Jeśli urodziłeś się w Stanach Zjednoczonych, posiadanie bogatych rodziców ma ogromne znaczenie w kwestii twoich szans na odniesienie sukcesu – wynika z nowego raportu.
Osoby urodzone w biedniejszych rodzinach mają większe szanse na posiadanie domu, zdobycie dobrego wykształcenia i lepszego życia niż ich rodzice, jeśli urodzą się w Kanadzie, a nie Stanach Zjednoczonych. Innymi słowy, Kanadyjczycy mają większe szanse na American Dream niż sami Amerykanie.
Jest to zgodne z wnioskami World Economic Forum’s Global Social Mobility Index, który ocenia 82 kraje świata pod względem zdolności ich obywateli do wykorzystania swojego potencjału, bez względu na pochodzenie społeczno-ekonomiczne.
Raport został opublikowany w poniedziałek, zbiegając się z rozpoczęciem Światowego Forum Ekonomicznego w Davos, w Szwajcarii, gdzie poruszanym tematem jest globalna nierówność dochodów.
Indeks klasyfikuje gospodarki według pięciu czynników: zdrowia, edukacji, dostępu do technologii, pracy (pod względem możliwość, warunków i równości wynagrodzenia) oraz ochrony i instytucji.
Niemcy są najbardziej mobilnym społecznie krajem wśród G7, zajmując 11. miejsce; po nich uplasowała się Francja (12.), Kanada (14.), Japonia (15.), Wielka Brytania (21.), Stany Zjednoczone (27.) i Włochy (34.)
Kraje nordyckie, w tym Dania, Finlandia, Norwegia, Szwecja i Islandia, osiągnęły najlepsze wyniki w zakresie mobilności społecznej.
„Najważniejszym wnioskiem raportu jest to, że większość gospodarek nie zapewnia warunków, w których ich obywatele mogą prosperować” – poinformowano w poniedziałek na World Economic Forum. „W rezultacie możliwości życiowe jednostki pozostają uwarunkowane jej statusem społeczno-ekonomicznym w chwili urodzenia, wzmacniając historyczne nierówności”.
Zamożni rodzice
W obecnej sytuacji w Stanach Zjednoczonych rodzina o niskich dochodach potrzebuje pięciu pokoleń do osiągnięcia średniego dochodu, ale liczba ta może ulec zmianie. Ta statystyka jest lepsza niż w Niemczech i Francji, ale gorsza niż w Kanadzie, Australii i Danii, która ma najlepszy ogólny wskaźnik mobilności społecznej.
W Danii dziecko urodzone w ubogiej rodzinie ma podobne szanse na osiągnięcie wysokich dochodów w wieku dorosłym, jak dziecko urodzone w bogatej rodzinie. Wynika to z połączenia powszechnego dostępu do wysokiej jakości edukacji, dobrych możliwości i warunków pracy oraz solidnego zaplecza socjalnego.
Niemcy i Francja plasują się znacznie lepiej niż Stany Zjednoczone pod względem ochrony socjalnej i mają sprawiedliwsze płace, co podnosi ogólny wynik rankingu mobilności społecznej tych krajów.
Raport stwierdza, że różnice w wynagrodzeniach wzrosły „gwałtownie” od lat siedemdziesiątych. 1% osób najlepiej zarabiających w Stanach Zjednoczonych uzyskał w 2018 roku dochody o 158% większe niż w 1979 roku, podczas gdy dolne 90% zarabiających w USA zwiększyło swoje zarobki w tym samym okresie o 24%.
Pochodzenie z zamożnej rodziny ma też inne zalety. Powołując się na dane zebrane przez IPSOS w imieniu Linkedln, raport zauważa, że Amerykanie, którzy dorastali w gospodarstwach domowych o wysokich dochodach, trzy razy częściej zgłaszają silne sieci społeczne i zawodowe niż ci, którzy dorastali w rodzinach o niskich dochodach. „Oznacza to, że osoby te mają podwójną przewagę – zarówno pod względem kapitału społecznego, jak i finansowego” – czytamy w raporcie.
Zlikwidowanie nierówności
Rządy powinny wdrożyć polityki dotyczące koncentracji dochodów, takie jak zwiększenie progresywnego podatku dochodowego od osób fizycznych i zrównoważenie źródeł opodatkowania – wynika z raportu. Zaleca on również poprawę jakości edukacji i promowanie rozwoju umiejętności przez całe życie zawodowe jednostki. Kolejną propozycją jest pomoc pracownikom w przejściu na inne stanowiska pracy w kontekście zmian technologicznych.
Raport stwierdza, że firmy powinny zatrudniać na podstawie osiągnięć, oferując uczciwe wynagrodzenie i inwestując w podnoszenie kwalifikacji swoich pracowników.
Według Klausa Schwaba, założyciela i prezesa Światowego Forum Ekonomicznego, nierówności osłabiają strukturę społeczną kraju i niszczą zaufanie do instytucji. „Reakcja biznesu i rządu musi obejmować wspólne wysiłki na rzecz stworzenia nowych ścieżek mobilności społeczno-ekonomicznej, zapewniając wszystkim uczciwe szanse na sukces” – powiedział.
JM
