Kryzys z grudnia 1970 r. w PRL był w pierwszej kolejności wynikiem nieefektywności gospodarczej. Gwałtowność wybuchu spowodowana była jednak także brakiem efektywnej komunikacji społeczeństwa z rządzącymi oraz wewnątrzpartyjnymi grami o władzę. W tych okolicznościach 55 lat temu na Wybrzeżu zmarło 42...

“Popatrz na mnie, gdy już cię nie będzie,choćbym był tu dopiero wtedy, gdy odejdę” (Roberto Juarroz, przekł. Marta Eloy Cichocka) Ten, zupełnie niezwykły, cytat otwiera zbiór esejów Grzegorza Jankowicza, Pojedynek wokół pustki. Jak to, cudownie i tajemniczo zaplątane, zdanie interpretować?...

Co jakiś czas przy okazji wydarzeń na arenie międzynarodowej wraca temat wpływowych osób, które czują dziwną sympatię do Rosji, występując w obronie jej interesów i tłumacząc, że z Moskwą trzeba się liczyć i uwzględniać jej miejsce w wielkiej grze mocarstw. Historia pokazuje, że nie jest to tak nowe...

„Problem jest głębszy, czyli filozoficzny, chociaż nowożytność gardzi filozofią, twierdząc, że opinienie mają wpływu na pragmatycznie pojmowaną rzeczywistość. Mało kto ma odwagę zasugerować, że problemy społeczne czy ekonomiczne trzeba by rozwiązać na poziomie filozofii”. (Droga orła, s....

„Dziś rzeczy nawet nie są zimne. Nie mają w sobie ani chłodu, ani ciepła. Są jak gdyby sparaliżowane. Wszelka żywotność z nich ucieka. Nie stają nam naprzeciw. Nie są to przeciw-ciała. Kto czuje się dziś obserwowany lub zagadywany przez rzeczy? Kto spogląda rzeczom w twarz?” (s. 89) Kolejna książka...

„A czasem pamięć prowadzi do opowiadania, które utrwali ją na wieczność. Po to właśnie są opowiadania. Opowiadania są po to, by łączyć przeszłość z przyszłością. Opowiadania są dla tych późnych godzin wieczornych, kiedy nie możesz sobie przypomnieć, jak przedostałeś się stamtąd, gdzie byłeś, tu, gdzie jesteś....

Wzajemne relacje pomiędzy USA i Wenezuelą – od dawna złe – w ostatnim czasie w istotny sposób pogorszyły się, i to do tego stopnia, że tematem dyskusji medialnych stała się amerykańska interwencja zbrojna w tym kraju. Chociaż bezpośrednich przyczyn obecnego kryzysu szukać należy w teraźniejszości i bardzo...

Niby nic odkrywczego i nic, co wykraczałoby poza normę w opisie sytuacji granicznych, bo to przecież one wyrzucają nas w rejony wykraczające poza tu i teraz, aczkolwiek zdanie to, wyjęte z opowiadania „Po czym poznać prawdziwą historię z wojny”, umieszczonego w wyborze powiadań Tima O’Brien’a, idealnie określa to,...

„...panowała dziwna atmosfera przejściowości, wszyscy zatrudniali się tu jakby tymczasowo, tylko do chwili, aż znowu zacznie im iść jako tako życiowa karta. Ten dzień w oczywisty sposób nigdy nie nadchodził, a suma osobistych i systemowych marazmów ciągle rosła. Ale nam to nie przeszkadzało”. (s....

Trudno o bardziej głęboki w swojej wymowie symbol wojny, śmierci i pamiętania: mogiła-pomnik, w której pochowano zwłoki żołnierza o nieznanej tożsamości poległego w okrutnym konflikcie zbrojnym, który reprezentuje wszystkich mu podobnych. Niedawno minęła setna rocznica powstania Grobu Nieznanego Żołnierza...

„Naprawdę dobre, naprawdę spoko, naprawdę może bye” (Magiczna rana) Dziesięć opowiadań głęboko zanurzonych w polszczyźnie tu i teraz, która definiuje wszystko to, co jest w tym zbiorze. A co w nim jest? To, co u Doroty Masłowskiej charakterystyczne: skrzecząca rzeczywistość, której różne realizacje...

„Vivat Carolus Gustavus Rex!” – mówi w jednej z najważniejszych scen „Potopu” Henryka Sienkiewicza hetman Janusz Radziwiłł. To moment zdrady Rzeczypospolitej – poddania jej Szwedom – i tragedia Andrzeja Kmicica, który przysięgał wierność wiarołomcy. Z perspektywy ówczesnych wydarzeń sytuacja jest nieco...

„Emocje […] są tak dojmujące, trzeźwa poetyckość tak poruszająca, intelekt kryjący się za rzeźbionymi zdaniami tak niezaprzeczalny, że zawieszamy wszelką niewiarę”.(J.M. Coetzee o książce Równiny, G. Murnane’a) Równiny Geralda Murnane’a to tekst zdecydowanie obezwładniający na wiele sposobów....

Na historię Polski patrzeć można poprzez ważne wydarzenia, które miały miejsce w tysiącletnich dziejach. Inną perspektywą jest ta skupiona na ludziach – mężach stanu, twórcach kultury, bohaterach. Szczególną grupą postaci wartych pamięci jest grono tzw. Ojców Niepodległości. Jednym z nich, pozostającym w...

„Cyfrowy wiatr komunikacji i informacji wszystko przenika i czyni przezroczystym. Wieje przez społeczeństwo transparencji. Sieć cyfrowa jako medium transparencji nie jest jednak podporządkowana żadnemu imperatywowi moralnemu. Jest niejako pozbawiona serca, które w tradycji teologiczno-metafizycznej postrzegane...

„Każde kliknięcie wykonane przeze mnie zostaje zapisane. Każdy krok, jaki robię, daje się prześledzić. Wszędzie pozostawiamy cyfrowe ślady. Nasze cyfrowe życie odzwierciedla się precyzyjnie w sieci. Możliwość totalnej dokumentacji życia oznacza całkowitą wymianę zaufania na kontrolę. Na miejsce Wielkiego Brata...

Relacje polsko-rosyjskie, czy szerzej – całego NATO z Federacją Rosyjską – są mimo prób zaklinania rzeczywistości bardzo napięte. Ostatnim przejawem tego zjawiska były incydenty naruszenia przestrzeni powietrznej Polski i Estonii przez statki powietrzne z Rosji. Świat wraca, a może już dawno wrócił, do...

„Konsumentom nikt nie towarzyszy. Obce im jest poczucie wspólnoty. Ich stories publikowane w mediach społecznościowych nie mają mocy wypełniania narracyjnej próżni sensem. Są jedynie pornograficznymi aktami obnażenia i zabiegania o siebie. Pisanie postów, lajkowanie i dzielenie się treściami to praktyki...

„Dopóki pamiętasz, trzymasz przeszłość z boku. To jakbyś nocą rozpalił ognisko pośrodku lasu. Wokół przyczaiły się demony i wilki, bestie przeszłości zacieśniają krąg, ale jeszcze nie mają śmiałości się zbliżyć. Alegoria jest prosta. Dopóki płonie ogień pamięci, masz władzę. Gdy zacznie dogasać, wycie stanie się...

„Każdy z nas jest czymś ulotnym; i ten, który pamięta, i ten, którego pamiętają. Wszystko jest nietrwałe, i pamięć, i przedmiot pamięci. Niedługi czas, gdy o wszystkim zapomnisz; niedługi czas, gdy wszyscy zapomną o tobie. W krótkim czasie nie będziesz nikim nigdzie”– Marek...