Demokrata J.B. Pritzker wygrał ubiegłoroczne wybory na gubernatora prowadząc kampanię na rzecz wyższych podatków dla bogatych bez ujawniania żadnych szczegółów. W ubiegłym tygodniu gubernator przedstawił zarys swojego projektu zmian w systemie podatku dochodowego.
Zastąpienie stałej stawki podatkowej progresywną spowoduje podwyżkę podatku dochodowego dla 3 procent najbogatszych mieszkańców Illinois, dając małą ulgę tym, którzy zarabiają rocznie poniżej $250,000.
Gubernator Pritzker powiedział, że jego plan wygenerowałby do budżetu $3.4 miliarda. Stan rozpaczliwie szuka nowych wpływów, by zmniejszyć deficyt budżetowy w wysokości $3.2 miliarda i wyrównać zaległości w spłacie niezapłaconych rachunków w wysokości $8.5 miliarda oraz funduszy emerytalnych pracowników stanowych zadłużonych na $134 miliardy.
Eksperci ds. polityki podatkowej mają jednak wątpliwości, czy plan gubernatora jest wystarczający. „To nie wystarczy” - powiedział Ralph Martire, dyrektor wykonawczy Center for Tax and Budget Accountability, wspieranej przez związki zawodowe grupy badawczej. Martire powiedział, że stan musi szukać innych źródeł dochodów do budżetu, w tym ewentualnego przedłużenia podatku od sprzedaży.
Decyzja Pritzkera o obniżeniu podatków - nawet nieznacznie - dla tak wielu mieszkańców w stanie, wzbudza wątpliwości wśród ekonomistów.
“To trochę brzmi jak cyniczna propozycja obniżenie podatków dla 97 procent podatników, kiedy stan znajduje się w tak trudnej sytuacji” - powiedział Don Fullerton, profesor na University of Illinois.
Gubernator Pritzker, miliarder i spadkobierca fortuny właścicieli sieci hotel Hyatt, zapewnia, że podejmuje próbę stabilizacji finansów państwa.
Dodał, że ponad 3-miliardowy deficyt ma niezwykle destabilizujący wpływ na stan gospodarki Illinois, “na nasze biznesy i przyszłość rodzin pracujących”.
Demokraci w stanowym Kongresie chcą zająć się projektem gubernatora jeszcze przed końcem sesji legislacyjnej w maju. Do wprowadzenia zmian w systemie podatkowym konieczne jest przyjęciem poprawki do Konstytucji stanu Illinois, większością 3/5 głosów. Poza tym, by ustawa mogła wejść w życie, musi zostać przyjęta w referendum, którego przeprowadzenie byłoby możliwe dopiero przy wyborach w listopadzie 2020 r.
Obecnie wszyscy mieszkańcy Illinois podlegają opodatkowaniu w wysokości 4.95 procent, niezależnie od poziomu dochodów.
W swoim planie gubernator Pritzker zaproponował podwyżkę stawki dla osób zarabiających ponad $250,000 rocznie, przy czym osoby o dochodach powyżej $1 mln płaciłyby podatek w wysokości 7.95%.
W projekcie zaproponowano, by pierwsze zarobione $10,000 obłożone było podatkiem w wysokości 4.75 procent, od rocznego dochodu w przedziale od $10,000 do $100,000 – obowiązywałby podatek w wys. 4.9 procent, od $100,000 - $250,000 – 4.95 procent, od $250,000 do $500,000 - 7.75 procent, od $500,000 do miliona dolarów – 7.85 procent, a powyżej miliona 7.95 procent.
Plan Pritzkera - który stanowi jedynie punkt wyjścia do negocjacji z ustawodawcami, spowodowałby, że Illinois miałoby drugą najwyższą stawkę podatku dochodowego wśród sąsiadujących stanów. W Iowa najwyższa stawka wynosi 8.53 procent i obejmuje dochody w wysokości od $73,710 rocznie.
