latwiej bylo mu dysponowac pieniedzmi na wypadek ich choroby czy smierci. Wspolne konto (joint account) bywa czesto jedynym wyjsciem dla nielegalnych imigrantow, ktorzy wola nie deponowac pieniedzy na swoje nazwisko. Z tych czy innych przyczyn, ludzie (nie bedacy wspolmalzonkami) miewaja wspolne konta bankowe, maklerskie, w funduszach powierniczych, a takze razem sa wlascicielami nieruchomosci czy biznesow.
Prawne formy wspolwlasnosci majatkowej
- Joint tenancy - to wspolwlasnosc majatkowa laczna. Joint account - to konto, ktorego wlascicielami sa dwie (lub wiecej) osoby. Kazdy wspolwlasciciel ma rowne prawo do calkowitego dysponowania majatkiem, chyba ze postanowili inaczej. Dlatego tez, w przypadku konta bankowego, kazdy moze dokonywac dowolnych transakcji. Gdy jeden wspolwlasciciel umrze, majatek automatycznie przechodzi na drugiego, co nazywa sie the right of survivorship. Majatek nie musi przejsc przez procedure zatwierdzenia majatku (probate), choc podlega podatkom od masy spadkowej (estate taxes).
- Tenancy by the entirety - to rodzaj wspolnej formy wlasnosci uznawanej przez 20 stanow, stosowanej tylko miedzy malzonkami. Tak samo jak w przypadku joint tenancy, czesc majatku nalezacego do zmarlego wspolmalzonka automatycznie staje sie wlasnoscia drugiego. Jedyna roznica pomiedzy joint tenancy a tenancy by the entirety polega na tym, ze niektore stany maja przepisy, chroniace majatek jednego ze wspolmalzonkow przed roszczeniami wierzycieli drugiego. Zona nie musi wlasnym majatkiem odpowiadac za dlugi meza (i odwrotnie).
- Tenancy in common - to jeszcze inna forma wspolwlasnosci majatkowej. Kazdy wspolwlasciciel dysponuje swoja rowna czescia majatku (chyba ze strony uzgodnia inaczej) i moze sprzedac lub oddac tylko swoja czesc. Roznica pomiedzy tenancy in common a joint tenancy polega na tym, ze ta pierwsza nie ma right of survivarship, czyli po smierci ktoregos ze wspolwlascicieli drugi zatrzymuje tylko swoja czesc, a pozostala wchodzi w sklad masy spadkowej zmarlego i jest rozdzielona zgodnie z jego testamentem. Jezeli zmarly nie zostawil testamentu, mienie dzielone jest zgodnie z zasadami dziedziczenia ustawowego w danym stanie.
- Community property. Dziewiec stanow (Arizona, Kalifornia, Idaho, Nowy Meksyk, Newada, Teksas, Washington i Wisconsin) uznaje forme wspolwlasnosci majatkowej malzonkow, zwana community property. Posiadanie community property daje malzonkom w zasadzie takie same prawa jak joint tenancy (kazde z malzonkow posiada polowe majatku i moze dysponowac ta polowa), z jednym waznym wyjatkiem. Udzial majatkowy jednego ze wspolmalzonkow nie przypada po jego smierci automatycznie drugiemu. Majatek jest podzielony zgodnie z testamentem zmarlego, a w razie braku ostatniej woli - zgodnie z zasadami dziedziczenia ustawowego w jego stanie.
Uwaga na formy wspolwlasnosci
Wybor formy wspolwlasnosci majatkowej moze byc brzemienny w skutkach.
Przyklad 1: Dwie panie kupily razem mieszkanie na Manhattanie jako joint tenants. Weronika byla mlodsza, miala malo pieniedzy, ale duzo czasu i przedsiebiorczosci, wiec namowila, znacznie starsza od siebie, Anne, by ta wylozyla wiekszosc pieniedzy na zakup luksusowego mieszkania. Weronika miala go wynajmowac menedzerom wielkich spolek, dogladac i dochodem dzielic sie po polowie z Weronika. Na papierze wygladalo, ze przychod z inwestycji bedzie wiekszy niz bankowe odsetki, a ponadto wartosc mieszkania miala rosnac, jako ze w latach osiemdziesiatych na Manhattanie panowal nieruchomosciowy boom. Po pieciu latach Anna zmarla. W testamencie zapisala swoja polowe mieszkania corce. Czy corka nalezna czesc wartosci mieszkania otrzymala? Nie. Calosc dostala Weronika i mieszkanie szybko sprzedala. Anna nie byla swiadoma, na czym polega wspolwlasnosc majatkowa - joint tenancy i nie przeczuwala, ze jej czesc przypadnie nie jej dzieciom, lecz sprytnej Weronice.
