Ludzie tego nienawidzili
Oto fragment artykułu z 8 stycznia 1974 r. Zamieszczonego w Washington Post:
„Słońce wzeszło wczoraj o 8:27. Dzieci z okolic Waszyngtonu D.C. wyszły tego ranka do szkoły
w ciemnościach, dzięki nowemu, ogólnokrajowemu eksperymentowi przeprowadzanemu podczas dokuczliwego kryzysu energetycznego, gdy większość stanów przeunęła rozpoczęcie czasu letniego na 6 stycznia. „Na zewnątrz było ciemno” – mówili rodzice uczniów udających się do szkoły. „Niektóre dzieci zabrały ze sobą latarki.”
W tym samym artykule Steve Grossman z Departamentu Transportu przewidywał, iż na dłuższą metę zmiana przyniosłaby korzyści Amerykanom.
Tak – pzyznawał na łamach gazety – w porannych ciemnościach może dochodzić do większej liczby wypadków drogowych, ale dłuższy dzień wyeliminuje wiele zagrożeń związanych z wieczornymi dojazdami, takich jak „stres, zmęczenie czy jazdę po wypiciu kilku drinków”. Poza Waszyngtonem opinie były jednoznacznie negatywne. Na przykład burmistrz St. Francis w stanie Kansas powiedział, że rada jego miasta „uznała, iż nadszedł czas, aby stawić opór i powstrzymać ten małpi interes”.
Teraz, gdy Senat zaczął realizować pomysł utrzymania stałego czasu letniego, warto wrócić do szerszych wniosków eksperymentu sprzed prawie 40 lat.
14 grudnia 1973 r. podczas kyzysu energetycznego, Kongres przegłosował wprowadzenie w Stanach Zjednoczonych czasu letniego na dwa lata. Prezydent Nixon podpisał ustawę następnego dnia. Stany Zjednoczone przeszły na stały czas letni już wcześniej, podczas II wojny światowej. Wtedy też wprowadzono to w celu zaoszczędzenia energii. Pojawiały się jeszcze bardziej ekstremalne pomysły: Paul Mullinax, geograf pracujący w Pentagonie, wpadł na pomysł umieszczenia kontynentalnych Stanów Zjednoczonych w jednej strefie czasowej. „Czas amerykański” miał obowiązywać od wybrzeża do wybrzeża, wyeliminować tzw. „jet lag” podczas podróży i ujednolicić programy telewizyjne. Jego pomysł zyskał nawet popularność w Kongresie. „Człowiek łatwo się adaptuje” – powiedział. „Nie ma powodu, abyśmy byli niewolnikami słońca”. Jego pomysł nie został przyjęty. Wprowadzono jednak stały czas letni.
Poranne ciemności szybko okazały się niebezpieczne dla dzieci: 6-letnia dziewczynka z Aleksandrii została potrącona przez samochód w drodze do szkoły już 7 stycznia. Dwóch studentów powiatu Prince George zostało rannych w podobnym wypadku w lutym. W ciągu kilku tygodni po zmianie czasu ośmioro dzieci z Florydy zginęło w wypadkach drogowych. Ówczesny gubernator tego stan, Reubin Askew, poprosił Kongres o uchylenie zmiany. W rejonie Waszyngtonu niektóre szkoły dbając o bezpieczeństwo uczniów opóźniały godziny rozpoczęcia zajęć.
„Czas przyznać, że być może popełniliśmy błąd” - powiedział senator Dick Clark z Iowa podczas przemówienia w Kongresie już 28 stycznia 1974 r.
Rzeczywisty obraz był nieco bardziej skomplikowany. Narodowa Rada Bezpieczeństwa poinformowała w lutym, że liczba ofiar śmiertelnych przed wschodem słońca wzrosła do 20 z 18 rok wcześniej. W lipcu ówczesny zastępca sekretarza Federalnej Administracji Energiinapisał list do The Washington Post, w którym odnotował tylko 1 procent oszczędności energii osiągniętej dzięki przejściu na czas letni, co odpowiadało 20-30 tysiącom ton węgla niespalanego każdego dnia. Ponadto, pisał, wypadki zdarzały się też popołudniami.
W sierpniu, gdy skandal Watergate spowodował upadek administracji Nixona, kraj był gotowy do odejścia od eksperymentów z zegarami. Podczas gdy 79 procent Amerykanów akceptowało zmianę w grudniu 1973 roku, aprobata spadła do zaledwie 42 procent trzy miesiące później, po jej wprowadzeniu - donosił New York Times.
Siedem dni po rezygnacji prezydenta Nixona, amerykański senator Bob Dole z Kansas wprowadził w poprawkę, która miała zakończyć eksperyment Daylight Saving Time. Przegłosowano ją, a następnie podobny projekt przyjęto w Izbie. Pod koniec września cały Kongres uchwalił ustawę, która przywróciłaby standardowy czas 27 października.
„Oszczędności energii” - zauważył panel Izby - „muszą być zrównoważone z niechęcią większości społeczeństwa do przestrzegania na stałe zasad czasu letniego".
rj
