Wiele osób mieszkających w USA ma w Polsce jakieś dochody: odsetki bankowe, emerytury, przychody z czynszów. Osoby te nie zawsze wiedzą, jakie są ich podatkowe zobowiązania w Polsce i w USA. W tym artykule opisuję, co trzeba robić, żeby być w zgodzie z przepisami.
Popularnym nieporozumieniem jest fakt, że jeżeli ktoś ma podatki pobrane w Polsce, to już nie musi przychodu z Polski deklarować w Stanach. Otóż przepisy mówią inaczej. Wszyscy obywatele amerykańscy, posiadacze zielonych kart, a nawet nielegalni imigranci, którzy są w Stanach ponad pół roku, mają tu nieograniczony obowiązek podatkowy, który polega na tym, że powinni deklarować przychód z całego świata, również z Polski.
Pieniądze w polskim banku
Internal Revenue Service (IRS) chce wiedzieć o twoich pieniądzach za granicą. Ustawa o ujawnianiu kont zagranicznych (Foreign Account Tax Compliance Act – FATCA) oraz polsko-amerykańska umowa w sprawie implementacji FATCA od 1 grudnia 2015 roku zapoczątkowały wymianę danych o klientach instytucji finansowych między Polską i Stanami. Polskie banki donoszą teraz do IRS na amerykańskich podatników, którzy mają u nich większe konta. Banki amerykańskie donoszą na cudzoziemców do urzędów podatkowych ich krajów.
Od czasu wejścia w życie w Polsce ustawy w sprawie implementacji FATCA, banki pytają swoich klientów, czy są podatnikami w innych krajach. Stare konta nie były podawane inwigilacji. Ale jeżeli klienci prowadzą jakieś transakcje ze Stanami i mogą być podatnikami amerykańskim, wtedy banki ślą do nich pismo pt. "Oświadczenie w sprawie FATCA”, w którym pytają, czy klienci są osobami amerykańskimi, a jeżeli tak, to jaki jest ich numer Social Security. Brak odpowiedzi powoduje czasowe zamrożenie konta. Po identyfikacji „amerykańskiego” klienta, polskie banki ślą roczne raporty o ich kontach, których stan na koniec roku wynosi ponad 50,000 dolarów we wszystkich oddziałach tej instytucji. Banki ślą te raporty do polskiego Ministerstwa Finansów, a Ministerstwo – do amerykańskiego IRS.
Proszę nie wpadać w panikę. Pieniądze za granicą wolno posiadać, ale trzeba spełnić pewne formalności: deklarować odsetki na swoim zeznaniu podatkowym, wypełniać corocznie odpowiednie formularze (FinCen 114, IRS Form 8938). Podwójnie podatków nie zapłacimy, co wyjaśniam poniżej. Spytaj o szczegóły swego specjalisty podatkowego albo przeczytaj szczegóły w książce pt. "Jak chować pieniądze przed fiskusem".
Emerytura ZUS czy KRUS
Co powinieneś zrobić, jeżeli dostajesz w Polsce emeryturę ZUS czy KRUS? ZUS (KRUS) potrąca ci i odprowadza należne polskie podatki. W Polsce nie musisz sporządzać podatkowej deklaracji, bo ZUS robi to za ciebie. Do końca lutego dostaniesz z ZUS-u raport PIT-40A/11A. Jeżeli w Polsce nie masz innych przychodów, ani nie chcesz korzystać z odpisów, to wystawiony przez ZUS PIT-40A stanowi dla ciebie roczną deklarację podatkową, której nie musisz dodatkowo modyfikować.
Amerykańskie przepisy mówią natomiast, że polską emeryturę należy dopisać na amerykańskim zeznaniu podatkowym. Opodatkowanie emerytur, wszelkie potrącenia i obowiązki raportowe po obydwu stronach Atlantyku opisane jest dokładnie w książce „Emerytura polska i amerykańska”.
Uwaga: Twoją polską emeryturą zainteresowany jest nie tylko urząd podatkowy, ale również Administracja Social Security. Osobom pobierającym emeryturę wypracowaną poza systemem Social Security (czyli ZUS albo KRUS), SSA prawdopodobnie pomniejszy emeryturę Social Security o ponad połowę świadczeń polskich. Gdy ktoś ukryje pobieranie polskiej emerytury, a po pewnym czasie się przyzna albo Urząd Social Security to odkryje, to wyliczy, ile pieniędzy nadpłacił i będzie się domagał o ich zwrotu. Problem ten opisuję dokładnie w książce pt. „WEP: Jak walczyć z redukcją Social Security dla Polaków.