Sprawa spadku
Konto, czy inne mienie posiadane z kims wspolnie, nie moze byc zapisane w testamencie innemu spadkobiercy, co zilustrowal powyzszy przyklad. Podanie wypelnione przy otwieraniu konta jest umowa (contract), a testament nie moze naruszac postanowien zadnego kontraktu.
Przyklad 2: Ojciec mial dwoch synow: Mlodszy mieszkal po sasiedzku, a starszy na drugim koncu kontynentu. Obawiajac sie konsekwencji starego wieku, ojciec otworzyl konto bankowe z mlodszym synem. Na tym koncie mial wszystkie swoje pieniadze. Dopisal tez go do aktu wlasnosci domu. Intencja ojca bylo pozostawienie majatku po polowie kazdemu synowi i tak tez spisal testament. Jak sie sprawy potoczyly po smieci ojca? Odwrotnie do jego zamierzen. Pieniadze na koncie w banku i dom staly sie wlasnoscia tylko mlodszego syna. Musimy dodac, ze ow syn podzielil sie majatkiem ze swoim starszym bratem, ale nakazywalo mu to sumienie, a nie prawo.
Rada. Azeby uniknac rodzinnych niesnasek, ojciec mogl zalozyc trust i uczynic syna wspolopiekunem (co-trustee).
Uwaga na podatki od odsetek
Przyklad 3. Powiedzmy, ze nielegalny imigrant otworzyl konto ze swoim kuzynem, amerykanskim rezydentem. Banki, fundusze powiernicze i domy maklerskie wymagaja numeru Social Security tylko glownego wlasciciela, ktorego nazwisko figuruje jako pierwsze. Jezeli bank domaga sie wstawienia numerow Social Security obydwu wspolwlascicieli, jest to zbedna nadgorliwosc, bowiem bankowi w rzeczywistosci potrzebny jest tylko jeden numer, by zglaszac do Urzedu Podatkowego roczne zarobki glownego wlasciciela. Kopie tego raportu (druk 1099) wspolwlasciciel dostaje do 31 stycznia nastepnego roku.
Jezeli ambitny imigrant uskladal na koncie znaczna kwote, to powinien byc swiadomy tego, ze jego kuzyn bedzie musial zaplacic podatki od dochodu, ktore wyniosa tyle, ile przedzial podatkowy kuzyna (15% lub 28%). Aby nie popsuc rodzinnych ukladow, imigrant powinien mu te pieniadze zwrocic.
Ulgi podatkowe
Przyklad 4: Ojciec ma akcje (stocks) warte $100,000, za ktore przed wielu laty zaplacil $20,000 (podstawa podatkowa - tax basis). Jezeli ojciec zapisze te akcje corce w testamencie, to bedzie ona mogla je natychmiast sprzedac i nie zaplaci podatku od przyrostu kapitalu (capital gains tax). Dzieje sie tak dlatego, ze akcje, przechodzac na spadkobierce, przyjmuja podwyzszona wartosc (step-up value) z dnia smierci wlasciciela. Tak, wieloletni przyrost wartosci akcji staje sie calkowicie wolny od podatkow. A co stanie sie wtedy, gdy ojciec otworzy wspolne konto maklerskie z corka? Czy corka straci te ulge i po smierci ojca bedzie musiala placic podatki od calosci zysku?
Na szczescie przywilej podatkowy nie zostanie stracony. Przepisy mowia, ze jezeli wspolwlasciciele majatku nie sa malzonkami, to majatek bedzie sie wliczal do masy majatkowej wlasciciela, ktory umrze pierwszy, w czesci proporcjonalnej do jego pierwotnej wplaty.
Przyklad 5: Jezeli ojciec (z przykladu 4) sam zakupil 100% akcji, po czym dodal corke jako wspolwlascicielke konta, to 100% walorow bedzie wliczone do jego masy spadkowej (estate). Corka otrzyma walory o podwyzszonej wartosci (step-up value) i nie zaplaci podatkow po ich sprzedazy.
Wybieranie pieniedzy
Przyklad 6: Ojciec otworzyl konto z corka i wplacil na nie swoje pieniadze. Wybranie jakiejkolwiek kwoty przez corke stanowi dla niej dar. Corka moze wybrac rocznie do $10,000 bez zglaszania tego do Urzedu Podatkowego. Wybrane kwoty powyzej $10,000 powinny byc zglaszane do IRS na druku 709. Nie, nie placi sie od nich podatku, ale pomniejszaja one ulge, jaka przysluguje od podatku od spadku (estate tax exemption).
