W nocy ze środy na czwartek udało się stronom politycznym sfinalizować porozumienie dotyczące planowanego od ponad tygodnia, tzw. trzeciego pakietu stymulacyjnego. Zadecydowano o przeznaczeniu aż 2 bilionów dolarów na walkę z bezpośrednimi skutkami pandemii koronawirusa w USA oraz 4 mld. do dyspozycji Rezerwy Federalnej. To największy bodziec ekonomiczny we współczesnej historii Stanów Zjednoczonych.
Wysokość przeznaczonej na pomoc sumy jeszcze kilka tygodni temu była nie do pomyślenia. Zwłaszcza przy tak spolaryzowanym Kongresie, który od kilku lat ma trudności z przyjęciem jakiejkolwiek istotnej ustawy.
„To inwestycja na poziomie działań wojennych” – powiedział przewodniczący większości senackiej, Mitch McConnell, ogłaszając porozumienie.
Rzeczywiście, od czasu II wojny światowej tak wysoki zastrzyk gotówki w gospodarkę jeszcze nie miał miejsca. Zwłaszcza, że całkowita suma planowana przez ekonomistów z Białego Domu to 6 bilionów dolarów. 2 bln. są przeznaczone na bezpośrednią pomoc Amerykanom i firmom, którą poniżej opisujemy. Pozostałe 4 biliony trafiĄ do Rezerwy Federalnej, która wedle własnego uznania będzie mogła wspomóc finansowo wybrane działy gospodarki. Podobny pakiet wykorzystano w 2008 r. na ratowanie Wall Street.
Zanim w skrócie omówimy niektóre z założeń pakietu, warto zaznaczyć, iż pewne zmiany mogą się pojawić, czy to wprowadzone przez Izbę Reprezentantów, czy samych senatorów.
Pomoc dla osób indywidualnych:
- Ustawodawcy zgodzili się przekazać 1,200 dolarów na osobę, jeśli jej roczne zarobki nie przekraczają $75,000. Oznacza to $2,400 dla małżeństwa, a także dodatkowo $500 na każde dziecko. Powyżej wymienionej granicy zarobków czeki będą coraz niższe i pomoc finansowa w formie wypłat skończy się na granicy $99,000 rocznego dochodu.
- Zasiłki dla bezrobotnych zostały rozszerzone, podwyższając maksymalne świadczenie o $600 tygodniowo na okres do 4 miesięcy. Świadczenia będą dostępne dla osób pracujących w niepełnym wymiarze godzin, pracujących na własny rachunek lub w ramach umów krótkoterminowych (na przykład kierowcy UBER). Osoby, które po wyczerpaniu się świadczeń wciąż nie będą miały pracy, mają możliwość wydłużenia świadczeń na kolejne 13 tygodni( ten punkt nie jest pewny, gdyż kilku senatorów zwróciło uwagę, iż sprzyja to wykorzystywaniu świadczeń: według nich wielu osobom bardziej opłacało się będzie przejść na bezrobocie niż pracować).
- Więcej pieniędzy dla programów oferujących pomoc żywnościową, podobnie dla gospodarstw domowych o najniższych dochodach w celu uniknięcia eksmisji z zajmowanych lokali. Poza tym ustawa przewiduje finansowanie programów zapewniających dostęp do internetu na terenach wiejskich.
- Będzie można dokonywać wypłat z kwalifikujących się kont emerytalnych na cele związane z koronawirusem bez kar finansowych.
- Studenci posiadający pożyczki federalne będą mogli zawiesić ich spłaty do października.
- Studenci korzystający z pomocy federalnej w nauce (Pell grant) nie zostaną ukarani, jeśli będą zmuszeni zrezygnować z nauki z powodu koronawirusa.
Pomoc dla małych firm:
- Nowa ustawa daje małym firmom dostęp do prawie 350 miliardów dolarów zawartych w programie pożyczek na pokrycie miesięcznych wydatków, takich jak płace, czynsz, czy rachunki za użyteczności. Pożyczka taka nie będzie musiała być spłacona, jeśli zaciągająca ją firma utrzyma wszystkie etaty.
- Pomoc przewidziana na osiem tygodni będzie obowiązywała z datą wsteczną, od 15 lutego 2020 r., by pomóc w przywróceniu do pracy osób, które już zostały zwolnione.
Pomoc dla korporacji
- Pakiet stymulacyjny obejmuje pomoc finansową dla najbardziej dotkniętych kryzysem branż, w tym linii lotniczych, zarówno pasażerskich jak i towarowych. Kolejna pula pieniędzy w wysokości 500 mld. dolarów dostępna byłaby na pomoc firmom z innych branż.
