Joe Biden obiecywał od wielu miesięcy, że jeśli zostanie prezydentem USA, wycofa wszystkie restrykcyjne zmiany w prawie i procedurze imigracyjnej wprowadzone przez administrację Trumpa.
Po pierwszych 24 godzinach prezydentury Bidena już widać, że z obietnicy tej wywiązuje się bardzo gorliwie. W ciągu pierwszej doby widzimy olbrzymie zmiany na lepsze. A spodziewamy się, że zmian tych będzie jeszcze więcej z dnia na dzień.
Zmiany można podzielić na trzy rodzaje: proponowana nowa ustawa, proklamacje prezydenckie i zmiany personalne.
Proponowana nowa ustawa imigracyjna
Kilka godzin po zaprzysiężeniu prezydent Biden wysłał do Kongresu USA swoją pierwszą ustawę. I jest to daleko idąca reforma imigracyjna. Oczywiście, od Kongresu teraz zależy, czy ustawa ta stanie się prawem, i jak będzie końcowo wyglądać, ale sam fakt, że została ona wysłana do Kongresu i odbędzie się nad nią debata, jest olbrzymim osiągnięciem i daje wielkie nadzieje. Izba Reprezentantów jest w większości demokratyczna, więc prezydent może tu liczyć na poparcie.
W Senacie demokraci mają niewielką przewagę dzięki rozstrzygającemu głosowi wiceprezydent Harris, więc potrzebują 10 republikanów, aby ustawę przeforsować. Ale kilku republikanów twierdzi, że generalnie wspiera reformę imigracyjną i na pewien kompromis pójdą. Zobaczymy.
W propozycji Bidena jest zalegalizowanie statusu wszystkim osobom nielegalnym, które w USA przebywały przed 1 stycznia 2021. Dostałyby one status tymczasowy na 5 lat, potem pobyt stały, a po 3 latach na pobycie stałym mogłyby się starać o obywatelstwo. Wymagane byłoby od nich płacenie podatków i sprawdzenie historii kryminalnej. Byłyby również grupy imigrantów, między innymi osoby ze statusu DACA (Dreamers) i pracownicy rolniczy, którzy mogliby starać się o pobyt stały od razu, bez pobytu tymczasowego.
Reforma niewiele mówi o bezpieczeństwie granic lub programie wiz pracowniczych tzw. guest worker, ale zostawia tu miejsce na ewentualną debatę, dodatki i kompromis, bo są to ulubione tematy imigracyjne republikanów. Na razie proponowana ustawa jest rozpoczęciem debaty, ale dzięki gestowi Bidena i większości demokratycznej w Kongresie, odbędzie się nad nią praca w legislaturze.
Proklamacje prezydenckie
Tych Biden podpisał już kilka i te automatycznie stają się prawem w momencie złożenia podpisu. Były prezydent Trump wprowadził wiele szkodliwych zmian w prawie imigracyjnym swoimi proklamacjami. Nowe dekrety Bidena je niwelują i wstrzymują ich funkcjonowanie. Przytoczę po kolei te najważniejsze proklamacje imigracyjne podpisane przez Bidena kilka godzin po przysiędze.
1) Przywrócenie programu DACA. Prezydent Biden oficjalnie wprowadził z powrotem program DACA. Program DACA wprowadzony został przez prezydenta Obamę 15 czerwca 2012 roku jako czasowa pomoc imigracyjna dla dzieci znanych jako Dreamers, które przyjechały do USA przed 16. rokiem życia, uczęszczały do szkoły, skończyły 15 lat i nie miały poważnych wykroczeń kryminalnych.
Ponieważ Kongres USA pomimo wielu obietnic, ociągał się z wprowadzeniem reformy imigracyjnej, która dawałaby takim dzieciom status rezydenta w USA, prezydent Obama wprowadził swym dekretem tymczasowy program, dający takim dzieciom ochronę przed deportacją i możliwość starania się o pozwolenie na pracę. Z programu tego skorzystało około 800,000 imigrantów. Pod presją polityczną prezydent Trump postanowił jednak wycofać program DACA, co zrobił 5 września 2017.
Wycofanie programu DACA zostało przez imigrantów i ich adwokatów zasądzone do sądu federalnego i zaczęła się walka o utrzymanie DACA. Po trzech latach sprawa doszła do Sądu Najwyższego USA, który w czerwcu 2020 stwierdził, że administracja Trumpa nie działała prawnie wycofując program DACA. Ale sąd nie powiedział, że Trump musi DACA utrzymać, tylko że procedura była nieprawidłowa. Aby nie było więc żadnych wątpliwości co do DACA, Biden wskrzesił to prawo i polecił urzędowi imigracyjnemu jego natychmiastową realizację i umocnienie. A w swojej wyżej wymienionej ustawie imigracyjnej Biden zawarł program przyznania pobytu stałego aplikantom z programu DACA, ale to wymaga akcji Kongresu USA.
2) Biden podpisał proklamację wycofującą dekret Trumpa, który rozszerzał deportacje i ściganie imigrantów. Trump wprowadził w 2017 roku proklamację, która pozwalała lokalnym szeryfom i policji na działania w imieniu agentów imigracyjnych i na aresztowanie napotkanych przez nich nielegalnych imigrantów na całym terenie USA. Zachęcała też pracowników biura imigracyjnego, by odrzucając aplikację, rozpoczynali wobec imigrantów proces deportacyjny nie zważając na ich sytuację rodzinną i warunki. Proklamacja ta karała miasta sanktuaria, które chroniły imigrantów, i nie pozwalały swojej policji na aresztowanie imigrantów i podawanie ich do biura imigracyjnego przez odbieranie takim miastom funduszy federalnych. Proklamacja ta spowodowała, że liczba imigrantów w deportacji zwiększyła się trzykrotnie. A liczba agentów ścigających wzrosła o 10,000. Ta szkodliwa i okrutna proklamacja Trumpa została przez Bidena na szczęście wycofana.
