Według American Association of Colleges of Pharmacy farmaceuci poszukiwani są praktycznie w każdym stanie USA. Tendencja ta będzie się utrzymywać w związku z rosnącą ilością kupowanych leków, opracowaniem nowych metod terapeutycznych oraz zwiększającą się liczbą ludzi starszych wymagających dodatkowej opieki medycznej.
Zwiększone zapotrzebowanie na farmaceutów wiąże się również ze zmianą roli i odpowiedzialności farmaceutów, którzy nie tylko sporządzają i wydają leki, ale również podejmują bardzo istotne decyzje dotyczące terapii lekowych oraz są zobowiązani do udzielania informacji na temat wydawanych leków. Wszędzie tam, gdzie ma się do czynienia z lekami, farmaceuci są niezbędni. Kończący studia ma możliwość wyboru miejsca pracy: szpital, badania naukowe, administracja czy biznes.
Może też liczyć na dobre zarobki. Brak licencjonowanych farmaceutów przyczynił się do dużego wzrostu płac we wszytkich sektorach związanych z farmacją. Czasopismo Drug Topics podaje, że średnia zarobków w 2000 roku wynosiła $78, 624 na rok. W 1999 roku średnia roczna płaca wynosiła $64,980. Szacuje się, że podstawowe zarobki dla kończących studia farmaceutyczne wzrosły o $12,500 w ciągu dwóch lat.
Praca apteka
Apteki w USA można podzielić na chain (czyli sieć, np. Walgreens, Osco-Drug, Genovese, CVS, Rite Aid, Duane Reade itd.), mniejsze prywatne apteki oraz apteki szpitalne. Oprócz aptek posiadających szeroki asortyment leków istnieją apteki specjalistyczne, zajmujące się tylko sporządzaniem określonego rodzaju leku np. płyny infuzyjne. Są również apteki posiadające w większości leki z jednej grupy, np. przeciw AIDS. Zazwyczaj tak wysoce wyspecjalizowane apteki zajmują się również bardzo szczegółową edukacją pacjentów. Farmaceuci w takich aptekach muszą posiadać odpowiednie kwalifikacje ( certification) lub odpowiednią specjalizację. Farmaceuci pracujący w aptekach szpitalnych to tzw. Staff pharmacists i clinical pharmacists.
Farmaceuci kliniczni pracują zazwyczaj na oddziałach z pacjentami. Muszą posiadać odpowiednią specjalizację lub odbyte przeszkolenia. Farmaceuci kliniczni pracują głównie w grupach z lekarzami i pielęgniarkami. Biorą udział w opracowaniu optymalnych terapii dla poszczególnych pacjentów.
Przemysł Farmaceutyczny
Jednym z największych przemysłów na całym świecie jest przemysł chemiczno-farmaceutyczny. Farmaceuci zatrudniani są na różnych stanowiskach. Przygotowują informacje dotyczące leków dla lekarzy, innych pracowników medycznych oraz dla pacjentów. Tak zwani Medical Liasion czy Medical Education Consultant odpowiedzialni są za udzielanie naukowych informacji pracownikom medycznym na temat zastosowania leków, interreakcji i przeciwwskazań danych leków. Warto dodać, że oprócz podstawowej pensji oferuje się im dodatkowe benefity np. samochód, laptop oraz różnego rodzaju diety i dodatkowe wakacje sponsorowane przez firmę. Płacą też za dodatkowe szkolenia, a nawet studia, zwłaszcza prawnicze lub ekonomiczne.
Uczelnia
Farmaceuci mają również możliwość pracy na universytetach. Do nauczania wymagany jest zazwyczaj tytuł doktora farmacji (PhD), jak również dodatkowe specjalizacje. Natomiast niekonieczne jest prawo wykonywania zawodu tzw. Registered Pharmacist (RPh). Uczelnia daje również możliwość zajmowania się pracą badawczą. Farmaceuci praktykujący (Registered Pharmacist) mogą łączyć te dwa miejsca pracy. Wielu z nich pracuje jako tzw. Preceptors, czyli nadzorujący praktyki studentów w szpitalach lub aptekach.
Administracja
Wielu farmaceutów znajduje swoje miejsce w pracach rządowych: Food and Drug Administration, US Publich Health Services oraz w organizacjach farmeceutycznych, jak np. American Pharmaceutical Association. Praca taka polega głównie na sprawdzaniu badań. Inną Specjalizacją w farmacji jest tzw. Consultant Pharmacy Practice. Jest to dyscyplina zajmująca się administracją, jak również licznym aspektem domów starców. Praca ta jest spokojniejsza niż np. w aptekach otwartych. Według statystyk farmaceuci, którzy pracują w domach starców są najbardziej zadowoleni ze swojej pracy.