- Firmy korzystające z pomocy nie będą mogły podnosić wynagrodzenia dla niektórych członków kierownictwa i zarządu.
- Każda firma otrzymująca pomoc rządową nie będzie mogła kupować własnych akcji (buying back stocks) przez kolejny rok.
- Firmy kontrolowane przez prezydenta, wiceprezydenta, członków Kongresu i szefów agencji federalnych nie będą kwalifikowały się do pożyczek.
- Firmy, które utrzymają wszystkich pracowników pomimo znacznej utraty dochodów, będą mogły uzyskać ulgę podatkową.
- Ustawa zapewnia dużym przedsiębiorstwom inne ulgi podatkowe, takie jak odroczenie płatności podatków, czy zwiększenie odliczeń kosztów odsetek.
Pomoc dla służby zdrowia
- Szpitale i centra medyczne dostaną miliardy dolarów pomocy, by poradzić sobie z rosnącą liczbą przypadków zarażenia koronawirusem.
- Szpitale leczące pacjentów z Covid-19 otrzymają też wyższe zwroty z Medicare, a także mogą żądać przyspieszonych wypłat z tego tytułu.
- Planowane wcześniej cięcia w programie Medicare, które były częścią umowy o redukcji deficytu, zostałyby tymczasowo wstrzymane.
- Usprawnione zostaną zasady korzystania i płatności za medyczne usługi diagnostyczne na odległość (telehealth services).
- Planowane jest zwiększenie funduszy dla różnych agencji federalnych, w celu między innymi przyspieszenia prac nad terapiami i szczepionką na koronawirusa.
- W przypadku wynalezienia szczepionki pacjenci z Medicare nie musieliby płacić za jej otrzymanie.
Pomoc dla władz stanowych i lokalnych
- Pakiet pomocowy obejmuje 150 mld. dolarów na pomoc rządom stanowym i lokalnym, które poniosły nieprzewidziane wydatki przy jednoczesnym zmniejszeniu dochodów. Każdy stan otrzymałby minimalną kwotę, a pozostałe fundusze rozdzielone byłyby w zależności od liczby mieszkańców.
- Zwiększona zostanie pomoc finansowa dla programów pomocowych na wypadek katastrof (disaster relief), do których mają dostęp władze stanowe. Ustawa podwyższa również kwoty przeznaczane na podobne programy na poziomie lokalnych samorządów.
- Dodatkowe finansowanie dla programów opieki nad dziećmi. Chodzi przede wszystkim o zaspokojenie potrzeb placówek opiekujących się dziećmi personelu ratunkowego, opieki zdrowotnej i innych osób z tzw. branż krytycznych dla społeczeństwa i gospodarki.
- Stany, które zdecydowały się przenieść prawybory na inny termin, otrzymają fundusze na uczynienie ich bardziej bezpiecznymi. Głównie poprzez rozszerzenie programów wczesnego głosowania i promocję głosowania pocztowego.
- Agencje transportu publicznego, które w związku z ograniczeniami utraciły pasażerów, otrzymałyby 25 mld. dolarów pomocy federalnej.
- Szkoły i uczelnie będą mogły uzyskać dostęp do prawie 31 mld. dolarów na programy nauki wdrażane podczas zamknięcia szkół (np. nauka przez internet).
- Policja stanowa i lokalna, a także straż pożarna będą mogły uzyskać pomoc w opłaceniu nadgodzin dla pracowników oraz w zakupie sprzętu ochronnego (maski, okulary, rękawiczki).
- Ostateczny termin wprowadzenia programu Real ID zostanie przesunięty o rok, co najmniej do października 2021.
Inna pomoc
- Muzea, biblioteki i organizacje zajmujące się sztuką w całym kraju, które zamykają swe podwoje w wyniku panującej pandemii, będą mogły uzyskać wsparcie w ramach dotacji federalnych.
- Zamknięte od połowy marca The John F. Kennedy Center for the Performing Arts otrzyma 25 mln. dolarów, aby móc ponownie otworzyć swe podwoje po zakończeniu kryzysu.
- Smithsonian Institution otrzymałoby 7.5 miliona dolarów na zorganizowanie tzw. telepracy, odkażanie i nadgodziny dla strażników, personelu medycznego i opiekunów w ZOO.
Tak w wielkim skrócie wygląda przyjęty przez Senat i Biały Dom gospodarczy pakiet stymulacyjny, który według zapewnień Izby Reprezentantów zostanie jak najszybciej rozpatrzony i poddany pod głosowanie.
RJ
