Kiedy Organizacja Narodów Zjednoczonych ogłosiła 29 września 2020 inauguracyjnym Międzynarodowym Dniem Walki z Marnowaniem Żywności, skala problemu i konieczność zmian były na tyle niepokojące, że uzasadniały globalne wezwania do działania. W czasie pandemii koronawirusa sytuację pogorszyły zakłócenia łańcucha dostaw, niedobory siły roboczej i utrata rynków zbytu.
ONZ szacuje, że 14% całej żywności produkowanej na świecie jest marnowana między zbiorami a sprzedażą detaliczną. Jeszcze więcej marnotrawstwa występuje na poziomie sprzedaży detalicznej i konsumpcji. W krajach rozwijających się jeszcze większe konsekwencje można dostrzec w rosnącej liczbie osób dotkniętych głodem.
W krajach takich jak Stany Zjednoczone straty i marnotrawstwo żywności przyczyniają się do emisji gazów cieplarnianych (z powodu tak dużej ilości jedzenia trafiającego na wysypiska) i wyczerpywania się zasobów. Według ONZ, każda niezjedzona żywność to marnotrawstwo wody, pól uprawnych, siły roboczej i energii wykorzystywanych do uprawy, produkcji i transportu towarów.
Według FAO (Food and Agriculture Organization) 38% całkowitego zużycia energii w globalnym systemie żywnościowym jest wykorzystywane do produkcji żywności, która jest tracona lub marnowana.
Kupuj tylko to, czego potrzebujesz
Sytuacja wyglądała zdecydowanie inaczej we wczesnych tygodniach pandemii, kiedy panika spowodowała falę niepotrzebnych zakupów, przyczyniająca się do zaburzenia funkcjonującego systemu: supermarkety miały niewielkie lub żadne nadwyżki do przekazania bankom żywności, a niedobory doprowadziły do jeszcze większego braku bezpieczeństwa żywnościowego wśród tych, którym brakowało środków, aby przygotować zapasy. Jednocześnie - jak wynika z raportu FAO - duża część w ten sposób zgromadzonej żywności zostanie prawdopodobnie wyrzucona.
Data ważności
Według Departamentu Rolnictwa Stanów Zjednoczonych jedynym produktem, którego sprecyzowana data przydatności do spożycia na opakowaniu jest wymagana przez władze federalne, to preparaty dla niemowląt. Wszystkie inne oznaczenia: "najlepiej spożyć przed" (best by) lub "do sprzedaży do" (sell by) są otwarte na interpretacje i nie są datami dotyczącymi bezpieczeństwa. Jakość żywności może się z czasem pogorszyć, ale niekoniecznie oznacza, że stanowi ona zagrożenie do spożycia. Na stronie USDA można znaleźć szereg pytań dotyczących etykiet żywności.
Nie oceniaj produktu po wyglądzie
Zniekształcone czy obite owoce i warzywa są tak samo smaczne, jak te doskonałe, nieskazitelne okazy. Według FAO zbyt często "brzydkie" produkty marnieją na pólkach i stają się odpadami bez powodu.
Lepsze przechowywanie
FAO zaleca stosowanie hermetycznych pojemników, ustawienie lodówki na odpowiednią temperaturę i przesuwanie starszych produktów na przód lodówki czy szafek.
Zmniejszenie o połowę ilości strat i marnotrawstwa żywności na całym świecie znacnzie przyczyniłoby się do złagodzenia nadchodzącego kryzysu związanego z koniecznością wykarmienia prawie 10 miliardów ludzi na naszej planecie do roku 2050. Według Światowego Instytutu Zasobów, obniżyłoby to poziom emisji gazów cieplarnianych o 1.5 gigaton rocznie - więcej niż emisje związane z energią i przemysłem w Japonii - i pozwoliłoby uniknąć konieczności przekształcania obszaru wielkości Argentyny w grunty rolne.
JM
