Stan Illinois już od ośmiu miesięcy nie ma budżetu, a zadłużenie rośnie. Wkrótce osiągnie $6.2 miliarda. „Stan nie może ogłosić bankructwa, ani dodrukować pieniędzy. Podatnicy zapłacą za to” – alarmuje stanowa rewident Lislie Munger. Wpływy do budżetu spadły o $5 miliardów.
Stan Illinois odczuwa nie tylko brak budżetu, ale także powrót z początkiem ubiegłego roku do niższej stawki podatku dochodowego – poinformowała stanowa rewident Leslie Munger. Stawka podatku dochodowego w Illinois została obniżona z 5 procent do obecnych 3.75 procent 1 stycznia 2015 roku. Podatek dla korporacji spadł wtedy z 9.5 procent do 7 procent. Takie było założenie tymczasowego podniesienia podatków 1 stycznia 2011 roku.
Dzięki spadkowi stawki podatnicy płacą mniej IRS-owi. Departament Skarbu oblicza, że w przypadku czteroosobowej rodziny o rocznym dochodzie 50,000 dolarów jest to około 930 dolarów mniej za podatek za 2015 rok. Ale to także przekłada się na mniejsze wpływy do stanowego budżetu – przypomina stanowa rewident Leslie Munger. W tym roku będzie to około $5 miliardów.
Dodatkowo po decyzji sądu stan zobowiązany jest do wpłacenia $1 miliarda na konto ubezpieczenia Medicaid. Munger już w październiku ostrzegała, że stan pozostaje bez pieniędzy, a bez budżetu sytuacja tylko się pogorszyła. Zadłużenie Illinois wkrótce wzrośnie do $6.2 miliardów.
„Stan nie może ogłosić bankructwa, ani dodrukować pieniędzy. Podatnicy zapłacą za to” – stwierdziła Munger.
Podwyżka stanowego podatku dochodowego?
Za 2015 rok zapłacimy na pewno podatek dochodowy w wysokości 3.75 procent. Ale czy pozostaniemy na tym poziomie? Niedawno przewodniczący stanowej Izby Reprezentantów, Michael Madigan, najbardziej wpływowy demokrata w Illinois, zasugerował 33-procentową podwyżkę stawki tzw. income tax. To oznaczałoby wzrost podatku z obecnych 3.75 proc. do 5 proc.
Biuro prasowe Madigana stwierdziło później, że przewodniczący nie promował podwyżki podatku i w dalszym ciągu uważa, że konieczna jest kombinacja zakładająca nowe wpływy i cięcia wydatków. Podwyżki podatku chce uniknąć republikański gubernator Bruce Rauner, który w sporze ze stanowymi demokratami przede wszystkim podkreśla potrzebę wprowadzenia reformy stanowych finansów w połączeniu z probiznesowymi reformami.
Gubernator Rauner uważa, że deficyt, do którego doprowadziły lata zaniedbań finansowych, jest po prostu zbyt duży, aby przyjąć budżet bez reform. „Obarczenie teraz mieszkańców Illinois podwyżką podatków byłoby dużym błędem” – stwierdził Brucer Rauner w ostatnim orędziu „The State of the State”. Wezwał stanowy Kongres do kompromisu w sprawie uchwalenia budżetu, bez którego Illinois pozostaje od lipca ub. roku.
Gubernator Rauner zawetował uchwaloną w ubiegłym tygodniu przez stanowy Kongres ustawę przeznaczającą $397 milionów na granty dla studentów (tzw. MAP) i $324 miliony dla miejskich collegów. „Chcę pomóc, ale nie mamy pieniędzy, by to zrobić” – powiedział dziennikarzom.
Stanowe uniwersytety i college, a także sami studenci poważnie odczuwają impas budżetowy. Rektor Eastern Illinois University wstrzymał wszelkie naprawy, nie będzie zakupu pomocy naukowych oraz rozliczania delegacji, a możliwe są także zwolnienia i przymusowe bezpłatne urlopy. Pieniędzy na wypłaty dla pracowników już nie ma Chicago State University. Natomiast studenci z rodzin o niskich dochodach nie otrzymają na wiosnę stypendiów wypłacanych przez Illinois’ Monetary Award Program (tzw. MAP)
Impas budżetowy trwa od początku lipca 2015 roku, kiedy to minął wyznaczony prawem termin przyjęcia ustawy na kolejny rok fiskalny, a gubernator Bruce Rauner zawetował budżet przyjęty głosami demokratów w stanowym Kongresie. Jak później tłumaczył „nie było w nim pełnego planu wydatków, a na te w nim zawarte nas nie stać”.
O tym, że finanse naszego stanu są w opłakanym stanie świadczy niski rating Illinois. Agencja Standard & Poors (S&P) utrzymała ocenę A-, ale zmieniła prognozę dla naszego stanu na negatywną. Agencja Moody’s wystawiła nam ocenę Baa1. Obie oceny są najniższymi wśród wszystkich stanów. Niższy rating oznacza konieczność płacenia wyższych odsetek w przypadku zaciągania przez stan kredytu.
Przyczyny konsekwentnej obniżki naszych notowań są wciąż te same: duży deficyt budżetowy i katastrofalnie zadłużony stanowy system emerytalny.
JT
