Inflacja utrzymuje się na wysokim poziomie, ale wielu Amerykanów w zeszłym miesiącu wpadło w szał wydatków, jedząc w restauracjach i kupując samochody. W zwykłych czasach te dodatkowe wydatki byłyby mile widzianą wiadomością dla gospodarki, która jest silnie uzależniona od dolarów konsumpcyjnych. Obecnie grożą wywarciem większej presji na inflację w czasie, gdy Rezerwa Federalna aktywnie podnosi stopy procentowe, aby utrzymać ceny w ryzach.
Spadek wydatków konsumpcyjnych pomógłby schłodzić inflację, ale wzbudziłby również obawy przed recesją. Z drugiej strony, jeśli wydatki nadal będą rosły w tym tempie, może to zmusić Fed do jeszcze bardziej agresywnego podniesienia stóp procentowych w celu opanowania cen.
Wciąż mają dużo pieniędzy
W momencie, gdy wydawało się, że konsumentom kończy się paliwo, wydaje się, że kupujący łapią drugi oddech. Wydatki osobiste wzrosły w styczniu o 1.8%, według danych Departamentu Handlu, a konsumenci wydawali zarówno na towary, jak i usługi, wychodząc do restauracji czy do kina.
Dzięki silnemu wzrostowi zatrudnienia i rosnącym płacom wiele osób ma pieniądze do wydania. W tym roku podwyżki dostali także emeryci. Świadczenia z Ubezpieczeń Społecznych wzrosły w styczniu o 8.7%, co stanowi największy wzrost wyrównania kosztów utrzymania od czterech dekad.
Jonathan Silver, który monitoruje korzystanie z kart kredytowych przez około 100 milionów osób w całym kraju, mówi, że dodatkowy dochód pomoże wesprzeć wydatki konsumentów w nadchodzących miesiącach. „Jesteśmy optymistami na rok 23” — mówi Silver, dyrektor generalny Affinity Solutions. „Uważamy, że stopa wydatków utrzyma się.
Ponadto wiele osób było w stanie zwiększyć swoje oszczędności w pierwszych miesiącach pandemii, kiedy możliwości wydawania pieniędzy były ograniczone, a rząd rozdzielał wiele rund zapomogi.
„Szacujemy, że gospodarstwa domowe nadal będą miały około dziesięciu miesięcy siły nabywczej, jeśli będą nadal wyczerpywać nadwyżki oszczędności w tempie, w jakim miały to miejsce w ciągu ostatnich sześciu miesięcy” – napisali ekonomiści Wells Fargo.
Osoby, które zrezygnowały z podróżowania w czasie pandemii, teraz nadrabiają zaległości. Wycieczki do Las Vegas wzrosły w ubiegłym roku o ponad 20%.
Styczniowe liczby pokazują, że wydatki na towary wzrosły o 2.8%, a na usługi o 1.3%.
Czy ten trend się utrzyma?
Oczywiście wiele osób i gospodarstw domowych nie posiada dodatkowych oszczędności i boryka się z trudnościami. A firmy nie są przekonane, że wydatki na tym poziomie mogą utrzymać się na dłuższą metę. Wydatki rosły znacznie szybciej niż dochody w styczniu, a kupujący mogą się zbliżać do wyczerpania swoich limitów.
Walmart, największy detalista w kraju, przewiduje w tym roku jedynie niewielki wzrost sprzedaży. Dyrektor generalny Doug McMillon zauważa, że kupujący coraz bardziej skupiają się na podstawowych potrzebach, takich jak artykuły spożywcze, jednocześnie ograniczając wydatki na bardziej uznaniowe przedmioty.
„Klienci nadal wydają pieniądze” – powiedział analitykom McMillon w zeszłym tygodniu. „Oczywiście nie jesteśmy w stanie przewidzieć, jak będzie wyglądała druga pora roku”.
Jest jeszcze jeden powód, dla którego wydatki mogą się ochłodzić.
Fed próbuje skłonić kupujących do spowolnienia wydatków poprzez podnoszenie stóp procentowych, aby ograniczyć inflację.
Ekonomista Ian Shepherdson uważa, że wysiłki Fedu przynoszą skutek. Twierdzi, że zaskakująco wysokie wydatki w zeszłym miesiącu były dziełem przypadku, wynikającym z niezwykle ciepłej pogody.
„Byłem trochę zaskoczony gotowością niektórych ludzi, by rzucić okiem na te styczniowe dane i ogłosić, że stanowią one jakiś dowód, że gospodarka nie reaguje na podwyżki stóp procentowych Fed” – mówi Shepherdson, główny ekonomista w Pantheon Macroeconomics. „Myślę, że z punktu widzenia Fed trendy są całkiem korzystne. Wzrost gospodarczy spowalnia. Inflacja spada. Ale takie rzeczy nigdy nie dzieją się w linii prostej”.
Linie ekonomiczne biegną obecnie zygzakiem. Niektóre, jak na przykład silny rynek pracy, wskazują na dalszy wzrost wydatków. Inne, takie jak rosnąca liczba niespłacanych w terminie kredytów samochodowych, wskazują na zbliżające się spowolnienie.
Po ubiegłotygodniowym raporcie pokazującym, że wydatki są nadal solidne, niektórzy prognostycy uważają, że Fed będzie jeszcze bardziej agresywny w podnoszeniu stóp procentowych. Ta perspektywa ciąży na giełdzie. Dow Jones Industrial Average spadł w zeszłym tygodniu o prawie 3%.
Właściciel restauracji Cameron Mitchell pozostaje ostrożnym optymistą. Jego koszty żywności zaczęły się stabilizować. Zmniejszyły się braki kadrowe w jego restauracjach. W tym roku planuje otworzyć około pół tuzina nowych lokalizacji.
„Jeśli nastąpi recesja, nie sądzę, aby była głęboka” – mówi.
jm
