Przyszły rok przyniesie poważne zmiany dla milionów Amerykanów korzystających z ubezpieczeń zdrowotnych w ramach tzw. Obamacare. Jak pokazuje nowa analiza opublikowana przez niezależny ośrodek badawczy KFF, przeciętna składka na ubezpieczenie wykupywane na platformie Healthcare.gov lub stanowych giełdach wzrośnie aż o 75%. Główny powód? Koniec pandemicznych dopłat do składek, które przez ostatnie lata znacząco obniżały ich koszt.
Lato to pora roku, kiedy firmy ubezpieczeniowe ustalają stawki na styczeń nadchodzącego roku i przekazują je do zatwierdzenia stanowym organom regulacyjnym. Badacze z KFF od lat analizują te dokumenty, by zrozumieć, co naprawdę dzieje się z cenami ubezpieczeń. Jak przyznaje Cynthia Cox, jedna z ekspertek prowadzących analizę, oprócz skomplikowanych wyliczeń i tabelek, w dokumentach coraz częściej pojawiają się też opisy przyczyn podwyżek. Tym razem, jak mówi Cox, nie chodzi o koszty leków czy szpitali, ale o zmiany w polityce federalnej.
„Praktycznie każda firma ubezpieczeniowa wskazuje na wygasające dopłaty do składek jako główny powód wzrostu cen” - tłumaczy Cox, dyrektorka Programu ds. Affordable Care Act w KFF.
Mowa o rozszerzonych subwencjach, które zostały wprowadzone w czasie pandemii za prezydentury Joe Bidena. Dzięki nim składki na ubezpieczenie zdrowotne stały się bardziej przystępne, a liczba osób korzystających z tzw. planów ACA (czyli ubezpieczeń w ramach Obamacare) wzrosła dwukrotnie. W styczniu 2024 roku liczba ubezpieczonych osiągnęła rekordowe 24 miliony osób. W efekcie poziom osób nieubezpieczonych w USA spadł do najniższego w historii.
Jednak te korzystne zmiany właśnie się kończą. Od stycznia 2025 roku dodatkowe dopłaty znikną. Skutek? Dla wielu osób miesięczna składka wzrośnie radykalnie. Przykład: ktoś, kto dziś płaci 60 dolarów, może za kilka miesięcy otrzymać rachunek na 105 dolarów.
Dla wielu zdrowych osób ta różnica może być nie do zaakceptowania. Zrezygnują z ubezpieczenia i będą ryzykować, że "jakoś to będzie". Ale jak ostrzega Biuro Budżetowe Kongresu (CBO), takie decyzje mogą mieć dalekosiężne skutki - nawet 4,2 miliona osób może zrezygnować z ubezpieczenia tylko z tego powodu.
Problem w tym, że jeśli zdrowi ludzie odejdą z rynku, zostaną ci, którzy najbardziej potrzebują opieki: osoby przewlekle chore, przyjmujące drogie leki, regularnie korzystające z usług medycznych. A to oznacza wyższe koszty dla firm ubezpieczeniowych - które już teraz zakładają, że rynek stanie się „chorowity” i dlatego podnoszą składki z wyprzedzeniem.
„Firmy ubezpieczeniowe spodziewają się, że rynek się zmieni” - mówi Cox. „Dlatego już teraz przygotowują się na większe ryzyko i wyższe koszty”.
Choć teoretycznie Kongres mógłby przywrócić dodatkowe dopłaty, szanse na to są niewielkie. Wymagałoby to wsparcia ze strony prezydenta Trumpa i republikańskich ustawodawców, a ci konsekwentnie krytykują system ACA. W opublikowanym niedawno planie budżetowym na 2025 rok Republikański Komitet Badawczy nazwał dopłaty „błędnym kołem rosnących składek i federalnych ratunków finansowych na koszt podatnika”. Senator Bill Cassidy z Luizjany wprost wezwał Kongres do odrzucenia przedłużenia dopłat, twierdząc, że tylko „maskują one rzeczywiste, niekontrolowane koszty Obamacare”.
Tymczasem, jak zauważa Cox, najwięcej nowych użytkowników ACA w ostatnich latach przybyło właśnie w konserwatywnych stanach, takich jak Teksas, Floryda czy Georgia. Jeśli składki wzrosną zbyt mocno, to właśnie tam można spodziewać się największych odpływów ubezpieczonych.
Prognozy są poważne: według CBO aż 8,2 miliona osób może stracić ubezpieczenie w wyniku wygaszenia dopłat i innych zmian wprowadzonych przez administrację Trumpa i Kongres w ramach ustawy One Big Beautiful Bill.
Bez politycznego kompromisu — a na taki się nie zanosi — dostęp do opieki medycznej dla milionów Amerykanów może znów stać się przywilejem, a nie podstawowym prawem.