Nowy dekret Bidena nakazuje zmianę postawy biura imigracyjnego wobec imigrantów i wprowadzenie priorytetów deportacyjnych (terroryści, kryminaliści), które spowodują, że osoby przebywające nielegalnie, ale generalnie wspierające ten kraj, z powiązaniami rodzinnymi, płacące podatki, itd. deportowane nie będą, nawet jeśli spotkają agentów biura imigracyjnego. Jest to przywróceniem polityki Obamy.
W myśl tej proklamacji już kilka godzin później biuro imigracyjne wydało memorandum, na podstawie którego wstrzymuje na okres 100 dni wszystkie deportacje, dopóki każda ze spraw nie będzie przejrzana przez pryzmat nowych przepisów. Wielu imigrantów będzie mogło pozostać w tym kraju pomimo nakazu deportacji, jeśli udowodnią, że nie szkodzą temu krajowi i powinny zostać potraktowane humanitarnie, ponieważ mają tu rodziny i wspierają ten kraj swą pracą, podatkami, itd. Mamy nadzieję, że dzięki tej proklamacji wiele osób, które już nie miały nadziei na pozostanie w USA i przeżywały rozstanie z rodziną, będzie mogło teraz starać się o pozostanie w kraju. Powinno to również sprawić, że odmowy zatwierdzenia aplikacji i petycji nie będą powodować deportacji tak jak za Trumpa, lecz pozwolą na pozostanie w USA i złożenie kolejnej aplikacji w przyszłości.
3) Proklamacja wstrzymująca budowę muru na granicy południowej. Mur na granicy południowej był ulubionym projektem imigracyjnym Trumpa. Przeznaczał na niego miliony dolarów, które odbierał urzędowi imigracyjnemu, co spowodowało, iż biuro imigracyjne ogłosiło w sierpniu 2020, że nie ma budżetu na pensje oficerów i procesowanie aplikacji. Wielu oficerów imigracyjnych musiało odejść z pracy, a procesowanie aplikacji skandalicznie się opóźniło. Proklamacja Bidena wstrzymuje budowanie muru na granicy południowej i nakazuje oddanie zabranych na to pieniędzy do odpowiednich resortów, w tym do biura imigracyjnego. Taki zastrzyk finansowy dla biura imigracyjnego powinien znacznie przyspieszyć procesowanie aplikacji imigracyjnych.
4) Proklamacja wstrzymująca i wycofująca wszystkie nieopublikowanie jeszcze regulacje administracji Trumpa. W ciągu najbliższych kilku miesięcy miały wejść w zżycie bardzo niebezpieczne przepisy, które uderzałyby w wizy studenckie, w osoby na zasiedzianych wizach studenckich, wprowadzałyby nowe wymagania finansowe w sponsorowaniu rodzinnym, nowe, większe stawki związane ze sponsorowaniem przez pracę, i redukcję wiz pracowniczych. Na szczęście wszystkie te przepisy zostały przez Bidena wycofane. A te, które zdążyły zostać opublikowane i stały się prawem w ciągu ostatnich 4 lat, będą w najbliższych tygodniach i miesiącach powoli wycofywane lub zastępowane nowymi.
5) Proklamacja wycofująca zakazy wjazdu obywateli z wybranych krajów muzułmańskich. Ta proklamacja Trumpa, którą wprowadził kilkakrotnie i bezpodstawnie, została przez Bidena wycofana. Może nie dotyczy to Polaków bezpośrednio, ale pokazuje generalną postawę imigracyjną Bidena, że Stany są krajem, który wita imigrantów i nie będzie nastawiony na deportacje i zakazy wjazdów, lecz na sprawiedliwe i bezpieczne przyjmowanie ich, czy to czasowo, czy na stałe.
Zmiany personalne
Prezydent Biden wybrał na swoich doradców imigracyjnych osoby, które swoje życie i kariery poświęciły pomocy i reprezentowaniu praw imigrantów. Jego głównym doradcą jest Tyler Moran, którą pracowała dla kilku ugrupowań imigracyjnych i ostatnio stworzyła Immigration Hub, organizację walczącą z restrykcyjną polityką imigracyjną Trumpa. Teraz zastąpiła ona Stephena Millera, który był autorem antyimigracyjnej polityki Trumpa. Drugą po niej najważniejszą postacią odpowiedzialną za politykę imigracyjną Bidena jest Esther Olavarria, prawniczka imigracyjna, imigrantka z Kuby, która przez lata reprezentowała uchodźców imigracyjnych w imigracyjnych organizacjach charytatywnych. Ich wysoka pozycja w administracji Bidena, znajomość praw imigracyjnych i problemów imigrantów spowoduje odwrócenie antyimigracyjnej polityki poprzedniej administracji Trumpa, która nastawiona była na izolację, ściganie i deportacje. Wybór tych osób, które kierować będą decyzjami imigracyjnymi nowej administracji Bidena pokazuje, że prezydent Biden będzie prowadził humanitarną, sprawiedliwą i ludzką politykę imigracyjną.
Spodziewamy się następnych proklamacji imigracyjnych już 29 stycznia 2021. Mają one dotyczyć między innymi zmian lub wycofania wprowadzonych przez Trumpa restrykcyjnych wymagań finansowych od osób sponsorowanych przez rodzinę lub pracę. Proszę uważnie wyglądać następnego artykułu.
Agata Gostyńska Frakt
Adwokat imigracyjny i rodzinny
Tel. 312-644-8000
E-mail: Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.
