Z nowego raportu ONZ wynika, że każdego roku marnuje się około 17 procent żywności produkowanej na świecie. To daje 1.03 miliarda ton produktów spożywczych.
Poziom marnotrawienia jest znacznie wyższy niż wskazywały na to poprzednie raporty, chociaż bezpośrednie porównania są trudne z powodu różnic w metodologii pomiarów i braku solidnych danych z wielu krajów.
„Lepsze pomiary mogą prowadzić do lepszego zarządzania” – twierdzi Brian Roe, zajmujący się problemem marnotrawienia żywności na Ohio State University.
Dla wielu z nas to dobrze znana rutyna. Zamiast dokańczać resztki żywności, pozwalamy się im zepsuć i kupujemy nową. To nawyki, które przyczyniają się do globalnego problemu marnotrawienia żywności.
Większość odpadów, czyli 61% pochodzi z gospodarstw domowych, podczas gdy usługi gastronomiczne odpowiadają za 26%, a sprzedawcy detaliczni za 13% - podało ONZ. Organizacja dąży do ograniczenia zjawiska marnotrawienia żywności na całym świecie, a naukowcy pracują również nad oceną skali tego zjawiska, w tym oszacowania ilość żywności utraconej, zanim dotarła ona do konsumentów.
Autorzy twierdzą, iż raport ma na celu przedstawienie skali problemu, który jest rudny do oceny, w nadziei, iż zachęci to rządy do inwestowania w procesy ułatwiające monitorowania zjawiska marnotrawienia żywności.
„Wiele krajów nie określiło jeszcze ilości odpadów żywnościowych, więc nie rozumieją skali problemu” – powiedziała Clementine O’Connor z U.N. Environmental Program i współautorka raportu.
Marnotrawstwo żywności staje się coraz większym problemem ze względu na wpływ produkcji na środowisko, w tym ziemi potrzebnej do uprawy roślin i hodowli zwierząt, oraz emisji gazów cieplarnianych wytarzanych w trakcie tego procesu. Eksperci zauważają, że lepsze monitorowanie odpadów jest kluczem do znalezienia sposobów na złagodzenie skali tego problemu, takich jak programy przekierowywania niejadalnych resztek na paszę dla zwierząt lub nawóz.
Raport wykazał, że marnowanie żywności w domach nie ogranicza się tylko do krajów o wyższych dochodach, takich jak Stany Zjednoczone czy Wielka Brytania. W biednych krajach jedzenie jest marnowane z powodu braku niezawodnego domowego chłodzenia. W tych bogatszych ludzie częściej stołują się poza domem, co oznacza, że marnowanie żywności przenoszone jest z domów do restauracji. Na skalę zjawiska mają wpływ np. masowe opakowania i oferty typu „kup jeden produkt, a drugi dostaniesz za darmo” oraz brak programów kompostowania.
Dlatego szersze zmiany systemowe mają kluczowe znaczenie w kwestii zmniejszenia ilości odpadów w gospodarstwach domowych – uważa Chris Barrett, ekonomista z Cornell University.
Często zdarza się – twierdzi – że ludzie wyrzucają jedzenie z powodu daty ważności na danym produkcie, chociaż nie zawsze oznaczają one, iż jego spożycie może być niebezpieczne. „Marnowanie żywności jest konsekwencją rozsądnych decyzji ludzi, działających na podstawie najlepszych dostępnych im informacji” – powiedział.
Aby wyjaśnić znaczenie dat na etykietach, amerykańskie organy regulacyjne wezwały producentów żywności do bardziej konsekwentnego ich stosowania. Zwracają uwagę, że etykiety takie jak „Sell by”, „Best by” czy „Enjoy by” mogą powodować przedwczesne wyrzucanie żywności, mimo że niektóre mają jedynie wskazywać, kiedy jakość danego produktu może się pogorszyć.
Departament Rolnictwa Stanów Zjednoczonych szacuje, że czteroosobowa rodzina marnuje rocznie żywność wartości około $1,500. Jednak dokładny pomiar tego zjawiska jest skomplikowanych z wielu powodów, w tym dostępności danych – powiedział badacz żywności USDA, Jean Buzdy, dodając, iż ulepszone metody monitorowania i pomiarów są częścią rządowego planu ograniczenia marnotrawstwa.
Richard Swannell, współautor raportu ONZ, powiedział, że żywność była generalnie bardziej ceniona, nawet w bogatszych krajach, zaledwie kilka pokoleń temu, ponieważ ludzie zazwyczaj nie mogli sobie pozwolić na jej marnowanie. Dodał, że świadomość skali marnotrawienia żywności na świecie może pomóc w zmianie nastawienia na bliższy minionym czasom.
„Jedzenie jest zbyt ważne, aby je marnować” – powiedział.
jm
