Chicago zmierza w stronę najniższej liczby zabójstw od co najmniej dziesięciu lat. Dzieje się to w momencie, gdy ogólna przestępczość w mieście spada, ale jednocześnie narastają napięcia między organami ścigania a mieszkańcami, podsycane m.in. przez federalne naloty imigracyjne. O tym, co się poprawiło, a co wciąż pozostaje poważnym problemem, reporter WGN Investigates Ben Bradley rozmawiał w cztery oczy z komendantem policji w Chicago, Larrym Snellingiem.
Larry Snelling nie należy do osób, które zabiegają o uwagę mediów. Sam przyznaje, że niechętnie występuje na konferencjach prasowych i nie ma potrzeby wygłaszania długich deklaracji. Jak mówi, skupia się po prostu na pracy, którą ma do wykonania. To świadoma decyzja, by – na ile to możliwe – trzymać się z dala od polityki i medialnego zgiełku. Jego celem jest skuteczność działań i realne poczucie bezpieczeństwa mieszkańców. W przeciwieństwie do niektórych poprzedników nie celebruje publicznie spadków statystyk, choć liczby są wymowne.
Liczby, które pokazują zmianę
Historia Chicago zna znacznie mroczniejsze czasy. Na początku lat 90. miasto notowało ponad 900 zabójstw rocznie. W latach 2013–2014 liczba ta spadła do około 425, by w czasie pandemii COVID-19 ponownie wzrosnąć do ponad 800. Teraz, na dwa tygodnie przed końcem 2025 roku, wszystko wskazuje na to, że liczba zabójstw zostanie niemal o połowę zmniejszona w porównaniu z okresem pandemicznym i będzie najniższa od dekady.
Rok do roku liczba zabójstw spadła o 30 procent, a liczba ofiar strzelanin o 24 procent. Podobny trend widać w całej kategorii przestępstw z użyciem przemocy. Snelling nie ukrywa jednak, że nawet dobre statystyki mają swoją ciemną stronę. Mniej ofiar to powód do ostrożnej satysfakcji, ale każda osoba postrzelona czy zabita to wciąż tragedia, której nie da się sprowadzić do tabeli.
„Czy to wspaniała wiadomość, że w tym roku w mieście doszło do 172 mniej zabójstw niż w tym samym okresie ubiegłego roku? Ponad 900 mniej osób zostało postrzelonych? Tak, absolutnie. To wspaniale, ale nadal dochodziło do strzelanin” – powiedział Snelling.
Powrót do walki z recydywą
Komendant wskazuje kilka kluczowych powodów poprawy sytuacji. Jednym z nich jest praca samych funkcjonariuszy, drugim – zmiana podejścia do przestępców wielokrotnie łamiących prawo. Pod rządami nowej prokurator stanowej powiatu Cook, Eileen O’Neill Burke, większy nacisk położono na recydywistów.
Zdaniem Snellinga właśnie to pozwoliło ograniczyć strzelaniny, napady rabunkowe i kradzieże samochodów z użyciem przemocy. Usunięcie z ulic osób, które regularnie wracają do przestępstw, przynosi wymierne efekty, choć nie rozwiązuje wszystkich problemów.
Policja między młotem a kowadłem
Ostatnie miesiące postawiły chicagowską policję w wyjątkowo trudnej sytuacji. Funkcjonariusze znaleźli się pomiędzy federalnymi agentami imigracyjnymi a protestującą opinią publiczną. Podczas starć z użyciem gazu łzawiącego poszkodowanych zostało ponad dwudziestu policjantów CPD.
Federalna sędzia ostro skrytykowała działania funkcjonariuszy Straży Granicznej, uznając użycie siły za „niekontrolowane” i stwierdzając, że ich przełożony mijał się z prawdą, uzasadniając te działania. Zapytany o obawy związane z takimi taktykami, Snelling nie ukrywa, że ryzyko eskalacji zawsze istnieje. Właśnie dlatego – jak podkreśla – chicagowska policja stara się być na miejscu jako siła porządkowa, której celem jest ochrona mieszkańców i zapobieganie dalszym obrażeniom.
Użycie siły
Dane CPD pokazują, że w ostatnich latach policjanci częściej sięgają po środki przymusu. Jednocześnie system dyscyplinarny w policji w dużej mierze stanął w miejscu z powodu sporu prawnego z policyjnym związkiem zawodowym, dotyczącego m.in. jawności postępowań.
Snelling otwarcie przyznaje, że są funkcjonariusze, którzy przynoszą wstyd formacji i nie powinni nosić odznaki. Problem w tym, że obecne procedury nie pozwalają na szybkie reagowanie. Procesy dyscyplinarne ciągną się miesiącami, a czasem latami, co podkopuje zaufanie społeczne.
Jednym z najbardziej bolesnych wydarzeń ostatniego czasu była śmierć policjantki Krystal Rivery, przypadkowo postrzelonej przez własnego partnera podczas pościgu. Pozew złożony przez jej matkę ujawnił, że łączyła ich burzliwa relacja prywatna, o której przełożeni mieli wiedzieć.
Snelling zapowiada, że po publikacji nagrań wideo opinia publiczna będzie mogła sama ocenić, co dokładnie się wydarzyło. To kolejna sprawa, która pokazuje, jak skomplikowane są problemy wewnątrz formacji, nawet w czasie poprawy ogólnych statystyk.
Cicha praca, która przynosi efekty
Część sukcesów policja zawdzięcza działaniom niewidocznym dla mieszkańców. Wiosną reporterzy WGN Investigates uzyskali rzadki dostęp do policyjnego laboratorium kryminalistycznego, gdzie usprawniono badania balistyczne i połączono je z nowym centrum analizy broni, działającym we współpracy z agencjami federalnymi. Efekt to znaczący wzrost liczby rozwiązanych spraw zabójstw w tym roku.
Snelling przypisuje ten postęp także zmianie stylu przywództwa. Zamiast głośnych deklaracji stawia na słuchanie i rozmowę ponad podziałami. Jak podkreśla, kiedy wszyscy okopują się na swoich pozycjach, nikt nikogo nie słucha. Bezpieczeństwo jest jednym z nielicznych tematów, wokół których możliwa jest zgoda.
Przykładem takiego podejścia była prywatna rozmowa Snellinga z szefem Straży Granicznej Gregorym Bovino, podczas której komendant otwarcie przedstawił swoje obawy dotyczące stosowanych taktyk. Według Snellinga rozmowa ta przyniosła konkretny efekt – zauważalny spadek użycia gazu łzawiącego wobec tłumów.
Chicago notuje dziś lepsze statystyki niż jeszcze kilka lat temu, ale droga do trwałej poprawy pozostaje długa. Spokój na ulicach zależy nie tylko od liczb, lecz także od zaufania, odpowiedzialności i gotowości do dialogu – zarówno wewnątrz policji, jak i między służbami a mieszkańcami miasta.
