Wsrod wielu dostepnych dla mieszkancow Stanow Zjednoczonych sposobow gromadzenia pieniedzy na starosc konta IRA ciesza sie bez watpienia najwieksza popularnoscia. Zainteresowanie nimi wzrasta szczegolnie w "sezonie podatkowym", kiedy to milionom podatnikow wplaty pieniedzy na konta IRA obnizaja podatki od dochodu. W tym roku, dzieki nowym przepisom prawnym ustanowionym przez The Taxpayer Relief Act of 1997, czyli TRA97 konta IRA sa jeszcze bardziej popularne niz w latach poprzednich.
Wsrod naszych Rodakow zainteresowanie kontami IRA nie jest jeszcze niestety tak duze jak posrod rodowitych Amerykanow, ale z roku na rok rosnie. Duzy wplyw na to ma przede wszystkim wzrastajaca swiadomosc faktu, ze dochod pochodzacy z Social Security i czasem z zakladu pracy nie wystarcza na zapewnienie godziwego poziomu zycia na emeryturze i ze trzeba we wlasnym interesie gromadzic dodatkowe fundusze na starosc. Coraz wiecej osob nie tylko zdaje sobie sprawe z potrzeby dbania o swoja starosc, ale aktywnie ja sobie zabezpiecza i korzystajac miedzy innymi z IRA buduje fundusz emerytalny. Z tego faktu nalezy sie oczywiscie cieszyc, lecz trzeba tez zdawac sobie sprawe z tego, ze ciagle zbyt wiele osob konta IRA (ani innego konta emerytalnego) nie posiada. Ponadto ci, ktorzy konta juz maja czesto inwestuja z wykorzystaniem nieodpowiednich instrumentow finasowych, co powoduje, ze kapital na ich koncie nie przyrasta tak szybko jak moglby.
The Taxpayer Relief Act of 1997 jest aktem prawnym o duzym znaczeniu dla podatnikow amerykanskich, ktory, jak sama nazwa wskazuje, ma ulzyc w placeniu i rozliczaniu podatkow. TRA97 nabral mocy prawnej 5 sierpnia 1997 roku. Akt ten wprowadza wiele zmian w prawie podatkowym, miedzy innymi poprawki do istniejacych przepisow regulujacych zasady funkcjonowania kont IRA oraz tworzy dwa nowe rodzaje kont, czyli Roth-IRA oraz Education-IRA.
Tradycyjne konto IRA, nazywane od momentu wejscia w zycie TRA97 Traditional IRA, to konto emerytalne, na ktore osoba uprawniona ma moznosc wplacenia w danym roku kalendarzowym maksymalnie kwoty $2,000. Malzenstwo moze wplacic do $4,000 niezaleznie od tego czy pracowali oboje, czy tylko jedno z nich. Konto zakladac moze kazdy, kto w roku kalendarzowym, za ktory rozlicza podatki, mial dochod rowny lub wyzszy niz wplata na konto IRA oraz nie przekroczyl 70 1/2 roku zycia.
Konto moze byc zalozone na bazie roznych instrumentow finansowych. Mozna wiec inwestowac w akcje i obligacje kompanijne, obligacje rzadu federalnego i rzadow lokalnych, mutual funds, czyli fundusze powiernicze, unit investment trusts, limited partnerships, futures, options, certyfikaty terminowe, money market, a takze zlote i srebrne monety amerykanskie. Nie wolno pieniedzy lokowac w real estate, czyli w nieruchomosciach oraz collectibles, czyli dzielach sztuki, znaczkach, numizmatach, antykach oraz zagranicznych zlotych i srebrnych monetach. W zwiazku z tym, ze od rodzaju inwestycji i od taktyki inwestowania zalezy koncowy stan konta, instrument finansowy musi byc tak dobrany aby przynosil jak najwieksze zyski. Sposrod wymienionych instrumentow finasowych najwieksza popularnoscia wsrod Amerykanow ciesza sie bezprzecznie mutual funds, czyli fundusze powiernicze. Niestety, wsrod naszych Rodakow ciagle najpopularniejsze sa niskooprocentowane certificaty bankowe.
