Co warto o nich wiedzieć i na co zwrócić uwagę przygotowując pozew o alimenty?
Z chwilą przyjścia dziecka na świat rodzice zobowiązani są do dostarczania dziecku środków utrzymania i wychowania. Obowiązek ten powstaje niezależnie od faktu, czy dziecko pochodzi z małżeństwa, czy też ze związku pozamałżeńskiego. Alimenty to regularne, obligatoryjne świadczenie należne dziecku od swoich rodziców, wynikające ze spoczywającego na nich obowiązku w przedmiocie dostarczania dziecku środków utrzymania i wychowania. Obowiązek alimentacji trwa tak długo, jak długo dziecko nie zdobędzie, stosownie do swoich uzdolnień i predyspozycji, kwalifikacji zawodowych, czyli do momentu usamodzielnienia się, niezależnie od osiągniętego wieku. Obowiązek alimentacyjny może więc istnieć nadal, mimo osiągnięcia przez dziecko pełnoletniości.
Forma i wysokość alimentów
Spoczywający na rodzicach obowiązek alimentacyjny może przybrać zarówno formę wyrażoną w określonej kwocie pieniężnej, jak i formę osobistych starań rodzica w przedmiocie wychowania dziecka. W związku z powyższym, jeśli rodzice nie wychowują dziecka wspólnie, wówczas jedno z nich może realizować przedmiotowy obowiązek, dostarczając dziecku środków niezbędnych do zapewnienia dziecku mieszkania, wyżywienia, odzieży, pomocy naukowych, wypoczynku, czy też rozrywek kulturalnych, a drugi, pod którego pieczą dziecko pozostaje może wykonywać wskazany obowiązek, czyniąc osobiste starania w kwestii prawidłowego rozwoju fizycznego i umysłowego dziecka. Osobiste starania polegają na osobistej pracy wychowawczej pielęgnowaniu dziecka, sprawowaniu nad nim nadzoru, przygotowywaniu posiłków, pomocy w odrabianiu lekcji. Osobiste starania rodzica są nie mniej ważne od dostarczania dziecku materialnych środków utrzymania i wychowania. Tytułem przykładu można wskazać, iż matka wychowująca roczne dziecko, przebywająca na urlopie wychowawczym w całości realizuje spoczywający na niej obowiązek alimentacyjny, czyniąc osobiste starania o wychowanie i utrzymanie dziecka. Z tej to przyczyny ciężar obowiązku świadczenia pieniężnego przechodzi wówczas w całości na drugiego rodzica – ojca dziecka.
Wysokość alimentów zależy po pierwsze od usprawiedliwionych potrzeb dziecka, a po drugie od możliwości zarobkowych i majątkowych każdego z rodziców. Pierwsza z wymienionych przesłanek obejmuje szeroko rozumiane potrzeby dziecka, nie tylko te elementarne, polegające na zapewnieniu dziecku minimum egzystencji, ale również o stworzenie dziecku normalnych, prawidłowych warunków bytowania, odpowiadających jego wiekowi, stanowi zdrowia, poziomowi uzdolnień oraz innym okolicznościom konkretnej sprawy, o ile dziecko nie jest w stanie zaspokoić swych potrzeb własnymi siłami.
W odniesieniu natomiast przesłanki możliwości zarobkowych rodzic powinien, zgodnie z ukształtowaną od wielu lat w tej kwestii linią orzeczniczą, w pełni wykorzystywać swe siły, kwalifikacje i uzdolnienia, w celu uzyskiwania dochodów niezbędnych do zaspokojenia potrzeb dziecka. Jeżeli zobowiązany rodzic w sposób zawiniony unika pracy lub otrzymywania wynagrodzenia stosownego do jego możliwości, sąd zasądzi alimenty odnosząc się do zarobków, jakie rodzic osiągnąłby, gdyby podjął stosowne zatrudnienie.
Pozew o alimenty
Obowiązek alimentacyjny może być spełniany dobrowolnie lub ustalony przez sąd.
Pozew o alimenty może złożyć sam uprawniony lub – gdy dziecko jest małoletnie – również działający w jego imieniu rodzic.
Pozew o alimenty uprawniony może złożyć zarówno w sądzie właściwym dla miejsca zamieszkania osoby zobowiązanej, jak również do sądu właściwego dla miejsca zamieszkania dziecka. Ponadto, strona dochodząca roszczeń alimentacyjnych jest zwolniona od ponoszenia kosztów sądowych, z tytułu wytoczonego w tym przedmiocie powództwa.
Uzasadnienie wysokości żądanej kwoty powinno nawiązywać do usprawiedliwionych potrzeb dziecka oraz możliwości zarobkowych i majątkowych każdego z rodziców.
Oceniając możliwości zarobkowe i majątkowe każdego z rodziców należy wskazać, czy rodzice pracują, ile zarabiają, czy jest to praca wykonywana na cały etat. Ponadto, czy praca zarobkowa wyczerpuje w całości możliwości zarobkowe rodziców, czy może są jeszcze jakieś inne, choćby sporadyczne dochody, przy jednoczesnym wskazaniu źródeł dodatkowego zarobkowania.
Podkreślenia wymaga, iż przytaczając w pozwie wymienione powyżej okoliczności faktyczne należy dołączyć, celem ich potwierdzenia wymagane dokumenty. Tytułem przykładu wymienię, iż przygotowując pozew o alimenty w załączeniu należy przedstawić zupełny akt urodzenia dziecka, a jeśli dziecko pochodzi z małżeństwa, to akt małżeństwa i odpis skrócony urodzenia dziecka. Ponadto, wszelkie paragony, rachunki, potwierdzające wysokość wydatków ponoszonych na zaspokojenie potrzeb dziecka. Jeśli nie można tego udokumentować, koszty utrzymania dziecka mogą w ramach dowodu z zeznań świadków, potwierdzić osoby z kręgu rodziny, czy znajomych.
Podsumowując, rodzice są zobowiązani uiszczać na dziecko alimenty aż do momentu, kiedy będzie ono w stanie utrzymać się samodzielnie. Jeśli rodzice nie realizują spoczywającego na nich zobowiązania, wówczas uprawniony może wystąpić do sądu z żądaniem zasądzenia należnego mu od rodziców roszczenia alimentacyjnego, korzystając w tym zakresie z określonego przepisami uprzywilejowania. Przygotowując pozew o alimenty, w razie trudności z tym związanych, warto skonsultować się z profesjonalistą, który pomoże w jego sporządzeniu.
