W nadchodzących miesiącach miliony osób korzystających z programu SNAP mogą zostać z niego usunięte, ponieważ poszczególne stany zaczynają wdrażać zaostrzone zasady narzucone przez rząd federalny. Departament Rolnictwa USA nakazał agencjom stanowym wprowadzenie zmian wynikających z ustawy popieranej przez republikanów, uchwalonej na początku tego roku.
Program SNAP pomaga około 42 milionom osób o niskich lub zerowych dochodach w zakupie żywności. Teraz jednak musi dostosować się do nowych wymogów zawartych w tzw. One Big Beautiful Bill Act (OBBBA). Ustawa nie tylko zmienia zasady dotyczące pracy, ale również znacząco ogranicza listę osób zwolnionych z obowiązku ich spełniania.
Rzecznik USDA poinformował, że przepisy „modyfikujące wymagania dotyczące pracy dla zdrowych dorosłych bez osób na utrzymaniu weszły w życie natychmiast po podpisaniu ustawy przez prezydenta Trumpa”. Stanom pozostawiono jednak pewną elastyczność do 1 listopada - terminu, który przypadł już podczas trwającego wówczas shutdownu rządu.
Surowsze zasady dla dorosłych bez osób na utrzymaniu
W centrum zmian znajduje się część programu znana jako ABAWD — Able-Bodied Adults Without Dependents. Od lat federalne przepisy wymagają, by osoby objęte tym statusem pracowały, uczestniczyły w szkoleniu zawodowym lub aktywnie szukały pracy przez co najmniej 80 godzin miesięcznie, jeśli chcą utrzymać prawo do świadczeń. Osoby niespełniające wymogu mogą korzystać ze SNAP jedynie przez trzy miesiące w trzyletnim okresie, chyba że uzyskają zwolnienie.
Stany mogą co prawda wnioskować o odstępstwa w regionach dotkniętych wysokim bezrobociem, jednak ustawa OBBBA znacząco ogranicza krąg osób, które mogą zostać zwolnione z limitu czasowego. Podwyższono górną granicę wieku - obowiązek pracy obejmie teraz osoby aż do 65. roku życia, a nie, jak dotąd, do 59. Zmniejszono także ochronę dla opiekunów: z wyłączenia skorzystają tylko rodzice dzieci poniżej 14 lat, a nie - jak wcześniej - do 18. Ustawa likwiduje również wyjątki dla osób w kryzysie bezdomności, weteranów i młodych dorosłych, którzy opuścili opiekę zastępczą w wieku 24 lat lub wcześniej.
Wciąż chronione pozostają kobiety w ciąży oraz osoby, które nie mogą pracować z powodu ograniczeń zdrowotnych.
Miliony mogą stracić świadczenia
Analiza przygotowana przez Center on Budget and Policy Priorities - oparta na prognozach Biura Budżetowego Kongresu - szacuje, że w wyniku zmian świadczenia SNAP zostaną odebrane lub znacznie ograniczone dla około 4 milionów osób. W tej grupie znajdują się m.in. dzieci, seniorzy, weterani oraz osoby z niepełnosprawnościami. Dla wielu z nich pomoc żywnościowa stanowi zabezpieczenie podstawowych potrzeb.
„Wymogi, których nie da się spełnić”
Organizacje wspierające najuboższych ostrzegają, że nowe przepisy najmocniej uderzą w osoby, które już teraz z trudem spełniają wymogi programu. Brittany Christenson, dyrektor AidKit, zwraca uwagę, że w wielu regionach zaostrzone ograniczenia ignorują realia wielu gospodarstw domowych o niskich dochodach.
„Dla części beneficjentów nowe wymogi są po prostu nierealne, zwłaszcza w obszarach wiejskich i miejscach z wysokim bezrobociem” – powiedziała, wskazując przy tym na bariery, na które ludzie nie mają wpływu: brak transportu, obowiązki opiekuńcze czy ograniczony dostęp do ofert pracy.
Christenson zwróciła również uwagę na obciążenia administracyjne wynikające z przepisów. „Badania pokazują, że wymogi dotyczące pracy w ramach programu SNAP często prowadzą do niezamierzonych barier w dostępie do pomocy żywnościowej - przez biurokrację i skomplikowane procedury. Ludzie tracą świadczenia nie dlatego, że nie chcą pracować, ale dlatego, że nie są w stanie spełnić wymagań dokumentacyjnych.” Jej zdaniem rodziny doświadczające chwilowych trudności mogą wpaść w jeszcze większą niestabilność.
Z kolei Adele LaTourette z Community FoodBank of New Jersey zwraca uwagę na konsekwencje wpływu zmian na dzieci. „Jeśli jedna osoba dorosła w gospodarstwie domowym nie spełni nowych wymogów, może stracić świadczenia nawet na trzy lata. Cała rodzina odczuje skutki, choć formalnie redukcja dotyczy tylko tej jednej osoby”.
Republikański argument: praca jako wartość
Republikanie od dawna podkreślają, że surowsze zasady mają motywować ludzi do podjęcia pracy i chronić program przed nadużyciami. „Jeśli jesteś zdolny do pracy i odmawiasz jej podjęcia, oszukujesz system” - mówił spiker Izby Reprezentantów Mike Johnson w maju, przed przyjęciem ustawy. „Kiedy zmuszasz młodych mężczyzn do pracy, to działa na ich korzyść: dla poczucia godności, wartości i dla całej społeczności”.
Sekretarz Rolnictwa Brooke Rollins zapewniała z kolei, że OBBBA „wzmacnia wymogi dotyczące pracy” i „rozprawia się z nadużyciami, które szerzyły się w programie”. Potwierdziła też, że rząd planuje wymagać od każdego beneficjenta ponownego złożenia wniosku o świadczenia.