Tymczasem Indiana ma stałą stawkę - 3.23 proc. Na Środkowym Zachodzie Minnesota ma najwyższą stawkę na poziomie 9.85 procent. W skali całego kraju także Kalifornia, Hawaje, Oregon, New Jersey, Nowy Jork, Vermont i Washington, D.C., mają stawki podatku dochodowego wyższe od tych zaproponowanych przez gubernatora Pritzkera.
Profesor Fullerton, który pracował w Departamencie Skarbu w administracji prezydenta Ronalda Reagana, powiedział, że podwyżka zarobków nie jest wystarczająca dla ratowania finansów stanu, ale prawdopodobnie nieuchronna. „Posiadanie progów podatkowych ma sens, ponieważ ludzie o niskich dochodach w Illinois, naprawdę nie są w stanie więcej płacić”.
Jednak Fullerton i inni ekonomiści uważają, że drastyczne podwyższenie stawek dla najbogatszych podatników, może nie być najmądrzejszą polityką.
“Wyższe opodatkowanie całego dochodu osób, które zarabiają więcej niż milion dolarów rocznie, tworzy rodzaj klina między jedną grupą a następną grupą” - powiedziała Kim Rueben, który prowadzi w Waszyngtonie organizacje DC State Tax and Tax Center. Jej zdaniem niektórzy będą w takich warunkach rozważać opuszczenie Illinois.
Jeszcze zanim Pritzker opublikował swój plan, Illinois Ideas, pro-biznesowy komitet polityczny kierowany przez prezesa i dyrektora Stowarzyszenia Producentów Illinois Grega Baise’a, ostro skrytykował go. “To będzie ogromny podatek nakładany na miejsca pracy rodzin z Illinois, który zniszczy gospodarkę stanu i jeszcze bardziej przyspieszy ucieczkę mieszkańców” - stwierdzono w oświadczeniu.
Administracja Pritzkera odrzuca zarzuty, iż nowy plan podatkowy spowoduje, że zamożni mieszkańcy lub firmy opuszczą stan lub zaangażują się w praktykę unikania płacenia podatków.
„Uważamy, że stawki są sprawiedliwe i rozsądne na każdym poziomie dochodów” - stwierdził zastępca gubernatora Dan Hynes. „Ogólnie rzecz biorąc, plan jest sprawiedliwym sposobem rozwiązania kryzysu budżetowego”.
Gubernator Pritzker propozycję nazwał najlepszym rozwiązaniem i wezwał stanowy Kongres do uchwalenia zmian w systemie podatkowym.
"Spodziewam się różnych opinii na temat najlepszego sposobu osiągnięcia sprawiedliwego systemu podatkowego i szczerze powitam każdą rozmowę na ten temat. Poprosiłem już kilku ustawodawców, którzy sprzeciwiają się sprawiedliwemu opodatkowaniu, by zaproponowali lepsze pomysły, poprawki, i mam nadzieję, że podejmą ten temat” - powiedział gubernator Pritzker w przemówieniu budżetowym wygłoszonym przed połączonymi izbami stanowego Kongresu w Springfield.
W swoim planie wydatków na nowy rok fiskalny rozpoczynającym się 1 lipca, gubernator Pritzker zapowiedział również wprowadzenie 20-procentowego podatku od dochodu od zakładów bukmacherskich brutto, który - jak szacuje administracja - wygeneruje od $77 mln do $136 mln rocznie.
Pritzker zaproponował legalizację marihuany do celów rekreacyjnych, dzięki czemu powstaną nowe miejsca pracy i a wpływy z „licencji i innych opłat” mogą przynieść $170 milionów.
Ponadto zapowiedział podatek od firm ubezpieczeniowych, który pomoże pokryć koszty systemu ubezpieczeń Medicaid i wygenerować $390 milionów.
Projekt ustawy budżetowej, pierwszej przedstawionej przez gubernatora Pritzkera, przewiduje, że dochody budżetu stanu wyniosą $38.9 miliarda, wydatki - $38.75 mld. Administracja demokratycznego gubernatora oszacowała, że deficyt budżetu stanu wzrośnie do $3.2 mld do wiosny 2020 roku.
JT