Farmacja nuklearna
Prężnie rozwijającą się dziedziną jest także farmacja nuklearna. Farmaceuci zajmują się diagnostyką i radioaktywnymi związkami, które służą do wykrywania i leczenia niektórych chorób. Aby pracować w tym kierunku, po zakończeniu studiów należy odbyć przeszkolenie w dziedzinie nuklearnej (aby uzyskać zaświadczenie BCNP-Board Certification of Nuclear Pharmacy). Daje to możliwość w prywatnych tzw. nuklearnych aptekach, szpitalach oraz w przemyśle nuklearnym. Szczegółowe informacje można znaleźć w przewodniku opracowanym przez Pfizer Inc. lub dzwoniąc na numer 212-573-1730.
Studia farmaceutyczne w USA
W Stanach Zjednoczonych istnieją 72 uczelnie farmaceutyczne w 43 stanach, Portoryko i w Dystrykcie Kolumbii. Nie ma szkół farmaceutycznych w stanach Alaska, Delaware, Hawaje, Maine, Nevada, New Hampshire i Vermont. Dokładne informacje na temat warunków przyjęcia, pomocy finansowej i programów na każdej uczelni można znaleźć w Internecie www.nacds.org/pharmacy. Kilka uczelni posiada łączone programy farmaceutyczne z biznesem lub prawem. Po ukończeniu takiej uczelni otrzymuje się równocześnie tytuł doktora farmacji (PhD) oraz Master of Business Administration (MBA). Taki program oferuje np. Drexel University czy Southern School of Pharmacy, Mercer University w Atlancie. Natomiast Drake University"s College of Pharmacy, Des Moines i Iowa oferują dwa unikalne programy, które łączą MBA lub Doctor of Jurisprudence z tytułem PhD.
Studia farmaceutyczne w USA składają się z dwóch części. 2 lata przygotowują do pre-professional oraz 4 lata professional. Dwa ostatnie lata to tzw. graduate. Ostatni rok stanowią praktyki w różnych aptekach oraz na specjalistycznych oddziałach szpitalnych. Po szóstym roku uzyskuje się tytuł doktora farmacji (PhD). Ciągle jeszcze są prowadzone studia BS, ale tylko posiadając tytuł PhD można uzyskać pozwolenie na praktykowanie farmacji. Po ukończeniu studiów należy zdać egzamin The North American Pharmacist Licensing Exam (NAPLEX), Multi-State Pharmacy Jurisprudence (MPJ), a w Nowym Jorku dochodzi jeszcze Compounding and Dispensing. Nie trzeba odrabiać dodatkowego strażu, jeśli szósty, ostatni rok jest wliczony w studia. Praktycznie zdanie wszystkich (dwóch lub w przypadku Nowego Jorku trzech) egzaminów upoważnia do otrzymania licencji i do posiadania tytułu Registered Pharmacist (RPh).
Prawo wykonywania zawodu (licencję) należy odnawiać co 1-3 lata w zależności od stanu. Polega to na skompletowaniu odpowiedniej ilości kredytów poprzez uczestnictwo w organizowanych wykładach lub w formie pisemnej.
Dodatkowy trening Residencies i Fellowship - specjalizacja nie jest absolutnym wymogiem, niemniej bardzo przydatna do praktykowania farmacji. Jeden rok specjalizacji jest równoznaczny z trzema latami praktykowania zawodu. Długość takiego programu wynosi 1-3 lata. Dodatkowo można uzyskać tzw. certifications. Są to potwierdzenia szkolenia odbytego w bardzo wąskim temacie np. Certified Disabetes Educator. Farmaceuta z takim doświadczeniem może pracować dodatkowo z ludźmi chorymi na cukrzycę.
Szkoły farmaceutyczne są stosunkowo drogie. Trwają 5-6 lat. Dostępne są jednak różnego rodzaju pomoce finansowe zarówno bezzwrotne jak i pożyczki. Kończący studia farmaceuta z całą pewnością nie będzie miał problemu ze spłatą długu.
Nostryfikacja dyplomu z Polski
Aby nostryfikować dyplom z Polski należy w Polsce ukończyć studia z Tytułem magistra, odbyć jednoroczny staż i posiadać zezwolenie na wykonywanie zawodu wydane przez Okręgową Izbę Aptekarską w Polsce. Osoby, które nie odbyły stażu i nie posiadają prawa wykonywania zadowu w Polsce nie mogą nostryfikować dyplomu w USA. Aby uzyskać bieżące informacje dotyczące prawa wykonywania zadowu, należy skontaktować się z: The National Association of Boards of Pharmacy - Foreign Committee, 700 Busse Hwy, Park Ridge, IL 60068, tel. 847-698-6227, www.nabp.net. Następnie należy uzyskać szczegółowe informacje z Board of Pharmacy w stanie, w którym się chce pracować.
Egzamin FPGEC
FPGEC - The Foreign Pharmacy Graduate Examination Committee jest pierwszym i raczej ogólnym egzaminem. Jest to ponad 6-godzinny egzamin składający się z 300 pytań. Obejmują one główne zagadnienia z chemii, anatomii, fizjologii, biologii, matematyki, farmakokinetyki, farmakologii, podstawowe zagadniena statystyki i ekonomii farmacji. Dokładne dane na temat procentowej ilości poszczególnych pytań, podręczników do nauki oraz przykładowe testy znajdują się na stronie internetowej www.nabp.net pod hasłem Foreign Pharmacy Graduate.
