Tuż po tym, jak Neil Armstrong "wykonał potężny skok dla ludzkości" stawiając pierwszy krok na powierzchni księżyca, zrobił to, co robi każdy turysta: zabrał ze sobą pamiątkę.
Armstrong schował kawałek skały z księżyca do woreczka, a następnie umieścił go w innym worku i wsunął go do kieszeni skafandra.
Do tamtej pory losy tej torebki na próbki, zawierającej ślady księżycowego pyłu, były długie i zawiłe. W końcu została błędnie wystawiona na publiczną aukcję i zakupiona przez prawniczkę z Chicago za cenę $995. Teraz ten niezwykle rzadki artefakt znowu pojawi się na aukcji, a licytatorzy spodziewają się, że zostanie sprzedany za sumę 2-4 milionów dolarów.
Ponieważ obiekty księżycowej NASA nie mogą oficjalnie należeć do prywatnego właściciela, kuratorzy z domu aukcyjnego Sotheby uważają, że ten księżycowy woreczek jest jedynym tego rodzaju prywatnym obiektem na świecie.
"Taka okazja trafia się raz w życiu" - powiedziała Cassandra Hatton, wiceprezes domu aukcyjnego Sotheby w Nowym Jorku. "To przekracza eksplorację kosmosu. To relikt jednego z najbardziej historycznych osiągnięć w historii ludzkości".
Podobnie jak wiele osób, które z zafascynowaniem obserwowały lądowanie na księżycu jako dzieci, właścicielka torebki, Nancy Lee Carlson, adwokatka z Inverness, była zafascynowana misjami Apollo.
Natknęła się na informacje o torbie nazwanej "księżycowym woreczkiem na próbki" na stronie internetowej federalnej aukcji. Po tym, jak nikt się nią nie zainteresował przez trzy pierwsze licytacje, kobieta nabyła przedmiot w lutym 2015 roku za cenę $995.
Początkowo przechowywała woreczek w szafie w sypialni, ale później wysłała go do NASA w celu sprawdzenia jego autentyczności. Przedstawiciele NASA zweryfikowali, że torebka rzeczywiście zawiera księżycowy pył, ciemnoszary, drobny proszek wyglądający jak grafit, który według jednego z astronautów pachniał jak proch.
Ale gdy urzędnicy dowiedzieli się, że torba pochodzi z księżyca, skonfiskowano ją jako własność rządu. Carlson złożyła pozew federalny, a w lutym sędzia stwierdził, ze legalnie nabyła torebkę i ma prawo ją zatrzymać.
Kiedy astronauci Apollo 11 powrócili na ziemię w 1969 roku, wszelkie zgromadzone przez nikt obiekty księżycowe były przechowywane w Johson Space Center w Houston, powiedział Paul Spudis, starszy pracownik naukowy Instytutu Księżycowego i Planetarnego w Houston, który pracuje dla NASA.
Ale później niektóre księżycowe próbki zostały przekazane jako prezenty innym krajom i dostojnikom państwowym i wiadomo, że pojawiły się także na czarnym rynku. Inne były wypożyczane dla celów badawczych lub publicznych wystaw.
Ta torba znalazła się w posiadaniu Maxa Ary, który prowadził muzeum Kansas Cosmosphere w Hutchinson, według danych sądowych. Ary został oskarżony i skazany za kradzież i sprzedaż przedmiotów związanych z kosmosem, a rząd oficjalnie przejął posiadaną przez niego kolekcję. Część z tych przedmiotów została później sprzedana, w tym właśnie księżycowa torba na próbki, pomylona z drugą, która nie zawierała księżycowego pyłu.
NASA sprzeciwiło się prywatnej własności przedmiotu, który jest częścią programu narodowego i wydało oświadczenie w następstwie orzeczenia sądu: "Wierzymy, że ten artefakt należy do wszystkich Amerykanów i powinien być publicznie wystawiany, co miało miejsce zanim doszło do niekorzystnych okoliczności".
Carlson powiedziała, że początkowo chciała przekazać księżycowy woreczek lokalnym szkołom do celów edukacyjnych, ale kiedy jego historia wywołała krajową burzą medialną, zmieniła plany.
Część przychodów ze sprzedaży zostanie przeznaczona na rzecz organizacji charytatywnych, w tym Immune Deficiency Foundation i Bay Cliff Health Camp - według domu aukcyjnego Sotheby. Carlson planuje również utworzenie stypendium w dziedzinie patologii mowy na Northern Michigan University, gdzie sama uczęszczała.
Aukcja odbędzie się 20 lipca, w 48. rocznicę lądowania Apollo 11. Oferty można składać osobiście, telefonicznie oraz poprzez internet.
Monitor
