Prawnicy, aktywiści i tzw. Dreamersi twierdzą, że wiele osób waha się czy już złożyć wniosek o odnowienie statusu w ramach programu DACA w związku z zamieszaniem wywołanym walkami sądowymi i niepokojem zrodzonym polityką egzekwowania prawa imigracyjnego przez administrację prezydenta Trumpa.
"Mówimy ludziom: musisz odnowić. Problem polega na tym, że nie ufają już temu (programowi)” - powiedział Elias Rosenfeld, student i aktywista, który był w stanie odnowić program DACA.
Niektórzy obawiają się złożyć wniosek o przedłużenie, bo martwią się, że ich dane zostaną wykorzystane przez agentów imigracyjnych. "Myślę, że istnieje ogromny niepokój” - powiedział David Leopold, prawnik imigracyjny z Cleveland.
Z danych Urzędu Imigracyjnego wynika, że ponad 9,000 osób, które dawniej były chronione przez DACA, straciło już status i teraz grozi im deportacja.
Od 10 do 31 stycznia tego roku wpłynęło 11,000 wniosków od odnowienie programu DACA, ale Urząd Imigracyjny początkowo nie zatwierdził żadnego z nich - wynika z danych U.S. Citizenship and Immigration Services.
W lutym i marcu złożonych zostało ponad 59,000 aplikacji, a 32,000 zostało zatwierdzonych. Jeżeli weźmiemy pod uwagę aplikacje złożone jeszcze przed styczniem, liczba zaakceptowanych wniosków w pierwszych trzech miesiącach wynosi 55,000. Kolejne 51,000 było w toku rozpatrywania na dzień 31 marca.
20-letni Elias Rosenfeld został przywieziony do USA z Wenezueli, gdy miał 6 lat. Wjechał legalnie na wizie, ale jego matka zmarła, gdy miał 10 lat, co oznaczało, że nie mógł odnowić wizy i stracił legalny pobyt. Obecnie jest studentem na Brandeis University. Spędza większość czasu w Waszyngtonie lobbując na rzecz ustawy, która zastąpiłaby program DACA i dała Dreamersom ochronę przed deportacją.
Jego legalny status uzyskany przez DACA ma wygasnąć w sierpniu. Decyzja sądu umożliwiła mu złożenie wniosku o przedłużenie. "To było natychmiastowe błogosławieństwo" - powiedział Rosenfeld. "Co najmniej przedłuża naszą przyszłość w tym kraju o kolejne dwa lata."
Wiele osób, podobnie jak on korzystających z programu DACA, kalkuluje teraz, kiedy złożyć podanie o odnowienie statusu. Spośród 165,210 osób, którym ochrona wygasła w okresie od czerwca do grudnia ubiegłego roku, tylko około 12 procent złożyło wniosek o odnowienie - wynika z danych z 31 marca.
Rzecznik Urzędu Imigracyjnego powiedział, że agencja ma na podjęcie decyzji 120 dni od otrzymania aplikacji, chociaż prawnicy twierdzą, że często zajmuje to więcej czasu.
Sonia S. Figueroa, adwokat imigracyjny z Los Angeles, powiedziała, że doradza klientom, aby złożyli już teraz wniosek o przedłużenie, kiedy “okno jest nadal otwarte” po decyzji sądów federalnych.
Program DACA od samego wprowadzenia przez prezydenta Baracka Obamę w 2012 roku, po upadku próby uchwalenia reformy imigracyjnej przez Kongres, był celem ataków ze strony konserwatystów z partii GOP.
We wrześniu ubiegłego roku administracja prezydenta Trumpa ogłosiła koniec programu, z natychmiastowym zatrzymaniem przyjmowania nowych aplikacji i krótkim oknem na odnowieniem tych, które się już kończyły.
Program został ponownie uruchomiony po wydaniu 10 stycznia wyroku przez sędziego federalnego z San Francisco, Williama Alsupa, a podobne orzeczenie na korzyść Dreamersów wydał sędzia federalny na Brooklynie.
Dla tysięcy młodych nieudokumentowanych imigrantów w tym kraju wyrok sędziego federalnego ze stycznia dał szansę na odnowienie ich ochrony.
Sędzia federalny William Alsup rozpatrywał pięć różnych pozwów złożonych w sądzie federalnym Dystryktu Północnej Kalifornii. Orzekł, że prawnicy reprezentujący tzw. Dreamersów jasno wykazali, że ci młodzi imigranci przywiezieni nielegalnie do tego kraju przez rodziców, kiedy byli dziećmi, mogą ponieść poważną, nieodwracalną krzywdę bez interwencji sądu.
Jego orzeczenie zakazuje administracji zakończenia programu. Sędzia stwierdził, że osoby korzystające z programu mogą także starać się o jego przedłużenie na kolejne dwa lata, by mieć zapewniony legalny pobyt i pozwolenie na pracę na terenie Stanów Zjednoczonych.
Pod koniec kwietnia sędzia federalny John Bates z Waszyngtonu stał się trzecim, który działania administracji prezydenta Trumpa mające na celu zakończenie program DACA, dającego ochronę przed deportacją młodym nieudokumentowanym imigrantom, uznał za niezgodne z prawem.
Sędzia Bates dał Departamentowi bezpieczeństwa kraju 90 dni na przesłanie wyjaśnień, w których wytłumaczą mu, dlaczego uważają program wprowadzony przez administrację Obamy za nielegalny.
Jeśli wyjaśnienia te nie przekonają sędziego, wówczas departament będzie musiał wznowić przyjmowanie nowych aplikacji do programu DACA. Składanie podań o przedłużenie statusu wznowiono już po styczniowej decyzji sędziego federalnego z San Francisco.
Sąd Najwyższy USA bardzo utrudnił administracji prezydenta Trumpa wdrożenie planu anulowania DACA. W orzeczeniu wydanym pod koniec lutego stwierdzono, że sprawą apelacji administracji musi się najpierw zająć federalny sąd apelacyjny. Decyzję o zawieszeniu DACA podjął we wrześniu prokurator generalny Jeff Sessions. Prezydent Trump dał czas Kongresowi do 5 marca na przyjęcie alternatywnej ustawy. Jak do tej pory w Kongresie wciąż nie ma porozumienia w sprawie ustawy imigracyjnej, która ma uregulować sprawę pobytu Dreamersów.
JT
