W Stanach Zjednoczonych historia kredytowa jest kluczem do wielu aspektów życia – od uzyskania pożyczki i zakupu mieszkania, po wynajem samochodu czy nawet znalezienie pracy. Jednak dla milionów Amerykanów, a zwłaszcza dla nowych imigrantów, budowanie tradycyjnej historii kredytowej może być trudne lub wręcz niemożliwe. Właśnie dlatego coraz większą rolę odgrywają alternatywne dane kredytowe, które mogą służyć jako sposób na udowodnienie swojej finansowej wiarygodności.
Czym są alternatywne dane kredytowe?
Alternatywne dane kredytowe (alternative credit data) to wszelkie informacje spoza klasycznych raportów kredytowych, które mogą świadczyć o odpowiedzialności finansowej osoby. Zamiast opierać się wyłącznie na danych z kart kredytowych, pożyczek czy kredytów hipotecznych, instytucje finansowe coraz częściej sięgają po dane takie jak: terminowe płatności czynszu, rachunki za media (prąd, woda, gaz, opłaty za telefon i internet), płatności za ubezpieczenia, cykliczne wpływy na konto bankowe, dane z aplikacji płatniczych (Venmo, Zelle, PayPal). Uwzględniana jest historia zatrudnienia i dochodów, stabilność miejsca zamieszkania.
Dane te są pomocne w ocenie rzetelności osoby, która z różnych powodów nie korzystała dotąd z kredytów lub miała ograniczony kontakt z tradycyjnym systemem finansowym.
Dlaczego alternatywne dane są istotne?
Według Consumer Financial Protection Bureau (CFPB) ponad 45 milionów Amerykanów jest uznawanych za osoby „kredytowo niewidzialne” – nieposiadające historii kredytowej lub mające bardzo ograniczoną aktywność kredytową. Wśród nich znajdują się imigranci, młodzi dorośli, osoby korzystające głównie z gotówki oraz osoby wychodzące z zadłużenia.
Dla tych ludzi brak punktacji kredytowej to bariera w dostępie do mieszkań, kredytów, leasingu samochodowego czy nawet telefonów komórkowych na abonament. Alternatywne dane dają szansę na wejście do świata finansów i budowanie swojej wiarygodności.
Jak budować swoją historię kredytową za pomocą alternatywnych danych?
Istnieje kilka praktycznych metod, które pozwalają wykorzystać alternatywne dane do budowania swojej wiarygodności kredytowej:
- Experian Boost – bezpłatna usługa, która umożliwia dodanie do raportu kredytowego danych o płatnościach za media, telefon i czynsz. Dzięki temu wiele osób odnotowuje wzrost punktacji kredytowej nawet o 10–20 punktów.
- Self, Kikoff i inne aplikacje finansowe – oferują tzw. kredytowe subskrypcje: niewielkie pożyczki lub konta, które regularnie raportują spłaty do biur kredytowych.
- Raportowanie czynszu – firmy takie jak Esusu, RentTrack czy CreditMyRent pozwalają wynajmującym zgłaszać swoje terminowe płatności czynszu do biur kredytowych.
- Secured Credit Card – karta kredytowa zabezpieczona depozytem, dostępna nawet dla osób bez punktacji kredytowej. Regularne korzystanie i terminowe spłaty budują historię.
- Alternatywne scoringi – niektóre instytucje korzystają z modeli oceny kredytowej takich jak UltraFICO, który analizuje historię konta bankowego, oszczędności, wpływy i sposób zarządzania środkami.
Korzyści dla konsumenta
Dzięki alternatywnym danym można nie tylko zwiększyć swoje szanse na kredyt, ale również uzyskać lepsze warunki finansowe. Wyższa punktacja FICO oznacza niższe oprocentowanie pożyczek, większe zaufanie ze strony instytucji i łatwiejszy dostęp do produktów takich jak karty kredytowe, kredyty hipoteczne czy konsumenckie.
Korzyści dla pożyczkodawców
Dla banków, unii kredytowych i firm pożyczkowych alternatywne dane to źródło szerszego obrazu klienta. Zamiast odrzucać wniosek ze względu na brak historii kredytowej, mogą lepiej ocenić realne ryzyko i potencjał klienta. Dzięki temu rozszerzają bazę klientów, zmniejszają liczbę niespłaconych pożyczek i wspierają finansowe włączenie społeczności wcześniej wykluczonych.
Bezpieczeństwo i ochrona danych
Zbieranie i udostępnianie alternatywnych danych kredytowych wymaga ostrożności. Należy upewnić się, że korzysta się z legalnych i renomowanych serwisów, które przestrzegają przepisów ochrony danych osobowych. Każdy konsument powinien czytać politykę prywatności usługodawcy i świadomie wyrażać zgodę na przetwarzanie danych.
Przyszłość alternatywnych danych
W ostatnich latach rośnie uznanie dla alternatywnych danych na poziomie federalnym. Federal Housing Finance Agency zezwoliła Fannie Mae i Freddie Mac na uwzględnianie historii płatności czynszu w ocenie kredytobiorców. To rewolucja, która może otworzyć drzwi do zakupu domu dla milionów ludzi.
Firmy fintechowe coraz śmielej wykorzystują dane z aplikacji płatniczych, rachunków bankowych i zachowań konsumenckich. W przyszłości możemy spodziewać się jeszcze bardziej zindywidualizowanych modeli oceny kredytowej, uwzględniających np. umiejętność oszczędzania czy regularność dochodów.
Przykład: jak alternatywne dane mogą pomóc
Załóżmy, że nowa imigrantka z Polski, Anna, pracuje legalnie w Illinois i przez ostatnie dwa lata terminowo płaciła czynsz, rachunki za gaz, prąd i Internet. Nie miała jednak kart kredytowych ani kredytów. Bank odrzuca jej wniosek o pożyczkę samochodową ze względu na brak historii kredytowej. Anna korzysta z Experian Boost i zaczyna raportować swoje płatności czynszowe przez Esusu. Po kilku miesiącach jej punktacja rośnie o prawie 80 punktów. Pożyczkodawca ponownie rozpatruje wniosek i udziela jej kredytu na lepszych warunkach.
Podsumowanie
Alternatywne dane kredytowe to nie tylko narzędzie dla banków, ale przede wszystkim szansa dla zwykłych ludzi – zwłaszcza imigrantów – na zbudowanie wiarygodności finansowej od podstaw. Umożliwiają pokazanie, że mimo braku formalnego kredytu, ktoś jest odpowiedzialny finansowo i zasługuje na zaufanie.
Warto aktywnie budować swoją alternatywną historię kredytową, korzystając z dostępnych narzędzi i aplikacji. To pierwszy krok do uzyskania lepszych warunków finansowych i pełnego uczestnictwa w amerykańskim systemie ekonomicznym.
Elżbieta Baumgartner
Elżbieta Baumgartner jest autorką wielu książek-poradników, m.in.: Planowanie spadkowe, czyli jak uporządkować swoje sprawy w Stanach i w Polsce oraz Podręcznik ochrony majątkowej” i wielu innych. Są one dostępne w wersji elektronicznej w witrynie Poradnika Sukces: www.PoradnikSukces.com. tel. 1-718-224-3492.