Ilustracja. Ojciec zostawia pieniadze, akcje, dom, w sumie majatek o wartosci $700,000. Po jego smierci nalezy zaplacic federalne podatki spadkowe od kwoty $100,000 ($700,000-600,000). Jezeli corka wybierze ze wspolnego konta $50,000, to w ten sposob nie obnizy podatkow, bowiem nalezec sie one beda rowniez od $100,000 ($650,00-550,000). (Majatek ojca zostal pomniejszony o $50,000, ale o tyle samo zmalala ulga).
Jezeli powyzsze wyliczenia sa zbyt skomplikowane, to prosze przyjac do wiadomosci, ze nie musza sie Panstwo martwic o podatki od spadku, jezeli Panstwa majatek nie przekracza $600,000. Wiecej informacji o podatkach od spadku znajda Panstwo w najnowszej ksiazce nizej podpisanej pt. "Jak oszczedzac na podatkach".
Wniosek. Dopisanie drugiej osoby do konta bankowego nie ma konsekwencji podatkowych. Konsekwencje pociaga za soba dopiero wybranie pieniedzy przez te osobe.
Wyjatek. Od podatku od daru odlicza sie kwoty, jakie wspolwlasciciel wyda na pokrycie potrzeb glownego wlasciciela (np. corka wybrala kilka tysiecy, by pokryc koszty leczenia ojca).
Wniosek. Jezeli starszy krewny dopisal Cie do konta, nie wybieraj pieniedzy, jezeli nie musisz. Lepiej zeby czynil to glowny wlasciciel. Rowniez zatrzymaj rachunki, dokumentujace wydatki na rzecz krewnego.
Nieruchomosci
Troche inaczej jest w przypadku nieruchomosci. Gdy ktos dopisze druga osobe (ale nie wspolmalzonka), jako wspolwlasciciela domu, stanowi to dar, ktory ma konsekwencje podatkowe. Nalezy wtedy poslac gift tax return (IRS Form 709) i wywiazac sie z podatkowych zobowiazan, dyktowanych przez prawo stanowe.
Gdy osoba, ktorej nazwisko zostalo dopisane do tytulu wlasnosci, odziedziczy nieruchomosc o podstawie podatkowej (tax basis) rownej wartosci domu w dniu smierci pierwotnego wlasciciela (step-up basis), to zadnych podatkow nie trzeba bedzie placic, gdyby dom zostal zaraz sprzedany.
Inne komplikacje
Jak widac, dopisanie kogos do konta bankowego, maklerskiego, w funduszu powierniczym czy dodanie do tytulu wlasnosci domu nie jest tylko formalnoscia, lecz pociaga za soba konsekwencje prawne i podatkowe. Oto jeszcze inne komplikacje, jakie moga wyniknac.
Przyklad 7: Syn chce uniknac podatkow i dlatego poprosil matke, by firmowala swoim nazwiskiem jego konto. Gdyby potem matka starala sie o pomoc spoleczna, to jej nie dostanie, bowiem bedzie postrzegana jako zamozna i nie pomoga zapewnienia, ze pieniadze nie sa jej. Zlikwidowanie konta niewiele pomoze, bowiem urzad pomocy spolecznej sprawdza finanse wnioskodawcow trzy lata wstecz.
Z drugiej strony, matka, dopisujac syna do swego konta, moze mu dopomoc, gdyby ten planowal kupno domu i ubiegal sie o pozyczke. Bank udzieli mu chetniej kredytu, jezeli zobaczy, ze jest dobrze zabezpieczony finansowo.
Uwaga! Manewr ten, przeprowadzony tuz przed zlozeniem podania o kredyt nie poskutkuje.
Konta dzieci
Na koniec slowo przestrogi dla kochajacych rodzicow i dziadkow, ktorzy chca zabezpieczyc przyszlosc swoich dzieci, otwierajac konta na ich nazwisko. Fakt, ze mozna w ten sposob oszczedzic na podatkach, bowiem $650 zarobku z konta nie bedzie opodatkowane. Ale oszczednosc ta moze sie zemscic, gdy dziecko bedzie sie ubiegac o finansowa pomoc studencka. Obliczajac czesne, jakiemu rodzice moga podolac, uczelnia bierze pod uwage tylko pare procent ich oszczednosci. Z drugiej strony, uczelnia uwzglednia az 35% pieniedzy dziecka.
Rada. Lepiej jest skladac pieniadze na przyszlosc dziecka na swoim koncie, chyba ze rodzice sa tak zamozni, iz z gory wiedza, ze zadnego stypendium ich dzieci nie dostana.
Artykul przedrukowano za zgoda Polskiego Poradnika "Sukces" - 255 Park Lane; Douglaston, NY 11363,
tel. (718) 224 - 3492