Wplaty na Traditional IRA moga byc tax deductible, czyli moga obnizac zarobki wlasciciela konta o wysokosc wplaconej kwoty. Oszczednosc podatkowa uzalezniona jest od tax bracket, czyli przedzialu podatkowego w jakim znajduje sie podatnik. Ten, kto placi 31% podatku wplacajac $2,000 zaplaci o $620 nizsze podatki, malzenstwo placace 31% wplacajac $4,000 zaoszczedzi $1,240. Osoby w nizszym przedziale podatkowym zaoszczedza mniej, a osoby w wyzszym przedziale zaoszczedza wiecej. Do odpisow podatkowych, bez wzgledu na wysokosc zarobkow uprawniony jest kazdy, kto nie jest tzw. active participant, czyli nie posiada w pracy konta emerytalnego typu qualified plan (401-K, TSA, Profit Sharing, Keogh, Pension Plan, itp). Jezeli jest active participant, mozliwosc odpisu uzalezniona jest od jego adjusted gross income (AGI), czyli zarobkow netto. W 1997 roku, czyli tym, za ktory obecnie rozliczamy podatki osoba stanu wolnego, bedaca active participant moze odpisac calosc wplaty na konto IRA, jezeli jej zarobki byly nizsze niz $25,000 albo czesc wplaty, gdy jej zarobki byly wyzsze niz $25,000, ale nizsze niz $35,000. Gdy zarobila wiecej niz $35,000 nie moze odpisac nic. W przypadku malzenstwa, kiedy oboje malzonkowie sa active participants i rozliczaja sie razem, nalezy im sie calkowity odpis, gdy ich zarobki byly nizsze niz $40,00, czesciowy - gdy byly pomiedzy $40,000 a $50,000, i zaden gdy przekroczyly $50,000. Od roku podatkowego 1998 wysokosc zarobkow kwalifikujacych do odpisow bedzie sukcesywnie wzrastac. W 1998 w przypadku osoby stanu wolnego odpisy zaczna malec gdy zarobki przekrocza $30,000 i zanikna gdy przekrocza $40,000, a w przypadku malzenstwa zaczna malec powyzej $50,000 zarobku i zanikna gdy zarobki przekrocza $60,000. TRA97 pozwala, aby niepracujacy wspomalzonek osoby nie mogacej, jako active participant, odpisac wplaty od podatku mogl wplacic na konto i odpisac od podatku do $2,000 w roku. Pracujacy wspolmalzonek musi miec roczne zarobki nizsze niz $150,000.
Aby wplata mogla byc odpisana od podatku, odliczana kwote nalezy wplacic na IRA do konca normalnego okresu rozliczania podatkow, czyli do 15 kwietnia roku nastepujacego po roku rozliczanym.
Osoby bedace active participants, a posiadajace zbyt duze dochody, nie pozwalajace im na odpisy podatkowe moga wplacac na tzw Non-deductible IRA. Brak odpisow podatkowych oraz czesciowo opodatkowany dochod emerytalny czyni te wersje IRA malo atrakcyjna.
Przyrost kapitalu pochodzacy z zyskow kapitalowych, dywidend, czy procentu nie jest na tradycyjnych kontach IRA opodatkowany na biezaco. Jest tax deferred, czyli podatki przesuniete sa az do momentu wybrania pieniedzy, niezaleznie od tego, czy dochod zostanie pobrany w formie wielokrotnych wyplat, czy tez jednorazowo. Nieplacenie podatkow od zyskow biezacych sprawia, ze kapital na takim koncie przyrasta znacznie szybciej, niz na koncie typu taxable, czyli opodatkowanym co roku.
Gdy wybiera sie pieniadze z Deductible IRA, czyli konta, na ktore wplacane byly kwoty obnizajace dochod, to podatki placone sa od calosci wybranej kwoty, a gdy z konta Non-deductible IRA, czyli konta na ktore wplacane byly kwoty po opodatkowaniu, podatki placi sie tylko od czesci wybranej kwoty, reprezentujacej przyrost kapitalu.
Wybieranie pieniedzy z Traditional IRA powinno rozpoczac sie nie wczesniej, niz przed ukonczeniem przez wlasciciela konta 59 1/2 roku lecz nie pozniej niz w roku kalendarzowym nastepujacym po roku, w ktorym wlasciciel konta IRA ukonczyl 70 1/2 roku zycia. Jezeli wyplata nastepuje przed ukonczeniem 59 1/2 roku zycia, to oprocz podatku trzeba tez zaplacic 10% kary. Od tej kary zwolnione sa konta osob niezdolnych do pracy w wyniku choroby lub wypadku, zmarlych lub (dzieki TRA97) te, z ktorych wlasciciele wybieraja pieniadze na pokrycie kosztow edukacji wyzszej dla siebie lub czlonkow swojej rodziny (bez ograniczen) lub na kupno pierwszego domu (do $10,000). Jezeli po ukonczeniu 70 1/2 roku zycia nie rozpocznie sie tzw . minimum distribution, czyli pobierania minimalnego dochodu, w wysokosci ustalonej przez prawo, to trzeba placic kare wynoszaca 50% kwoty, ktora powinna byc wyplacona.
Tradycyjna forma IRA dzieki temu, ze przyrost kapitalu nie jest opodatkowany na biezaco, a wplacane kwoty moga obnizac podatki, pozostaje ciagle bardzo korzystna forma oszczedzania pieniedzy. Szczegolnie dla tych, ktorzy placa obecnie wysokie podatki od dochodu na przyklad 31% i spodziewaja sie, ze po przejsciu na emeryture ich dochody beda nizsze i znajda sie w nizszym przedziale podatkowym. Beda wiec od dochodu pochodzacego z konta IRA placic podatki nie w 31% przedziale podatkowym, a na p rzyklad w przedziale 15%.
