Liczba prób wprowadzenia zakazów i ograniczeń dotyczących książek w szkołach i bibliotekach publicznych wciąż rośnie, ustanawiając rekord w 2022 r., jak wynika z nowego raportu przygotowanego przez American Library Association.
W 2022 roku stowarzyszenie otrzymało ponad 1200 wniosków, prawie dwukrotnie więcej niż wynosił poprzedni rekord z 2021 roku i zdecydowanie najwięcej od czasu, gdy ALA zaczęła monitorować te dane 20 lat temu.
„Nigdy nie widziałam czegoś takiego” - mówi Deborah Caldwell-Stone, która kieruje Biurem Wolności Intelektualnej ALA. „Ostatnie dwa lata były wyczerpujące, przerażające i wywołujące oburzenie”.
Najnowszy raport dokumentuje nie tylko rosnącą liczbę wyzwań, ale także ich zmieniający się charakter. Kilka lat temu skargi zwykle pojawiały się ze strony rodziców i innych członków społeczności i dotyczyły konkretnej książki. Teraz często dotyczą wielu pozycji i stoją za nimi grupy narodowe, takie jak konserwatywna organizacja Moms for Liberty, której misją jest „zjednoczenie, edukacja i wzmocnienie pozycji rodziców w obronie ich praw rodzicielskich na wszystkich szczeblach władzy”.
W ubiegłym roku zgłoszono sprzeciw wobec ponad 2 500 różnych książek, w porównaniu do 1 858 w 2021 i zaledwie 566 w 2019. W wielu przypadkach setki książek zostały zakwestionowane w jednym wniosku. ALA opiera swoje ustalenia na relacjach medialnych i dobrowolnych raportach z bibliotek i przyznaje, że liczby mogą być znacznie wyższe.
Bibliotekarze w całym kraju donoszą o prześladowaniach i groźbach przemocy, a nawet zapowiedziach wszczęcia przeciwko nim postępowania sądowego.
„Każdego dnia profesjonalni bibliotekarze spotykają się z rodzicami, aby w przemyślany sposób ustalić, jakie materiały do czytania najlepiej odpowiadają potrzebom ich dzieci” – powiedziała w oświadczeniu prezes ALA Lessa Kanani’opua Pelayo-Lozada. „Obecnie wielu pracowników bibliotek stoi w obliczu zagrożeń dla ich zatrudnienia, bezpieczeństwa osobistego, a w niektórych przypadkach groźby ścigania za dostarczanie książek młodzieży, którą oni i ich rodzice chcą przeczytać”.
Caldwell-Stone mówi, że liberałowie celują w niektóre książki z powodu rasistowskiego języka – na przykład jeśli chodzi o „The Adventures of Huckleberry Finn” Marka Twaina – ale zdecydowana większość skarg pochodzi od konserwatystów, skierowanych na prace o tematyce LGBTIQA+ lub rasowej. Należą do nich „Gender Queer” Mai Kobabe, „Lawn Boy” Jonathana Evisona, „The Hate U Give” Angie Thomas oraz książkowe wydanie „1619 Project”, nagrodzonego Pulitzerem reportażu The New York Times na temat dziedzictwa niewolnictwa w USA
Ustawy ułatwiające ograniczenie książek zostały zaproponowane lub przyjęte między innymi w Arizonie, Iowa, Teksasie, Missouri i Oklahomie. Na Florydzie, gdzie gubernator Ron DeSantis zatwierdził przepisy dotyczące przeglądu publikacji i ograniczenia dyskusji w klasach na temat tożsamości płciowej i książek dotyczących problemów rasowych, wycofanych na czas nieokreślony lub tymczasowo, które obejmują m.in. „Looking for Alaska” Johna Greena, „Hopeless” Colleen Hoover, powieść Margaret Atwood „The Handmaid’s Tale” i opowiadanie obrazkowe Grace Lin „Dim Sum for Everyone!”.
Niedawno dystrykt szkolny powiatu Martin na Florydzie usunął dziesiątki książek z bibliotek gimnazjów i szkół średnich, w tym liczne dzieła pisarki Jodi Picoult, nagrodzoną Pulitzerem książkę „Beloved” Toniego Morrisona i thrillery Jamesa Pattersona „Maximum Ride”. Tę decyzję autor bestsellerów skrytykował na Twitterze jako „arbitralną i graniczącą z absurdem”.
DeSantis nazwał doniesienia o masowych zakazach „mistyfikacją”, mówiąc w oświadczeniu wydanym na początku tego miesiąca, że zarzuty ujawniają to, jak „niektórzy próbują wykorzystać nasze szkoły do indoktrynacji”.
Niektóre książki wracają. Urzędnicy szkół publicznych powiatu Duval na Florydzie zostali szeroko skrytykowani po tym, jak usunęli „Roberto Clemente: The Pride of the Pittsburgh Pirates”, biografię dziecięcą zmarłej gwiazdy baseballu z Puerto Rico. W lutym ogłosili, że książka ponownie pojawi się na półkach, wyjaśniając, że musieli ją przejrzeć i upewnić się, że nie narusza żadnych przepisów stanowych.
jm
