Nowotwory u osób poniżej 50. roku życia wciąż należą do rzadkości, ale w Stanach Zjednoczonych ich liczba systematycznie rośnie. Naukowcy chcą zrozumieć, dlaczego tak się dzieje – i które typy raka odpowiadają za ten trend.
Nowe badanie rządowe, opublikowane w czasopiśmie Cancer Discovery (Amerykańskiego Towarzystwa Badań nad Rakiem), dostarcza najbardziej szczegółowego obrazu tzw. wczesnych nowotworów (early-onset cancers). Zespół z Narodowego Instytutu Raka (National Cancer Institute) przeanalizował ponad 2 miliony przypadków raka zdiagnozowanych w latach 2010–2019 u osób w wieku od 15 do 49 lat.
Spośród 33 typów nowotworów, w 14 z nich odnotowano wzrost zachorowalności w co najmniej jednej grupie wiekowej. Co istotne, około 63% przypadków dotyczyło kobiet.
„Takie wzorce zwykle wskazują na głębsze zmiany społeczne lub środowiskowe” – mówi Tim Rebbeck z Dana-Farber Cancer Institute, który nie brał udziału w badaniu. „Musimy inwestować w badania, które pomogą nam to wyjaśnić”.
Promocja
Które nowotwory rosną najszybciej?
Naukowcy porównali dane z 2019 roku z tym, czego można by się spodziewać na podstawie trendów z 2010 roku. Oto najważniejsze wnioski:
- Rak piersi – największy wzrost, ponad 4 800 dodatkowych przypadków
- Rak jelita grubego – 2 000 więcej niż oczekiwano
- Rak nerki – 1 800 przypadków ponad normę
- Rak trzonu macicy (endometrium) – 1 200 dodatkowych przypadków.
Co uspokajające, wskaźniki umieralności nie wzrosły w przypadku większości nowotworów u młodych dorosłych, zaobserwowano jednak wzrost wskaźników umieralności w przypadku raka jelita grubego, macicy i jąder.
Dlaczego to się dzieje?
Na razie nie ma jednoznacznej odpowiedzi. Baza danych wykorzystana w badaniu nie zawiera informacji o stylu życia pacjentów, czynnikach ryzyka czy dostępie do opieki zdrowotnej.
Główna autorka badania, Meredith Shiels z National Cancer Institute, wskazuje jednak na rosnącą otyłość jako jedno z potencjalnych wyjaśnień: „Wiadomo, że kilka z tych nowotworów wiąże się z nadmierną masą ciała. To obecnie jedna z głównych hipotez”.
Inne możliwe czynniki to lepsza diagnostyka i zmienione zalecenia dotyczące badań przesiewowych, które mogą prowadzić do wcześniejszego wykrywania chorób. W przypadku raka piersi wpływ może mieć także coraz późniejsze macierzyństwo – wiadomo, że ciąża i karmienie piersią zmniejszają ryzyko zachorowania.
Spadek w innych typach nowotworów
Nie wszystkie nowotwory wykazują tendencję wzrostową. U osób poniżej 50. roku życia zaobserwowano spadek zachorowalności w ponad 12 typach raka, zwłaszcza: raka płuca i raka prostaty.
Spadek palenia papierosów od kilku dekad najprawdopodobniej odpowiada za mniejszą liczbę przypadków raka płuc. W przypadku raka prostaty wpływ miały zmienione wytyczne, które odradzają rutynowe badania PSA u młodszych mężczyzn z powodu ryzyka nadmiernego leczenia.
Naukowcy planują dużą konferencję jeszcze w tym roku, by lepiej zrozumieć te zmiany. Wzrost zachorowań na raka u młodych ludzi może być sygnałem głębszych procesów – związanych zarówno z biologią, jak i ze zmianami stylu życia. Choć niektóre zmiany mogą wynikać z większej skuteczności w wykrywaniu chorób, inne – jak rosnące wskaźniki raka jelita grubego – wskazują na potrzebę pilnych badań i profilaktyki.