Od 1 stycznia 1998 roku wszyscy, ktorych zarobki nie przekraczaja ustalonych przez prawo limitow moga zakladac Roth IRA. Nazwa pochodzi od republikanskiego kongresmana z Delaware, Wiliama Roth, ktory byl tworca tej odmiany IRA. Tak jak i w przypadku Traditional IRA maksymalna wplata nie moze byc wyzsza niz $2,000 na osobe i $4,000 na malzenstwo. Pelna kontrybucje osoba stanu wolnego moze wplacac, gdy jej zarobki sa nizsze niz $95,000, czesciowa gdy jej zarobki sa pomiedzy $95,000 i $110,000. Zarabiajacy powyzej $110,000 nie moze w ogole wplacac na Roth-IRA. W przypadku malzenstwa pelne wplaty przysluguja, gdy zarobki sa nizsze niz $150,000. Zarobki w przedziale od $150,000 do $160,000 uprawniaja do czesciowej wplaty. Malzenstwo zarabiajace powyzej $160,000.nie moze wplacac w ogole.
Wplaty na konto Roth IRA nie sa tax deductible, czyli nie sa w stanie obnizac podatkow od dochodu, lecz przyrost kapitalu nie jest opodatkowany na biezaco, a co najwazniejsze - wyplaty nie beda nigdy opodatkowane, jezeli zostana zrobione zgodnie z wymogami prawa. Aby nie placic podatku prawo wymaga, zeby konto istnialo przez okres co najmniej 5 lat, a wybierajacy byl w wieku powyzej 59 1/2 roku zycia.
TRA97 zezwala na transfer pieniedzy z istniejacego, tradycyjnego konta na Roth IRA. Niestety trzeba zaplacic podatek od calej przelewanej kwoty. Transakcja tego typu moze okazac sie korzystna w przypadku osoby znajdujacej sie obecnie w niskim przedziale podatkowym, dla ktorej ten przedzial wzrosnie w przyszlosci. Od momentu ulokowania na Roth IRA pieniadze juz nigdy nie beda opodatkowane. Chetni na transfer z Traditional IRA do Roth IRA powinni sie spieszyc. Jezeli uczynia to przed 01.01.99 beda mieli moznosc rozlozyc splate podatku na okres 4 lat.
Roth IRA staje sie niezwykle popularna forma oszczedzania wsrod osob, ktore nie moga posiadac konta Deductible IRA, tych osob, ktore przypuszczaja, ze po przejsciu na emeryture beda mialy wysokie zarobki i znajdowac sie beda w bardzo wysokim przedziale podatkowym, oraz tych, ktore uwazaja, ze lepiej teraz zrezygnowac z odpisow podatkowych po to, zeby w przyszlosci dochod z konta IRA byl nieopodatkowany.
Nowo utworzona przez TRA97 Education IRA pozwala budowac fundusz edukacyjny dla dzieci na bazie konta IRA. Rocznie na kazde dziecko, ktore nie przekroczylo 18 roku zycia mozna wplacic do $500. Wplaty nie mozna odpisac od podatku, ale za to przyrost kapitalu nie bedzie opodatkowany. Wyplaty z konta rowniez nie beda podlegaly opodatkowaniu, jezeli zostana uzyte zgodnie z przeznaczeniem, czyli na edukacje dziecka zanim ukonczy ono 30 rok zycia. Jezeli dziecko, dla ktorego zostalo zalozone konto nie wykorzysta zgromadzonych na Education IRA pieniedzy, beda one mogly byc przekazane na edukacje innego dziecka bez kar i bez podatku. Education IRA moze byc zalozona niezaleznie od Traditional czy Roth IRA.
Prawo nie ogranicza ilosci posiadanych kont IRA. Mozna wiec miec wiecej niz jedno konto. Roczna kontrybucja na wszystkie razem wziete Traditional i Roth IRA nie moze przekroczyc $2,000 na osobe i $4,000 na malzenstwo. Wyjatkiem jest dodatkowa wplata na Education IRA, po $500 na dziecko.
Pieniadze z jednego konta IRA mozna przelewac na inne. Jezeli posiada sie konto IRA, ale nie jest sie zadowolonym na przyklad z rodzaju inwestycji lub jej funkcjonowania mozna otworzyc inne konto, na ktore przeniesione zostana pieniadze z istniejacego. Mozna to robic w dwojaki sposob: Tax Free Rollover lub Direct Transfer. Rollover ma miejsce wtedy, gdy pieniadze zostaja wybrane z konta i sa ulokowane na innym koncie IRA w ciagu 60 dni. Ten, kto nie zdazy, zaplaci podatek i 10% kary. W ciagu roku prawo zezwala tylko na jedna taka operacje. Jezeli chce sie przeprowadzic wiecej niz jedna transakcje, prawo zezwala na direct transfers, czyli na przelewy pieniedzy z jednego konta na drugie bez mozliwosci pobrania tych funduszy przez wlasciciela konta. Jego rola ogranicza sie do podpisania formy nakazujacej przekazanie pieniedzy ze starego konta na nowe. Ilosc transferow w roku jest dowolna.
Mam nadzieje, ze informacje zawarte w tym artykule okaza sie przydatne nie tylko w podejmowaniu decyzji dotyczacych zakladania kont IRA i korzystania z nich, ale takze zacheca do podejmowania dzialan majacych na celu jak najlepsze zabezpieczenie swojej starosci.
