Podczas listopadowych wyborów, oprócz oddania głosu na kandydatów ubiegających się o różne stanowiska, mieszkańcy Illinois poproszeni zostaną o wyrażenie opinii na temat proponowanej zmiany systemu naliczania indywidualnego podatku dochodowego w naszym stanie. Będzie to niezobowiązujące do niczego referendum, w wyniku którego może jednak dojść do zmian w Konstytucji i zamiany podatku liniowego na progresywny.
Co powinniśmy w związku z tym wiedzieć?
Konstytucja Illinois traktuje obecnie wszystkich podatników jednakowo w ramach podatku liniowego, czyli każdy, niezależnie od wysokości dochodu płaci taką samą stawkę. Poprawka do Konstytucji forsowana przez gubernatora dałaby ustawodawcom stanowym prawo do nakładania zwykłą większością głosów różnych stawek w zależności od wysokości dochodu, podobnie jak ma to miejsce na poziomie federalnym.
Illinois ma teraz stały, liniowy podatek w wysokości 4,95%. Nałożenie podatku progresywnego zmieniłoby stawki dla różnych grup dochodowych.
Zwolennicy zmiany twierdzą, że osoby o wyższych dochodach powinni ponosić większe obciążenia podatkowe, niż osoby o niższych dochodach.
Przeciwnicy uważają, iż stopniowy podatek szkodzi właścicielom firm tworzącym miejsca pracy oraz czyni ich celem przyszłych podwyżek. Podatek liniowy, taki sam dla wszystkich, trudniej jest podnosić – dodają.
Jak działa podatek progresywny (stopniowy)
Stan dzieli wszystkich mieszkańców na kilka grup o różnych przedziałach dochodowych, następnie określa stawkę dla każdej z grup. Najmniej zarabiający opodatkowani są najniżej, zarabiający najwięcej – najwyżej.
Jak to robią inni
32 stany i Dystrykt Kolumbia, a więc większość, nakłada na swych mieszkańców progresywny podatek dochodowy. Robi to również rząd federalny.
Illinois jest jednym z dziewięciu stanów, które stosują zryczałtowany, stały podatek dochodowy. Rozwiązanie takie stosuje choćby Indiana i Michigan.
7 stanów nie nakłada podatku dochodowego w ogóle.
2 robią to w formie opodatkowania zysków z inwestycji i dywidend.
Co nam proponują?
Oto stawki przyjęte przez naszą legislaturę na wypadek zmian:
- Stawka spadłaby do 4,75% dla pierwszych $10,000 dochodu dla rozliczeń indywidulanych i małżeńskich.
- Pomiędzy $10,000 a $100,000 stawka wyniosłaby 4.9%
- Dla dochodu $100,000 - $250,000 obowiązywałaby obecna stawka 4.95%
- dla indywidualnego dochodu $250,000 – $350,000 próg podatkowy wyniósłby 7.75% oraz 7.78% dla dochodu pomiędzy $350,000 a $750,000.
- wspólne oświadczenia podatkowe (na przykład małżeńskie) opodatkowane byłyby w wysokości 7,75% od dochodu $250,000 - $500,000 oraz 7,85% dla $500,000 – 1 milion dolarów.
- Ostatni próg podatkowy wyniósłby 7.99% dla podatników indywidualnych zgłaszających dochód powyżej $750,000 oraz małżeństw o dochodzie powyżej 1 miliona rocznie.
Proponuje się także zwiększenie dotychczasowej ulgi w podatku od nieruchomości o 1 punkt procentowy, z 5% do 6%. Dodatkowo proponowana jest ulga na dziecko w wysokości $100 dla zarabiających poniżej $80,000 i dla par rozliczających się z maksymalnie $100,000.
Stawka podatku dla korporacji wzrosłaby z obecnych 7% do 7,99%, co odpowiadałoby najwyższej stawce indywidualnej.
Jak to wpłynie na mnie
Zgodnie ze stawkami zatwierdzonymi w 2019 r. proponowany przez Pritzkera plan progresywnego podatku dochodowego obniżyłby średnią stawkę podatkową dla wszystkich podatników zarabiających mniej niż $250,000 rocznie, co stanowi 97% pracowników w stanie Illinois.
3% mieszkańców Illinois, którzy zarabiają ponad $250,000 zapłaci więcej w ramach proponowanego planu. Ze wspomnianych 3% wyżej opodatkowanych osób aż 85% mieszka w powiecie Cook i pięciu sąsiadujących z nim powiatach, w których jednocześnie mieszka około 2/3 populacji całego stanu.
Po co w ogóle coś zmieniać?
Illinois od dawna boryka się z problemami finansowymi, które wielokrotnie opisywaliśmy na naszych łamach, a obecny rok i pandemia tylko je pogłębiły. Stan rozpoczął rok budżetowy z deficytem 3,4 miliarda dolarów, mając 8,5 miliarda dolarów niezapłaconych rachunków i 137 mld. zobowiązań emerytalnych pracowników publicznych.
Pritzker uważa, że obecny system podatkowy nie jest w stanie pokryć wymaganych zobowiązań. Jego plan ma według wyliczeń przynieść około 1,4 miliarda dolarów do końca bieżącego roku budżetowego i 3,4 miliarda dolarów w ciągu pełnych 12 miesięcy.
Sam J.B. Pritzker, miliarder, spadkobierca fortuny hotelu Hyatt, wydaje $56,5 mln. z własnych pieniędzy na promocję zmian podatkowych twierdząc, że to nie w porządku, iż płaci on taką samą stawkę podatkową jak ktoś, kto zarabia $100,00, lub, co gorsza, ktoś zarabiający $30 tysięcy.
Co, jeśli poprawka nie przejdzie?
Jeśli progresywny podatek dochodowy nie zostanie przyjęty, stan przewiduje kilka opcji:
- obniżenie wydatków na edukację, bezpieczeństwo publiczne i usługi socjalne o 15%
lub
- podniesienie stawki podatku liniowego do 5,95% dla wszystkich mieszkańców Illinois.
Przeciwnicy zmian
Republikanie i grupy probiznesowe walczą z propozycją, która, jak twierdzą, ułatwi prawodawcom podnoszenie stawek, a podatnicy z klasy średniej zostaną według nich i tak ostatecznie opodatkowani według wyższych stawek. Mimo, że według wyliczeń zdecydowana większość podatników zyska na zmianie, jej przeciwnicy nie wierzą, że stan taki długo się utrzyma. Przekonują, iż podatek liniowy, stały, trudniej jest podnosić.
Poza tym według nich kryzys spowodowany pandemią nie jest właściwym momentem, aby wprowadzać poważne zmiany system podatkowego.
Według Jasona Heffleya, dyrektora wykonawczego Ideas Illinois, który sprzeciwia się zmianie: „Podatki są już zbyt wysokie w Illinois, a teraz mamy najgorszy moment, by forsować masową podwyżkę podatków, gdy cierpią małe firmy i rodziny pracujące”.
Od kiedy?
Najpierw trzeba wypowiedzieć się w referendum. Jeśli mieszkańcy w większości poprą zmiany, wówczas należy zatwierdzić poprawkę do Konstytucji stanowej.
Aby reforma weszła w życie, wymagana jest zgoda 60% głosujących w tej sprawie lub zwykłej większości ogólnej liczby głosów w wyborach z listopada 2020 roku.
Jeśli zmiana zostanie zatwierdzona i uchwalona przez ustawodawców, nowy system opodatkowania dochodowego w Illinois wejdzie w życie 1 stycznia.
