Zakup pierwszego samochodu dla nastoletniego dziecka to emocjonujący moment – pełen radości, ale i obaw. Dla wielu polskich imigrantów w USA wiąże się z dużym wydatkiem oraz trudnymi decyzjami: jaki samochód kupić, jak go sfinansować, jakie dokumenty przygotować i przede wszystkim – jak zapewnić bezpieczeństwo młodemu kierowcy. W tym artykule przedstawiamy, na co zwrócić uwagę przed zakupem auta dla nastolatka, jakie koszty się z tym wiążą, oraz jak ograniczyć wydatki, zwłaszcza na ubezpieczenie.
Czy twój nastolatek jest gotowy na samochód?
Zanim zaczniesz się zastanawiać, jaki samochód jest najlepszy dla nastoletniego kierowcy, powinieneś zdecydować, czy to właściwy moment na zakup. Zanim zainwestujesz kilka, kilkanaście tysięcy dolarów lub więcej w auto i dasz dziecku wolność, której nie może się doczekać, zadaj sobie najpierw następujące pytania.
Dlaczego twój nastolatek potrzebuje własnego samochodu? Jeżeli do szkoły może dojeżdżać komunikacją publiczną, to nie ma pośpiechu.
Gdzie/kiedy będzie jeździł tym samochodem? Jeżeli młodzian może się bez samochodu obejść, a używać go będzie tylko w celach rozrywkowych, czy po to, by zaimponować rówieśnikom, to możesz co najwyżej zaproponować dołożenie się do zakupu, jeżeli on samodzielnie zarobi odpowiednią kwotę pieniędzy, a potem będzie sam płacił za utrzymanie pojazdu.
Czy masz miejsce na inny samochód? Pewnie nie masz dodatkowego miejsca w garażu, a w niektórych miastach parkowanie na ulicy jest bardzo trudne. Upewnij się, że przeparkowanie samochodu będzie obowiązkiem dziecka, a nie twoim.
Czy stać cię na nowy lub używany samochód? Między nami mówiąc, zakup nowego pojazdu dla nastolatka nie jest roztropną decyzją.
Uzyskanie prawa jazdy – kiedy i jak?
Wiek, w którym nastolatek może legalnie rozpocząć proces uzyskania prawa jazdy, różni się w zależności od stanu. Na przykład, w Kalifornii można ubiegać się o „learner’s permit” już w wieku 15 lat i 6 miesięcy, w Teksasie i Illinois – od 15. roku życia z obowiązkowym kursem i zgodą rodziców, a w Nowym Jorku – prawo jazdy uczniowskie (junior permit) dostępne od 16 lat.
Zwykle proces obejmuje kurs teoretyczny, praktyczne lekcje jazdy, egzamin pisemny i drogowy. Większość stanów stosuje tzw. Graduated Driver Licensing (GDL) – system stopniowego wprowadzania młodego kierowcy na drogę z ograniczeniami (np. zakaz jazdy nocą, limit pasażerów) aż do uzyskania pełnych uprawnień.
Auto dla nastolatka – nowe czy używane?
Dla większości rodzin używany samochód to rozsądniejszy wybór. Nowe auta szybko tracą na wartości, a początkujący kierowcy często popełniają błędy za kierownicą, co zwiększa ryzyko drobnych kolizji. Używane auta są tańsze, a przy odpowiednim sprawdzeniu – równie bezpieczne. Warto postawić na modele znane z niezawodności, jak Toyota Corolla, Honda Civic, Subaru Impreza czy Mazda3. Wielu rodziców oddaje używane auto synowi czy córce, a sami kupują nowsze.
Zanim podejmiesz decyzję, sprawdź historię pojazdu (np. przez Carfax), poproś o niezależny przegląd techniczny i upewnij się, że samochód nie brał udziału w poważnym wypadku.
Finansowanie – gotówka, pożyczka czy leasing?
Najtańszym rozwiązaniem jest zakup za gotówkę, ale nie zawsze jest to możliwe. Jeśli musisz wspomóc się pożyczką, pamiętaj, że jako rodzic najpewniej będziesz głównym kredytobiorcą. Stopa procentowa zależy od twojej punktacji kredytowej, dlatego warto wcześniej poprawić swoją historię kredytową, np. spłacając inne zobowiązania.