Aby uzyskać FPGEC Certificate należy dodatkowo zdać egzamin TOEFL z wynikiem co najmniej 550 punktów (213) oraz TSE (Test of Spoken English) z minimum 50 punktów. Obydwa testy muszą być zdane w ciągu 2 lat od daty egzamiu (przed lub po). W tym celu należy skontaktować się z TOEFL/TSE Services PO Box 6151, Princeton, JN 08541, tel. 609/771-7100, www.toefl.org.
FPGEC daje prawo praktykowania farmacji jako intern, czyli pozwala na odbycie stażu w dowolnie wybranej aptece. Ilość wymaganych godzin jest różna w zależności od stanu. Po przepracowaniu wymaganej liczby godzin i po przesłuchaniu specjalnego raportu do odpowiedniej Board można składać podania kolejno o następne egzaminy:
- ‑ The North American Pharmacist Licesing Exam, tzw. NAPLEX
- ‑ Multi-State Pharmacy Jurisprudence Exam (MPJE). Dane oraz podania dotyczące tych egzaminów można również uzyskać ze strony www.nabp.net
- ‑Dodatkowo w Nowym Jorku należy zdać tzw. trzecią część egzaminu: Compounding & Dispensing.
Ten ostatni jest egzaminem praktycznym: należy wykonać dany lek według receptury. Egzamin ten jest nadzorowany przez CAS-NY EXAM, PO Box 14148, Research Triangle Park, NC 27709, tel. 800-655-4843 lub 919-572-6880.
Nie tylko dla farmaceutów
Dodatkowe informacje dotyczące farmacji, jak również innych licencjonowanych zawodów, można znaleźć na internetowej witrynie pod adresem: www.nysed.gov/prof/profhome.htm.
The Division of Profesional Licensing Service (DPLS) udziela informacji dotyczących uzyskania licencji (nie tylko farmaceutycznej) pod numerem 518-474-3817. Aby uzyskać informacje należy znać kod zawodu. Dla farmacji jest to numer 20. Można również skontaktować się przez pocztę elektorniczną - e-mail: Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript..
W Stanach Zjednoczonych można mieć kilka licencji dla kilku stanów. Aby je uzyskać należy spełnić wymogi każdego stanu osobno. Różnice głównie dotyczą liczby godzin stażu, jaki należy odbyć oraz trzeciej części egzaminu. Warunki jakie trzeba spełnić zawsze określa każdy stan osobno. Z nim należy kontaktować się w tej sprawie.
Uwaga:
W sprawie statusu imigracyjnego należy skontaktować się z Board of Pharmacy w danym stanie. Są stany, które nie wymagają zielonej karty do praktykowania farmacji.
Jakie dokumenty
W pierwszej kolejności należy sporządzić tzw. transcript - wyciąg z indeksu zawierający nazwy przedmiotów, ilość godzin wykładów i ćwiczeń oraz oceny. Musi być poświadczony przez uczelnię, na tkórej się ukończyło studia. Następnie całość musi być przetłumaczona przez tłumacza przysięgłego. Tak przygotowany dokument musi być przesłany bez pośrednio przez uczelnię do The National Association of Boards of Pharmacy. Resztę dokumentów tzw. Form-100, 2 fotografie oraz opłatę w wysokości $700 należy przesłać osobno.
Ewaluacja dyplomu z Polski
Przygotowany transkrypt oraz dyplom ukończenia studiów należy przesłać do World Education Services Inc. Organizacji, która zajmuje się ewaluacją studiów z całego świata (www.wes.org). Po studiach w Polsce WES przyznaje farmaceucie tytuł BS i Master.
Po nostryfikowaniu dyplomu z Polski można dodatkowo uzyskać tytuł doktora farmacji (PhD) tzw. niekonwencjonalną drogą. Są to dodatkowe dwuletnie studia. Program nie przyjmuje kandydatów, którzy ukończyli szkoły poza granicami Stanów Zjednoczonych (oprócz Kanady) i nie mają nostryfikowanego dyplomu.
Osoby, które nie posiadają licencji z Polski (przyjechały zaraz po skończeniu studiów lub w czasie trwania studiów, mogą rozpocząć naukę jako transfer student. Większość uczelni amerykańskich przepisuje znaczną część podstawowych przedmiotów, np. chemię i biologię. Niestety, żaden przedmiot nie może być przepisany w tzw. profesjonalnej fazie studiów (cztery ostatnie lata).
Nie jest to jednak powtarzanie studiów z Polski, bowiem program ten obejmuje bardzo dużo przedmiotów klinicznych, diagnostykę, terapię oraz prawo farmaceutyczne.
Artykuł przedrukowano za zgodą Polskiego Poradnika "Sukces"
Adres: 255 Park Lane; Douglaston, NY 11363
Tel. 718-224-3492
