Wpływ mediów społecznościowych na zdrowie psychiczne i dobre samopoczucie młodych ludzi to coraz większy problem rodziców, nauczycieli, pracowników służby zdrowia i regulatorów. Teraz niemal połowa amerykańskich nastolatków twierdzi, że media społecznościowe mają głównie negatywny wpływ na osoby w ich wieku — i niemal tyle samo przyznaje, że ogranicza korzystanie z tych platform.
Tak wynika z raportu Pew Research Center opublikowanego we wtorek, w którym zapytano amerykańskich nastolatków i ich rodziców o ich stosunek do mediów społecznościowych i smartfonów. Raport ten daje aktualny obraz tego, jak młodzi ludzie postrzegają własne korzystanie z internetu, nawiązując do wcześniejszego badania Pew z grudnia, w którym niemal połowa amerykańskich nastolatków przyznała, że są online niemal bez przerwy.
Raport ukazuje się w czasie, gdy rodzice i regulatorzy coraz głośniej apelują do firm technologicznych o podjęcie większych działań na rzecz ochrony młodych użytkowników — i ograniczenia czasu, jaki spędzają oni w mediach społecznościowych. W zeszłym roku ówczesny główny chirurg Stanów Zjednoczonych, Vivek Murthy, zaapelował do Kongresu o wprowadzenie obowiązku umieszczania ostrzeżeń o ryzyku dla młodzieży na aplikacjach społecznościowych, podobnie jak na alkoholowych i tytoniowych produktach. Australia z kolei uchwaliła pierwsze na świecie prawo zakazujące osobom poniżej 16. roku życia korzystania z mediów społecznościowych. Natomiast w marcu gubernator Utah, Spencer Cox, podpisał przełomową ustawę nakładającą na sklepy z aplikacjami obowiązek weryfikacji wieku użytkowników i udostępniania tych danych deweloperom aplikacji, aby chronić młodych ludzi przed dostępem do nieodpowiednich treści.
W badaniu Pew wzięło udział 1 391 nastolatków w wieku 13–17 lat oraz ich rodzice, a ankiety przeprowadzono we wrześniu i październiku ubiegłego roku.
Promocja
Wśród nastolatków 48% uznało, że media społecznościowe mają "głównie negatywny" wpływ na osoby w ich wieku — to wzrost w porównaniu do 32% w podobnym badaniu z 2022 roku. Tylko 11% dzisiejszych nastolatków uważa, że media społecznościowe mają "głównie pozytywny" wpływ na ich rówieśników.
Jeśli chodzi o ocenę wpływu mediów społecznościowych na siebie samych, 14% nastolatków przyznało, że jest on głównie negatywny — w porównaniu do 9% w 2022 roku.
Widać jednak, że młodzi ludzie starają się ograniczać własne korzystanie z sieci: 45% twierdzi, że spędza za dużo czasu w mediach społecznościowych (wzrost z 36% w 2022 roku), ale 44% deklaruje, że ograniczyło czas spędzany w mediach społecznościowych i na smartfonach.
„Nadmierne korzystanie z mediów społecznościowych wydaje się główną przyczyną depresji wśród osób w moim wieku” — napisał w ankiecie cytowany w raporcie nastolatek. „Ludzie pozwalają, aby opinie nieznajomych wpływały na ich samopoczucie, co sieje spustoszenie w ich psychice”.
Raport wskazuje także na różnice w odbiorze mediów społecznościowych w zależności od płci, rasy i pochodzenia etnicznego. Wśród nastolatków dziewczęta nieco częściej niż chłopcy przyznają, że media społecznościowe pogorszyły jakość ich snu, zmniejszyły produktywność, negatywnie wpłynęły na zdrowie psychiczne i obniżyły pewność siebie.
Wyniki te są zgodne z wcześniejszymi badaniami z 2019 roku, które sugerowały, że związek między mediami społecznościowymi a depresją jest silniejszy u dziewcząt niż u chłopców. Według tych badań media społecznościowe mogą pogarszać zdrowie psychiczne dziewcząt poprzez zwiększenie narażenia na cyberprzemoc oraz ograniczenie aktywności pozytywnie wpływających na dobrostan, takich jak sen.
W 2021 roku wewnętrzne dokumenty firmy Meta, ujawnione dzięki sygnaliście, pokazały, że według badań firmy Instagram pogarsza problemy z postrzeganiem własnego ciała u jednej na trzy nastolatki. Meta od tego czasu wprowadziła nowe polityki i rozwiązania mające na celu poprawę bezpieczeństwa nastolatków, m.in. nowe narzędzia oparte na sztucznej inteligencji, które wykrywają użytkowników kłamiących na temat swojego wieku w aplikacji.
Dziewczęta (48%) częściej niż chłopcy (40%) deklarują, że ograniczyły korzystanie z mediów społecznościowych — wynika z raportu.
Ogólny niepokój o zdrowie psychiczne młodych ludzi pozostaje wysoki: 89% rodziców i 77% nastolatków przyznało, że jest "w pewnym stopniu" lub "bardzo" zaniepokojonych tym problemem.
Jednak to rodzice bardziej obawiają się wpływu mediów społecznościowych na dzieci niż same dzieci — sugeruje raport. Media społecznościowe (44%) i technologia ogólnie (14%) były najczęściej wskazywane przez rodziców jako czynniki negatywnie wpływające na zdrowie psychiczne nastolatków, podczas gdy wśród nastolatków podobne odpowiedzi wskazało odpowiednio 22% i 8%.
„Technologia sprawia, że młodzi ludzie bardziej boją się podejmować próby, stają się mniej kreatywni i rzadziej potrafią samodzielnie rozwiązywać problemy, czy to w relacjach, czy w sytuacjach fizycznych” — powiedziała w ankiecie matka jednego z nastolatków.
Jednak prawie sześciu na dziesięciu nastolatków stwierdziło, że media społecznościowe dają im „przestrzeń do pokazania swojej kreatywnej strony”, a jeszcze więcej uznało, że pomagają im być na bieżąco z tym, co dzieje się w życiu ich przyjaciół.
