ostatnio zaczął spadać
Nowy raport naukowy z Northwestern University i University of Oregon wskazuje na to, że wyniki testów IQ (mierzących iloraz inteligencji) w Stanach Zjednoczonych spadły w ostatnich latach. Podczas gdy umiejętności przestrzenne się poprawiły, pozostałe trzy obszary - logiczne myślenie, słownictwo i rozwiązywanie problemów matematycznych - odnotowały spadek o 2 punkty.
Wyniki IQ spadły we wszystkich grupach wiekowych, poziomach wykształcenia i płciach, z największymi spadkami zauważalnymi wśród osób młodszych i mniej wykształconych. Wyniki te są zgodne z badaniami naukowymi na całym świecie, które od kilku lat odnotowują spadek wyników testów na inteligencję.
Co jest powodem
Wiele badań wskazuje na to, że wyniki testów IQ były coraz wyższe przez cały XX wiek, a teoria ta została nazwana "efektem Flynna", od nazwiska nowozelandzkiego naukowca, który zaobserwował to zjawisko. Z biegiem lat iloraz inteligencji zachodnich społeczeństw rósł średnio o 3-5 punktów na dekadę, co sugeruje, że ludzie stawali się stopniowo coraz mądrzejsi.
Wiele osób uważa, że taki wzrost wyników związany był z postępem cywilizacyjnym, a także ze zmianami w sposobie nauczania i wychowywania dzieci.
„IQ wzrosło na całym świecie w ciągu stulecia o około 30 punktów” - mówi Robert Sternberg, profesor psychologii w Cornell, który bada inteligencję. „Aby pokazać, co oznacza 30 punktów, wyobraźmy sobie, że średnia wynosi 100. Zazwyczaj osoby utalentowane zaczynają od około 130. Mówimy więc o różnicy między człowiekiem przeciętnym a uzdolnionym”.
Do niedawna wyniki IQ rosły prawie tak długo, jak długo istniały testy. Pierwsze pojawiły się około 1905 roku i były przeznaczone dla dzieci w wieku szkolnym we Francji.
Testy inteligencji w Stanach Zjednoczonych wprowadzono po I wojnie światowej jako narzędzie selekcji w wojsku, przypomina Stefan Dombrowski, profesor psychologii na Rider University, który bada IQ. „Potrzebowaliśmy sposobu, aby odróżnić mięso armatnie od materiału oficerskiego”. Wojskowe testy przekształciły się w test SAT, który stał się dominującym egzaminem wstępnym do college'u.
„Niektórzy ludzie myśleli, że to sposób odżywiania, inni myśleli, że to szkoła, inni myśleli, że to lepsze wychowanie” – powiedział Sternberg. W XX wieku Amerykanie na ogół lepiej jedli, dłużej chodzili do szkoły i udoskonalali techniki rodzicielskie.
Ale sam Flynn uważał, że rosnące IQ odzwierciedla rosnącą złożoność ludzkich spraw. Kiedy farmy ustąpiły miejsca fabrykom, konie samochodom, maszyny do pisania komputerom, „życie na świecie stało się bardziej skomplikowane” – mówi Sternberg. „I tak, wzrósł iloraz inteligencji”.
Leniwe umysły
Jednym z powodów odwrócenia tego trendu w ostatnich latach może być rozwój i dostępność technologii, takich jak smartfony, inteligentne głośniki i coraz popularniejsza sztuczna inteligencja, które stopniowo zastępują wyższe funkcje mózgu człowieka.
Według niektórych badaczy, korzystanie z takich urządzeń sprawia, że nasze myślenie staje się coraz bardziej ociężałe.
Być może społeczeństwo ludzkie osiągnęło szczyt poznawczy. Komputery i smartfony są bardziej złożone niż kiedykolwiek, ale ludzkie działania są o dziwo prostsze. Pokolenia temu zmywarki do naczyń i suszarki do ubrań ułatwiały pracę fizyczną w życiu codziennym. Dziś iPhone'y, Amazon Echo, czy Google eliminują pracę umysłową.
„Kiedy możesz po prostu powiedzieć „Alexa, zrób to” lub „Siri, zrób tamto”, w miarę jak oprogramowanie staje się coraz bardziej wyrafinowane, ludzki umysł ma mniej do zrobienia” - uważa Sternberg.
Wyniki badania są istotne, ponieważ testy IQ są powszechnie stosowane do różnych celów, takich jak diagnozowanie zaburzeń poznawczych u pacjentów z chorobą Alzheimera lub Parkinsona, wykrywanie zdolności dzieci czy nawet rekrutacja pracowników.
Jeśli nasze zdolności poznawcze rzeczywiście ustabilizowały się, to następnym logicznym pytaniem jest: kiedy to się dokładnie stało? Być może pewnego dnia badacze wskażą konkretny moment. Może było to stworzenie Wi-Fi lub wprowadzenie na rynek pierwszego inteligentnego głośnika, a może coś innego. Dobrze by było wiedzieć, od kiedy dokładnie nasza inteligencja zaczęła spadać.
rj