Leasing zazwyczaj nie jest polecany dla nastolatków – limity przebiegu, konieczność oddania auta w nienagannym stanie i dodatkowe opłaty za uszkodzenia mogą sprawić, że całość będzie droższa niż tradycyjny zakup.
Bezpieczeństwo przede wszystkim
Zanim kluczyki trafią do rąk nastolatka, upewnij się, że auto posiada podstawowe systemy bezpieczeństwa: ABS, poduszki powietrzne, kontrolę trakcji, kamerę cofania i system ostrzegania przed kolizją. Im wyższy poziom bezpieczeństwa, tym mniejsze ryzyko wypadku – i niższe koszty ubezpieczenia.
Jak ograniczyć koszt ubezpieczenia nastolatka?
Ubezpieczenie samochodu dla nastolatka w USA może być bardzo drogie – to jeden z największych kosztów związanych z posiadaniem auta przez młodego kierowcę. Istnieje jednak kilka sposobów, by znacząco obniżyć składki:
- Dodaj dziecko do swojej polisy – Zamiast kupować osobne ubezpieczenie, dodaj nastolatka jako dodatkowego kierowcę do swojej istniejącej polisy. Często jest to znacznie tańsze rozwiązanie.
- Kup samochód o niskim koszcie ubezpieczenia – Niektóre modele są znane z tego, że są tańsze do ubezpieczenia, np. starsze sedany z dobrymi wynikami w testach zderzeniowych. Unikaj sportowych aut i modeli z dużym silnikiem – ich ubezpieczenie jest droższe.
- Poproś o zniżkę za dobre oceny – Większość firm ubezpieczeniowych oferuje tzw. „good student discount” dla uczniów z wysoką średnią ocen (np. GPA 3.0 lub wyżej). Warto przedstawić świadectwo szkolne lub list z uczelni.
- Ukończenie kursu bezpiecznej jazdy – W wielu stanach udział w certyfikowanym kursie defensywnej jazdy (defensive driving course) może obniżyć składkę nawet o kilkanaście procent.
- Porównuj oferty – Nie wszystkie firmy ubezpieczeniowe traktują młodych kierowców tak samo. Porównaj co najmniej kilka ofert i poproś agenta o analizę, która opcja jest najkorzystniejsza.
- Ubezpieczenie z wysokim udziałem własnym (deductible) – Podniesienie udziału własnego w szkodzie (np. z 500 do 1,000 dol.) może znacznie obniżyć składkę miesięczną. Upewnij się jednak, że w razie wypadku stać was będzie na pokrycie tej kwoty.
Dodatkowe koszty posiadania auta
Nastolatek powinien zdawać sobie sprawę z tego, że poza ubezpieczeniem istnieją inne koszty, w których powinien przynajmniej w części uczestniczyć. Są to: rejestracja i tablice (zwykle od 100 do 300 dol. rocznie), przeglądy techniczne i opłaty stanowe (w zależności od stanu zamieszkania), regularne serwisowanie, wymiany oleju, opon, koszt paliwa, ewentualne mandaty.
Ustal zasady korzystania z auta
Zanim twoje dziecko zacznie jeździć, ustal zasady: kto pokrywa koszty paliwa, kto płaci za mandaty, do której godziny można korzystać z auta i z kim można jechać. Dobrym pomysłem jest podpisanie „kontraktu rodzinnego” – dokumentu ustalającego wzajemne obowiązki i konsekwencje za nieprzestrzeganie zasad.
Elżbieta Baumgartner
Elżbieta Baumgartner jest autorką wielu książek-poradników, m.in. „Jak chować pieniądze przed fiskusem”, „Jak kupić dom mądrze i nie przepłacić”, „Podręcznik właściciela domu”. Są one dostępne w wersji elektronicznej w witrynie Poradnika Sukces: www.PoradnikSukces.com, Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript., tel. 1-718-224-3492.
