Decyzja sądu federalnego w Teksasie może mieć poważne konsekwencje dla milionów Amerykanów obciążonych długami związanymi z opieką zdrowotną. Sędzia Sean Jordan orzekł, że długi medyczne mogą pozostać w raportach kredytowych — unieważniając tym samym kluczową inicjatywę administracji Bidena, której celem było odciążenie osób zmagających się z kosztami leczenia.
To cios dla Biura Ochrony Finansów Konsumenta (CFPB), niezależnej agencji federalnej, która w ostatnich latach intensywnie walczyła o to, by medyczne zobowiązania nie wpływały negatywnie na ocenę wiarygodności kredytowej obywateli. W styczniu, na kilka miesięcy przed końcem kadencji prezydenta Bidena, CFPB ogłosiło nowe przepisy zakazujące uwzględniania długów medycznych w raportach kredytowych. Agencja argumentowała, że nie są one rzetelnym wskaźnikiem tego, czy dana osoba będzie w stanie spłacić inne zobowiązania finansowe.
"Ludzie, którzy zachorują, nie powinni przez to tracić stabilności finansowej" - mówił wtedy ówczesny dyrektor CFPB Rohit Chopra. "Ten przepis zamyka lukę, którą wykorzystywali windykatorzy, używając systemu raportowania kredytowego jako narzędzia przymusu wobec pacjentów, często w sytuacjach, gdy rachunki były błędne lub sporne".
Ocena zdolności kredytowej wpływa na zdolność danej osoby do wynajęcia lub kupna domu, zaciągnięcia kredytu samochodowego i podejmowania innych ważnych decyzji finansowych, które mogą decydować o jej sytuacji społeczno-ekonomicznej.
Promocja
Nowe regulacje miały chronić konsumentów przed obniżaniem zdolności kredytowej z powodu kosztów leczenia, które - jak wykazywały analizy CFPB - nie były dobrym wyznacznikiem ryzyka niespłacania innych zobowiązań. Raporty z 2014 roku wskazywały, że osoby obciążone długami medycznymi często terminowo regulowały kredyty hipoteczne czy samochodowe, nawet jeśli miały zaległości za szpital.
Jednak przeciwko tej inicjatywie wystąpiła Cornerstone Credit Union League, organizacja reprezentująca interesy unii kredytowych, która zaskarżyła nowe przepisy jako wykraczające poza kompetencje CFPB. Sędzia Jordan przychylił się do tych argumentów, pisząc w uzasadnieniu, że praktycznie każda kluczowa część Medical Debt Rule naruszała uprawnienia agencji.
Decyzja spotkała się z oburzeniem organizacji społecznych. „To orzeczenie jest rozczarowującym niepowodzeniem, ale nie zatrzyma rosnącego ruchu na rzecz ochrony ludzi przed finansowymi skutkami długów medycznych" - stwierdził Colin Reusch, dyrektor polityczny organizacji Community Catalyst, która działa na rzecz dostępu do przystępnej cenowo opieki zdrowotnej. „Sąd stanął po stronie korporacyjnych spekulantów, a nie opinii publicznej” - podsumował.
Z kolei przedstawiciele branży kredytowej przyjęli wyrok z satysfakcją. Consumer Data Industry Association (CDIA), zrzeszająca największe biura informacji kredytowej w kraju, uznała decyzję sądu za istotną dla utrzymania integralności systemu finansowego.
"Amerykański system finansowy jest najlepszy na świecie, ponieważ opiera się na pełnych i dokładnych danych kredytowych" - oświadczył Dan Smith, prezes CDIA. "Informacje o niezapłaconych rachunkach medycznych są ważnym elementem oceny zdolności konsumenta do spłaty zobowiązań. To właściwy kierunek".
Według wspólnego dochodzenia przeprowadzonego przez NPR i Kaiser Health News, około 100 milionów Amerykanów zmaga się z zadłużeniem związanym z opieką zdrowotną — to problem, który nie ma porównania w żadnym innym kraju rozwiniętym. Dla wielu z tych osób zadłużenie to prowadzi do utraty mieszkania, ograniczenia dostępu do leczenia czy niemożności zaciągnięcia kredytu na zakup samochodu.
Choć ponad tuzin stanów próbowało wprowadzić przepisy chroniące mieszkańców przed skutkami zadłużenia medycznego w systemie kredytowym, temat wciąż budzi emocje. Dla niektórych to kwestia podstawowej sprawiedliwości - dlaczego choroba miałaby pozbawiać ludzi szansy na rozwój finansowy? Dla innych - w tym konserwatywnych polityków i reprezentantów branży pożyczkowej - to raczej próba nadmiernej ingerencji rządu w wolny rynek.
Republikanie w Kongresie już wcześniej krytykowali CFPB za próby usunięcia długów medycznych z raportów kredytowych, uznając to za polityczne działanie, a nie oparte na danych ekonomicznych. Do tej narracji dołączył też Elon Musk, były sojusznik Trumpa, który wezwał do całkowitej likwidacji agencji. "Delete CFPB" — napisał na platformie X w zeszłym roku.
Mimo to, w wielu środowiskach wciąż rośnie przekonanie, że sposób, w jaki USA traktuje zadłużenie medyczne, jest głęboko niesprawiedliwy. System, który dopuszcza, by problemy zdrowotne przekładały się na obniżoną zdolność kredytową i niemożność wynajmu mieszkania, dla wielu jest symbolem dysfunkcji amerykańskiego rynku opieki zdrowotnej.
Sędzia Jordan nie odniósł się wprost do moralnych aspektów sprawy. W jego ocenie chodziło wyłącznie o granice władzy agencji rządowej. A te, jak uznał, zostały przekroczone. Co nie zmienia faktu, że decyzja ta znów wystawi tysiące Amerykanów na ryzyko, którego źródłem była… choroba.
