Wielkiej Trójce producentów samochodów z Detroit nie udało się osiągnąć nowego porozumienia z pracownikami reprezentowanymi przez związki United Auto Workers (UAW) przed wygaśnięciem poprzedniej umowy w czwartek o północy. Tym samym rozpoczął się jeden z największych strajków pracowniczych w USA od lat.
Fabryki dotknięte protestem obejmują zakład montażowy GM w Wentzville w stanie Missouri; zakład montażowy Forda w Wayne w stanie Michigan; oraz kompleks montażowy Stellantis w Toledo w stanie Ohio.
„Dziś wieczorem po raz pierwszy w naszej historii zaatakujemy wszystkich z Wielkiej Trójki na raz” – powiedział prezydent UAW Shawn Fain.
W akcji weźmie udział około 12 700 pracowników tych zakładów. Według Associated Press podczas strajku będą otrzymywać około 500 dolarów tygodniowo z funduszu strajkowego UAW o łącznej wartości wartości 825 milionów dolarów.
Promocja
Dlaczego strajkują
Żądania UAW obejmują podwyżkę płac o 36% w ramach czteroletniego kontraktu; świadczenia emerytalne dla wszystkich pracowników; ograniczone wykorzystanie pracowników tymczasowych; więcej płatnego czasu wolnego, w tym czterodniowy tydzień pracy ; oraz większa ochrona miejsc pracy, w tym prawo do strajku w związku z zamykaniem fabryk.
W czwartek, gdy rozmowy utknęły w martwym punkcie, szefowie Forda, General Motors i Stellantis (dawniej Fiat Chrysler) oświadczyli, że w ostatnich tygodniach złożyli UAW wiele ofert w nadziei na podpisanie nowego porozumienia dla 145 000 pracowników związku.
„Myślę, że przygotowują się do historycznego strajku ze wszystkimi trzema firmami” – powiedział wtedy w CBS News dyrektor generalny Forda Jim Farley.
Jaka jest średnia płaca pracownika zrzeszonego w UAW?
Pełnoetatowi pracownicy Wielkiej Trójki zarabiają od 18 do 33 dolarów za godzinę, w zależności od stażu pracy. Ostatnie dane wskazują, że ich zarobki nie nadążają za inflacją.
Otrzymują również czeki z tytułu udziału w zyskach i inne premie. W ciągu ostatnich czterech lat kwoty te sięgały dziesiątek tysięcy dolarów na każdego pracownika. Było to na przykład 9 716 dolarów w firmie Ford i 14 760 dolarów w firmie Stellantis w 2022 roku.
Firmy argumentują, że świadczenia, jakie oferują pełnoetatowym członkom UAW, należą do najlepszych w sektorze produkcyjnym, w tym plany opieki zdrowotnej charakteryzujące się niższymi kosztami z własnej kieszeni niż płaci większość Amerykanów.
Ile zarabiają dyrektorzy Wielkiej Trójki
Wynagrodzenie dyrektor generalnej GM Mary Barra, obejmujące premie i nagrody w postaci akcji, wzrosło o 34 procent w latach 2019–2022, do 29 mln dolarów w zeszłym roku.
Wynagrodzenia dyrektora generalnego Forda, łącznie z premiami i nagrodami w postaci akcji, wzrosły w tym okresie o 21 procent, do 21 milionów dolarów w zeszłym roku.
Firma Stellantis z siedzibą w Holandii, utworzona w wyniku fuzji Fiata Chryslera i francuskiego Peugeot SA w 2021 r., nie istniała w momencie rozpoczęcia obowiązywania wygasłej w czwartek umowy. Ale dyrektor generalny Stellantis, Carlos Tavares, zarobił w ubiegłym roku około 25 milionów dolarów, łącznie z długoterminowymi premiami.
300 tysięcy i 4 dni pracy?
„Ich początkowa propozycja polegała na płaceniu naszym pracownikom godzinowym po około 300 000 dolarów rocznie i pracy przez cztery dni w tygodniu” – mówi o żądaniach UAW szef Forda. „To w zasadzie wyeliminowałoby naszą firmę z rynku”.
Co mówią producenci samochodów
W odpowiedzi na strajk Stellantis stwierdziło, że jest „bardzo rozczarowany odmową kierownictwa UAW zaangażowania się w odpowiedzialny sposób w osiągnięcie uczciwego porozumienia w najlepszym interesie naszych pracowników, ich rodzin i naszych klientów. Natychmiast skierowaliśmy firmę do tryb awaryjny i podejmiemy wszelkie odpowiednie decyzje strukturalne, aby chronić nasze operacje w Ameryce Północnej i firmę.”
Stellantis, który powstał w wyniku fuzji Fiata Chryslera i europejskiego producenta samochodów Groupe PSA w 2021 r., jest właścicielem Chryslera, Dodge'a, Jeepa i RAM, a także głównych zagranicznych marek samochodów, w tym Citroëna, Peugeota i Maserati.
Wszyscy przywódcy Wielkiej Trójki oświadczyli, że złożyli rozsądne kontroferty i byli gotowi do dalszych negocjacji. Producenci samochodów podkreślają, że stoją przed presją utrzymywania kosztów i cen samochodów na niskim poziomie, aby móc konkurować z Teslą i zagranicznymi producentami samochodów, zwłaszcza że firmy konkurują o udziały w szybko rozwijającym się rynku pojazdów elektrycznych.
Dyrektor generalna GM, Mary Barra, powiedziała, że GM nie jest w stanie spełnić wszystkich żądań płacowych UAW ze względu na konieczność agresywnych inwestycji w rozwój nowych produktów:
„Musimy mieć pewność, że firma będzie odnosić sukcesy przez następne 115 lat, a to oznacza, że musimy inwestować. Jeśli nie inwestujemy i nie będziemy mieć nowych produktów, będzie to miało wpływ na liczbę budowanych przez nas pojazdów, co bezpośrednio wpłynie na liczbę osób tworzących nasz zespół produkcyjny”.
Konsekwencje strajku dla nabywców
Strajk może zakłócić krajowy przemysł motoryzacyjny, spowodować wzrost cen samochodów i doprowadzić do utraty wynagrodzeń i zarobków o prawie 6 miliardów dolarów, przy jednoczesnym ograniczeniu ogólnego wzrostu gospodarczego w USA aż o 0,3%, ostrzegają analitycy.
Michael Pearce, główny ekonomista USA w Oxford Economics oszacował, że strajk wszystkich 146 000 pracowników Wielkiej Trójki może spowodować zamknięcie prawie jednej trzeciej krajowej produkcji samochodów. Odnotował w raporcie, że odbudowa zapasów pojazdów zajęła rok, po tym jak pracownicy GM zorganizowali 54-dniowy strajk w 1998 r.
rj