Mieszkanie w Polsce
IRS nie jest zainteresowany twoim domem czy mieszkaniem w Polsce, których nie wynajmujesz. Faktu ich posiadania nie musisz zgłaszać do IRS. Jeżeli natomiast pobierasz czynsze, to powinieneś je deklarować tak samo, jakby ta nieruchomość inwestycyjna była położona w Stanach. Robi się to na załączniku Schedule E do formularza 1040.
Od 1 stycznia 2010 r. obowiązują w Polsce zasady tzw. najmu okazjonalnego. Właściciele mieszkań wynajmowanych okazjonalnie otrzymali więcej uprawnień oraz płacą w Polsce tylko 8.5-procentowy podatek ryczałtowy od przychodów z najmu. Właściciel mieszkania w Polsce może łatwiej usunąć niechcianego lokatora, ale warunkiem jest podpisanie i zgłoszenie do urzędu skarbowego odpowiedniej umowy oraz płacenie podatków. Szukaj w sieci „najem okazjonalny”.
Sprzedaż mieszkania w Polsce
W Polsce podatek od sprzedaży zależy od daty nabycia domu czy mieszkania, i przeważnie znoszony jest dla osób, które były właścicielami nieruchomości przez co najmniej 5 lat.
W Stanach jest inaczej. Osoba, która mieszka w Stanach, ma tu nieograniczony obowiązek podatkowy, więc sprzedaż domu w Polsce powinna rozliczyć przed amerykańskim urzędem podatkowym (Schedule D) i zapłacić podatek, który zależy od zysku na transakcji. Zysk to cena sprzedaży pomniejszona o cenę nabycia nieruchomości i koszty transakcji. Podatek zwany kapitałowym (capital gain tax) wynosi przeważnie 15 proc.
Jeżeli zapłacimy podatki, to pieniądze ze sprzedaży domu czy mieszkania możemy legalnie przesłać przelewem do Stanów i móc wyjaśnić ich pochodzenie w razie kontroli podatkowej.
Spadek z Polski
Jeszcze inaczej jest, gdy mieszkanie czy dom odziedziczyliśmy i natychmiast je sprzedaliśmy. Wtedy podatku kapitałowego opisanego powyżej nie płacimy.
Spadki i darowizny są w USA dla odbiorcy wolne od federalnych podatków i wolne od stanowych inheritance tax w większości stanów. Gdy darowizna lub spadek z zagranicy przekroczyły 100,000 dolarów, to trzeba je zgłosić do IRS na formularzu IRS Form 3520. Więcej przeczytać można w książce pt. Planowanie spadkowe, czyli jak uporządkować swoje sprawy w Stanach i w Polsce.
Unikanie podwójnego opodatkowania
Należy podkreślić, że dzięki Umowie o unikaniu podwójnego opodatkowania między Polską i Stanami z 1974 roku deklarowanie przychodu już opodatkowanego nad Wisłą nie oznacza płacenia podatków dwa razy.
Jeżeli otrzymujesz w Polsce emeryturę, bankowe odsetki czy czynsze, deklarujesz je na amerykańskim rozliczeniu 1040, a odpis podatkowy (foreign tax credit) obliczasz na formularzu IRS Form 1116. Oblicza się na nim limit podatku, który można odpisać zgodnie z metodą zaliczeniową. Zagraniczny kredyt nie może przekraczać podatku amerykańskiego przemnożonego przez ułamek. W liczniku ułamka (nad kreską) jest dochód z zagranicznych źródeł podlegający opodatkowaniu za granicą. W mianowniku ułamka jest łączny przychód podlegający opodatkowaniu ze źródeł amerykańskich i zagranicznych. Jeżeli masz różne rodzaje przychodu z zagranicy, to obliczasz limit oddzielnie dla każdej kategorii.
Więcej można dowiedzieć się z instrukcji do formularza 1116 oraz broszury Publication 514, Foreign Tax Credit for Individuals, www.irs.gov/publications/p514.
Takie są przepisy. Stosowanie się do regulacji jest naszym obywatelskim obowiązkiem, ale trzeba to robić z głową. Porozmawiaj o swojej sytuacji z podatkowym doradcą.
Elżbieta Baumgartner
Elżbieta Baumgartner jest autorką wielu książek-poradników, m.in. książek “Otwieram biznes”, “Praca w Ameryce”, „Jak oszczędzać na podatkach” i wielu innych. Są one dostępne w D&Z House of Books, 5507 W. Belmont Ave. w Chicago albo bezpośrednio od wydawcy: Poradnik Sukces, 255 Park Lane, Douglaston, NY 11363, tel. 1-718-224-3492, www.poradniksukces.com.
