Będzie to już 134. parada, która odbędzie się 3 maja o godzinie 11.30 w centrum Chicago - wzdłuż ulicy Columbus Drive, początek na wysokości ulicy Balbo. Tytuł Wielkiego Marszałka tegorocznej parady otrzymał – Prof. Jim Mazurkiewicz z Teksasu, Honorowego Marszałka – Jego Ekscelencja Ks. Bp. Artur Ważny z Diecezji Sosnowieckiej. Tytuł Friend of Polonia otrzymała Susana A. Mendoza, Illinois State Comptroller, natomiast hasło tegorocznej parady brzmi: 1000-lecie Królestwa Polskiego.
Uchwalona 3 maja 1791 roku konstytucja była pierwszą w Europie i drugą na świecie (po konstytucji amerykańskiej) spisaną ustawą zasadniczą, która stała się dokumentem tworzącym tożsamość suwerennego narodu. Za jej autorów uważa się króla Stanisława II Augusta, wielkiego marszałka litewskiego Ignacego Potockiego oraz ks. Hugona Kołłątaja, duchownego i filozofa.
Konstytucja czerpała inspirację z myśli politycznej i społecznej europejskiego oświecenia oraz amerykańskiej konstytucji z 1787 roku. Twórcy polskiej ustawy zasadniczej uznawali, że rząd musi służyć dobru całego narodu, a nie interesom nielicznych. Na dokument składało się 11 artykułów. Pierwszy z nich określał religię rzymskokatolicką jako dominującą, zapewniając jednocześnie wolność wyznania i praktyk wyznawcom innych religii. Artykuł V konstytucji dzielił władzę na ustawodawczą, wykonawczą i sądową. Dwuizbowy Sejm uchwalał prawa; władza wykonawcza miała być w rękach króla i Straży Praw; sądownicza była w ręku niezawisłych sądów.
Promocja
Rocznica przyjęcia Konstytucji 3 Maja jest świętem ustanowionym w 1919 roku. Przez okres PRL jego publiczne obchodzenie było zabronione. Ponownie stało się państwowym świętem w 1990 roku. Z tej okazji w wielu miejscach w kraju i poza jego granicami odbywają się parady, biegi, rajdy i inne specjalne wydarzenia i pikniki.
Historia chicagowskiej parady
Tradycyjnie już największa parada 3-majowa odbędzie się w Chicago. W tym roku będzie to już 134. edycja. Była organizowana nieprzerwanie od 1891 roku. W 2020 roku została całkowicie odwołana, a w 2021 miała charakter wirtualny w związku z pandemią koronawirusa. Od 2022 r. tradycja powróciła do Chicago.
„W roku 1891 Polacy w Wietrznym Mieście zorganizowali pierwsze obchody Dnia Konstytucji 3 Maja, które Adam Kożuchowski nazwał testamentem konającej republiki. Przez 100 lat ich organizatorem był Związek Narodowy Polski, potem organizacją zajął się Związek Klubów Polskich, a następnie powołany przy ZKP Komitet Organizacyjny składający się z przedstawicieli organizacji polonijnych. Do wybuchu I wojny światowej obchody miały charakter wyłącznie kościelny. Parady organizowane w formie przemarszu i pikników kończących się przy pomniku Tadeusza Kościuszki na terenie Humboldt Park, znajdującym się w ówczesnym sercu polonijnej dzielnicy, zostały po drugiej wojnie światowej przeniesione do centrum miasta na ulicę Dearborn Ave., a następnie na Columbus Drive w Grant Park położonym nad brzegiem jeziora Michigan, gdzie z małymi zmianami odbywają się do tej pory” – przypominała kilka lat temu historię parad dr Łucja Mirowska-Kopeć.
Rokrocznie wybierany jest Wielki Marszałek Parady oraz dwóch wicemarszałków. Tym zaszczytnym tytułem były obdarzane osoby, które w sposób szczególny zasłużyły się w pracy na rzecz promocji Polski i Polonii w amerykańskim środowisku. Wyboru dokonują członkowie Komitetu z kandydatur zgłaszanych przez organizacje polonijne. Od ponad 23 lat prowadzony jest też wybór Królowej Parady. W 2025 roku tytuł ten otrzymała Olivia Kowalczyk. Od kilku lat przyznawany jest też tytuł „Przyjaciel Polonii”, który w tym roku otrzymała Susana A. Mendoza.
Więcej informacji na temat parady znaleźć można na stronie: www.polishparade.org
Parada też w Kanadzie
Dzień później niż w Chicago, bo w niedzielę 4 maja na swoją paradę zaprasza Kongres Polonii Kanadyjskiej. W kanadyjskim Ontario obchodzony jest w maju Miesiąc Dziedzictwa Polskiego, a 3 maja zostało ustanowione Dniem Polskiej Konstytucji w całej Kanadzie. To m.in. z tej okazji 2 maja – w Dzień Flagi RP oraz Dzień Polonii i Polaków za Granicą wodospad Niagara jest podświetlany biało-czerwonymi barwami narodowymi.
Zdj. Archiwum Tygodnika Monitor
