Papież Leon XIV, wybrany na nową głowę Kościoła katolickiego, zapowiedział, że jego pontyfikat będzie silnie nawiązywał do spuścizny zmarłego papieża Franciszka. W swoim pierwszym przemówieniu do kardynałów wskazał sztuczną inteligencję jako jedno z najważniejszych wyzwań współczesności, zagrażające godności ludzkiej i sprawiedliwości społecznej.
Leon XIV, znany wcześniej jako kardynał Robert Prevost, urodził się w Chicago. Jego wybór na papieża był zaskoczeniem, ale też źródłem entuzjazmu wśród katolików obu Ameryk. Jest on pierwszym w historii papieżem pochodzącym z USA i pierwszym reprezentantem zakonu augustianów na Stolicy Piotrowej.
W przemówieniu wygłoszonym w Watykanie, nowy papież oznajmił, że przyjął imię Leon na cześć papieża Leona XIII, który zasłynął z encykliki społecznej „Rerum Novarum” (1891) – tekstu otwierającego katolicką naukę społeczną w czasach pierwszej rewolucji przemysłowej.
„Dziś Kościół ponownie odpowiada na wyzwania kolejnej rewolucji przemysłowej i rozwoju sztucznej inteligencji, oferując światu swoje społeczne nauczanie” – powiedział papież w języku włoskim. Wskazał na potrzebę obrony ludzkiej godności, sprawiedliwości i praw pracowniczych.
Promocja
Leon XIV podkreślił również, że jego pontyfikat będzie kontynuacją reform i duchowości papieża Franciszka – zwłaszcza jego pokory, prostoty życia i całkowitego oddania służbie. „Weźmy w nasze ręce to cenne dziedzictwo i idźmy dalej tą drogą” – zachęcał zgromadzonych kardynałów.
W duchu Soboru Watykańskiego II papież zaapelował o odnowienie zaangażowania Kościoła w misję dialogu ze współczesnym światem, współodpowiedzialność biskupów i troskę o najsłabszych. „Kościół musi być misyjny, synodalny i bliski ludziom” – podkreślił.
Nowy papież zaznaczył, że swoją funkcję będzie pełnił z pokorą i otwartością. „Wasza obecność przypomina mi, że Pan, który powierzył mi tę misję, nie zostawi mnie samego w tej odpowiedzialności” – powiedział kardynałom.
Papież nie planuje na razie wizyty w USA
Choć wielu mieszkańców Chicago wyraża dumę z faktu, że nowy papież pochodzi właśnie z ich miasta, Leon XIV nie planuje na razie wizyty w rodzinnych stronach. Podczas pierwszej audiencji dla dziennikarzy papież odniósł się do tego w rozmowie z Lesterem Holtem, dziennikarzem NBC i byłym prezenterem CBS2 Chicago.
„Zapytałem go, czy planuje wizytę w Stanach Zjednoczonych lub Chicago – opowiadał Holt. „Odpowiedział: Nie sądzę”.
Holt wspomina tę rozmowę jako jedno z najważniejszych wydarzeń swojej kariery, którą wkrótce kończy. Gospodarz programu „Today Show” zażartował, że było to „spotkanie dwóch facetów z Chicago w Watykanie”.
Papież przyznał, że słyszał, iż jego wybór przyciąga ludzi z powrotem do Kościoła, ale podkreślił, że na razie jego obowiązki w Watykanie są zbyt wymagające, by myśleć o zagranicznych podróżach.
Leon XIV ostrzega przed zagrożeniami związanymi ze sztuczną inteligencją
Podczas spotkania z mediami Leon XIV po raz kolejny zwrócił uwagę na rozwój sztucznej inteligencji (AI) jako jedno z kluczowych wyzwań współczesnego świata. „Sztuczna inteligencja ma ogromny potencjał, ale jej stosowanie musi opierać się na odpowiedzialności i rozeznaniu” – powiedział.
Papież przypomniał, że nowe technologie nie powinny zastępować relacji międzyludzkich ani godności człowieka. „Komunikacja to nie tylko przekaz informacji, ale również budowanie kultury i środowisk, które sprzyjają dialogowi” – zaznaczył. „Ta odpowiedzialność dotyczy nas wszystkich, w zależności od wieku i roli w społeczeństwie”.
W podobnym tonie wypowiadał się jego poprzednik, papież Franciszek, który jeszcze przed śmiercią apelował o mądre wykorzystanie technologii i przestrzegał przed dehumanizacją relacji. „Patrzmy sobie w oczy, a nie tylko w ekrany” – mówił w jednym z ostatnich przemówień.
Eksperci ostrzegają przed kosztami dla środowiska po tym, jak w raporcie oszacowano, że zadanie pytania ChatGPT kosztuje około 10 razy więcej energii elektrycznej niż wyszukanie odpowiedzi w Google, co doprowadziło do drastycznego wzrostu emisji CO2 przez duże firmy technologiczne. Nauczyciele wyrazili obawy, że uczniowie wykorzystują sztuczną inteligencję, aby oszukiwać w tworzeniu prac dyplomowych, a badania pokazują, że może to zagrozić wielu miejscom pracy.
Papież wyraził nadzieję, że Kościół odegra aktywną rolę w globalnej debacie nad relacją człowieka z maszyną.
Pontyfikat Leona XIV rozpoczyna się od mocnych deklaracji: kontynuacja reform Franciszka, zaangażowanie społeczne, troska o najuboższych, a także refleksja nad wyzwaniami nowoczesności, w tym technologią. Jego pierwsze wystąpienia sugerują, że amerykański papież zamierza przewodzić Kościołowi w duchu jedności, pokory i aktywnego dialogu ze światem.
Choć wiele osób oczekiwałoby szybkiej wizyty w USA, Leon XIV jasno daje do zrozumienia, że najpierw musi zająć się sprawami Kościoła w sercu Watykanu – a przyszłość, również ta technologiczna, stawia przed nim i Kościołem wielkie wyzwania.
